در صورت جایز بودن بقاء بر تقلید میت، اگر مقلد در مسأله ای فتوای مرجعش را نمی دانسته اما عمل وی مطابق با فتوای مرجعش بوده، آیا بعد از رحلت مرجعش می تواند به آن فتوا عمل کند؟

پاسخ

• امام، خامنه ای، صافی و نوری: با احتمال اعلمیّت مجتهد فوت شده نسبت به مجتهد زنده، بقاء بر تقلید میّت جایز است. [1].
• خویی: در مسائلی که یاد گرفته و فراموش نکرده جایز است مگر اینکه علم به مخالفت فتوای ایندو مجتهد پیدا کند، که در این صورت باید به فتوایی که با احتیاط سازگارتر است عمل کند. اما در مسائلی که یاد نگرفته یا فراموش کرده، باید به فتوای مجتهد زنده عمل کند [2]
• بهجت: در مسائلی که در زمان حیات آن مجتهد عمل کرده، می تواند بر تقلید او باقی بماند. [3]
• تبریزی: : در مسائلی که زمان حیات آن مجتهد یاد گرفته هر چند الان فراموش کرده باشد، باقی ماندن بر تقلید مجتهد فوت شده جایز است، اما در غیر آن مسائل باید به مجتهد زنده رجوع کند . [4]
• سیستانی: اگر علم به مخالفت فتوای ایندو مرجع نباشد، می تواند از هر کدام که خواست تقلید کند، اما اگر علم به مخالفت باشد در این صورت اگر یکی از آنها در فتوا دادن ورع زیادتری داشته باشد باید از او تقلید کند اما اگر ورع هر دو مساوی باشد، در این صورت اگر مسأله در جایی باشد که علم اجمالی به حکم الزامی و امثال آن باشد، در این صورت باید احتیاط کند؛ به عنوان مثال اگر یکی از آن مجتهدها حکم به وجوب قصر نماز و دیگری حکم به وجوب اتمام نماز بدهد، در این صورت باید بین آندو جمع کند. اما اگر علم اجمالی نباشد، می تواند از هر کدام خواست تقلید کند. [5]
• وحید: اگر علم به مخالفت فتوای ایندو مرجع نباشد، از هر کدام خواست می تواند تقلید کند. اما اگر علم به مخالفت باشد، در این صورت باید به فتوایی که با احتیاط سازگارتر است عمل کند. [6]
• مکارم: در مسائلی که آنها را برای عمل نمودن یاد گرفته است، جایز است بر تقلید میّت باقی بماند. . [7]
• صافی: در مسائلی که به آنها عمل نموده و یا اینکه آنها را برای عمل نمودن یاد گرفته است، می تواند بر فتوای مجتهد میّت باقی بماند. [8]
• شبیری: در مسائلی که به آنها عمل نموده، واجب است در آنها به فتوای مجتهد میّت باقی بماند و در آنها که عمل نکرده، از هر یک از آنها (مجتهد زنده و میّت) می تواند تقلید نماید. [9]

منابع:

1. امام: تحریرالوسیلة، ج 1، کتاب التقلید، م 13؛ خامنه ای: اجوبة الاستفتائات، س 35؛ نوری: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 9.
2. خویی: منهاج الصالحین، ج 1، کتاب التقلید، م 7.
3. بهجت: رساله، م 16.
4. تبریزی: منهاج الصالحین، ج 1، کتاب التقلید، م 7.
5. سیستانی:المسائل المنتخبه ، م14. مکارم: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 9؛ شبیری: رساله، م 10.
6. وحید: منهاج الصالحین، ج 2، کتاب التقلید، م 7.
7. مکارم: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 9.
8. صافی: هدایة العباد، ج 1، التقلید، م 14.
9. صشبیری: رساله، م 4 و 10.