4 - مال حلال مخلوط بحرام
مسأله 1822 :
اگر مال حلال با مال حرام بطورى مخلوط شود که انسان نتواند آنها را از يکديگر تشخيص دهد، و صاحب مال حرام و مقدار آن هيچ کدام معلوم نباشد، و نداند که مقدار حرام کمتر از خمس است يا زيادتر بايد خمس تمام مال را بدهد و بعد از دادن خمس، بقيه مال حلال مىشود.
مسأله 1823 :
اگر مال حلال با حرام مخلوط شود و انسان مقدار حرام را - چه کمتر چه بيشتر از خمس باشد - بداند، ولى صاحب آنرا نشناسد بايد آن مقدار را به نيت صاحبش صدقه بدهد. و احتياط واجب آنست که از حاکم شرع هم اذن بگيرد.
مسأله 1824 :
اگر مال حلال با حرام مخلوط شود، و انسان مقدار حرام را نداند، ولى صاحبش را بشناسد، بايد يکديگر را راضى نمايند. و چنانچه صاحب مال راضى نشود، بايد مقدارى را که يقين دارد مال او است به او بدهد و بهتر آنست که مقدار بيشترى را که احتمال مىدهد مال او است نيز باو بدهد.
مسأله 1825 :
اگر خمس مال حلال مخلوط بحرام را بدهد، و بعد بفهمد که مقدار حرام بيشتر از خمس بوده، بايد مقدارى را که مىداند از خمس بيشتر بوده، از طرف صاحب آن صدقه بدهد.
مسأله 1826 :
اگر خمس مال حلال مخلوط بحرام را بدهد، يا مالى که صاحبش را نمىشناسد به نيت او صدقه بدهد، بعد از آن که صاحبش پيدا شد، لازم نيست چيزى به او بدهد.
مسأله 1827 :
اگر مال حلالى با حرام مخلوط شود و مقدار حرام معلوم باشد، وانسان بداند که صاحب آن از چند نفر معين بيرون نيست ولى نتواند بفهمد کيست بايد در صورت امکان همه انها را راضى کند و الا بين آنها قرعه بزند و باسم هر کسى اصابت کرد آن مال را باو بدهد.