حج تمتّع
مسأله 25 ـ کسى که وطن او مکه يا در کمتر از شانزده فرسخى آن نيست و دو سال هم در آنجا نمانده است وظيفه اش حج تمتع است، و اگر حج قران يا إفراد بجا آورد کفايت از حجة الاسلام او نمى کند.
مسأله 26 ـ کسى که شرايط وجوب حج را ندارد يا حج واجب خود را بجا آورده حج بر او مستحب است.
مسأله 27 ـ ترک حج استحبابى براى کسى که توانايى انجام آن را دارد بيش از 5 سال مکروه است.
مسأله 28 ـ مستحب است انسان در صورت توانايى، آشنايان و بستگان خود را به حج بفرستد. همان طورى که مستحب است براى آنها حج بجا آورد.
مسأله 29 ـ کسى که مخارج حج را ندارد مستحب است با قرض کردن يا حتى اجير شدن براى حج و نيابت از ديگرى حج بجا آورد.
(31صفحه)
مسأله 30 ـ اهداى ثواب حج استحبابى قبل از عمل يا هنگام آن يا بعد از آن براى ديگرى حتى چهارده معصوم(عليهم السلام) مستحب است. همان طورى که انجام حج مستحبى براى خود و به نيابت از چهارده معصوم(عليهم السلام) و همچنين به نيابت از پدر و مادر و خويشان و برادران دينى خود چنانچه غايب باشند صحيح است و نيابت براى کسى که در مکه حاضر است ولى معذور مى باشد محل اشکال است.
مسأله 31 ـ زن شوهردار يا زنى که در عده طلاق رجعى است بدون اجازه شوهر خود نمى تواند حج مستحبى بجا آورد.
مسأله 32 ـ اگر زن بدون اجازه شوهر به عربستان رفت و ناچار بود که همراه کاروان به مکه برود ـ چون ورود به مکه بدون احرام حرام است ـ مى تواند به نيت عمره مفرده رجاءاً محرم شود و اعمال عمره مفرده را انجام دهد. ولى نمى تواند حج تمتع بجا آورد.
مسأله 33 ـ براى انجام حج مستحبى اجازه پدر و مادر شرط نيست. بلى اگر رفتن به حج موجب اذيت و
(32صفحه)
آزار آنها شود. و آنها نهى کنند جايز نيست. و در اين صورت سفرمعصيت محسوب مى شود و حج او باطل است.
مسأله 34 ـ شخصى که حج واجب خود را انجام داده اگر احتمال خللى در آن بدهد، يا احتمال بدهد که آن هنگام مستطيع نبوده، يا بدون دليل بخواهد اعاده کند مى تواند به قصد ما فى الذمه(1) بجا آورد.
مسأله 35 ـ شخصى که اجير شده يا به عنوان خدمه اعزام شده مشروط بر اينکه فقط عمره مفرده انجام دهد اگر از روى غفلت يا عمداً عمره تمتع انجام داد عمره او صحيح است. و اگر شرط کننده اجازه داد واجب است محرم به حج تمتع شود و حج بجا آورد. ولى اگر اجازه نداد حج تمتع واجب نيست و به همان عمره اکتفا کند. و احتياط مستحب آن است که يک طواف نساء بجا آورد. و اگر بدون اجازه محرم به حج تمتع شد نيز صحيح است و بايد حج را تمام کند، و در اين فرض طرف قرارداد حق فسخ قرارداد را دارد.
1 ـ يعنى قصد امتثال مطلق امر متوجه به او.
(33صفحه)