چه عبارات و تعابیری در رساله های عملیه بیانگر احتیاط واجب می باشند؟

پاسخ

• امام، خویی، بهجت، تبریزی، فاضل، سیستانی، وحید، مکارم، صافی و نوری: : اگر مجتهد اعلم فتوا ندهد و بفرماید احتیاط آن است که فلان طور عمل شود یا بفرماید مسأله محل تأمل یا محل اشکال است یا تعبیر «مشکل» یا «فیه اشکال» بکار رود، احتیاط وجوبی است. [1].
• خویی، تبریزی و وحید: اگر قبل یا بعد از احتیاط، فتوا نباشد یا گفته شود «المشهور کذا» یا «قیل کذا و فیه تأمل»، احتیاط وجوبی است. [2].
• فاضل: تعابیر «خالی از اشکال نیست»، «محل اشکال است»، «محل تأمل است» و «اشکال دارد»، در مورد عدم فتوا و تعابیر «احوط این است» و «احتیاطاً» اگر قبل یا بعد از آن فتوا نباشد، احتیاط وجوبی است. [3].
• سیستانی: از احتیاط واجب به «یجب علی الاحوط» یا «احوط وجوباً» یا «الاحوط لزوماً» یا «وجوبه علی الاحتیاط» یا «لایترک مقتضی الاحتیاط فیه» یا «یشکل کذا» یا «هو مشکل» و یا «محل اشکال» تعبیر می شود. [4].
• شبیری: احتیاطی که با قید وجوبی یا واجب باشد، احتیاط واجب است (که قابل رجوع به غیر نیست بخلاف احتیاط مطلق یا عبارت «محل اشکال است» که قابل رجوع است). [5].

منابع:

1. امام: رساله، م 7؛ خامنه ای: اجوبة الاستفتائات، س 50؛بهجت: رساله، م 10؛ مکارم: رساله، م 9 و استفتائات، ج 2، س 17؛ صافی: هدایة العباد، ج 1، التقلید، م 37؛ نوری: رساله، م 9.
2. خویی، تبریزی و وحید: منهاج الصالحین، کتاب التقلید، م 31.
3. فاضل: جامع المسائل، ج 2، تقلید، م 31.
4. سیستانی: المسائل المنتخبة، التقلید، م 22.
5. شبیری: رساله، م 7.