( مستحبات دفن ).
مسأله 635 :
مـسـتحب است قبر را به اندازه قد انسان متوسط گود کنند و ميت را در نزديکترين قبرستان دفن نـمايند , مگر آنکه قبرستان دورتر از جهتى بهتر باشد , مثل آتکه مردمان خوب در آنجا دفن شده باشند , يا مـردم بـراى فـاتحه اهل قبور بيشتر به آنجا بروند , و نيز مستحب است جنازه را در چند ذرعى قبر , زمين بگذارند و تا سه مرتبه کم کم نزديک ببرند , و در هر مرتبه زمين بگذارند و بردارند , و در نوبت چهارم وارد قـبر کنند , و اگر ميت مرد است در دفعه سوم طورى زمين بگذارند که سر او طرف پايين قبر باشد , و در دفـعـه چهارم از طرف سر وارد قبر نمايند , و اگر زن است در دفعه سوم طرف قبله قبر بگذارند و به پهنا وارد قبر کنند و در موقع وارد کردن پارچه اى روى قبر بگيرند.
و نـيـز مستحب است جنازه را به آرامى از تابوت بگيرند و وارد قبر کنند , و دعاهايى که دستور داده شده , پـيـش از دفـن و مـوقع دفن بخوانند , بعد از آنکه ميت را در لحد گذاشتند گره هاى کفن را باز کنند , و صـورت مـيت را روى خاک بگذارند , و بالشى از خاک زير سر او بسازند , و پشت ميت خشت خام يا کلوخى بگذارند که ميت به پشت برنگردد , و پيش از آنکه لحد را بپوشانند دست راست را به شانه راست ميت بزنند , و دسـت چپ را به قوت بر شانه چپ ميت بگذارند و دهان را نزديک گوش او ببرند , و به شدت حرکتش دهـنـد و سـه مـرتبه بگويند : اسمع افهم يا فلان ابن فلان , و به جاى فلان ابن فلان اسم ميت و پدرش را بـگـويند , مثلا اگر اسم او محمد و اسم پدرش على است سه مرتبه بگويند : اسمع افهم يا محمد بن علي , پـس از آن بـگويند : هل انت على العهد الذي فارقتنا عليه من شهادة ان لا اله الا اللّه وحده لا شريک له وان مـحـمـدا صـلى اللّه عليه وآله عبده ورسوله وسيد النبيين وخاتم المرسلين وان عليا امير المومنين وسيد الوصيين وامام افترض اللّه طاعته على العالمين , وان الحسن والحسين وعلي بن الحسين ومحمد بن علي وجـعـفـر بـن محمد وموسى بن جعفر وعلي بن موسى ومحمد بن علي وعلي بن محمد والحسن بن علي والقائم الحجة المهدي صلوات اللّه عليهم ائمة المؤمنين وحجج اللّه على الخلق اجمعين وائمتک ائمة هدى ابـرار , يـا فـلان بـن فلان و بجاى فلان ابن فلان اسم ميت و پدرش را بگويد و بعد بگويد : اذا اتاک الملکان الـمـقـربان رسولين من عند اللّه تبارک وتعالى وسالاک عن ربک وعن نبيک وعن دينک وعن کتابک وعن قبلتک وعن ائمتک فلا تخف ولا تحزن وقل في جوابهما اللّه ربي ومحمد صلى اللّه عليه وآله نبيي والاسلام ديـنـي والـقرآن کتابي والکعبة قبلتي وامير المؤمنين علي بن ابي طالب امامي والحسن بن علي المجتبى امامي والحسين بن علي الشهيد بکربلا امامي وعلي زين العابدين امامي ومحمد الباقر امامي وجعفر الصادق امـامـي ومـوسـى الـکـاظـم امـامي وعلي الرضا امامي ومحمد الجواد امامي وعلي الهادي امامي والحسن العسکري امامي والحجة المنتظر امامي هؤلاء صلوات اللّه عليهم ائمتي وسادتي و قادتي وشفعائي بهم اتولى ومـن اعدائهم اتبرا في الدنيا والخرة , ثم اعلم يا فلان ابن فلان و بجاى فلان ابن فلان اسم ميت و پدرش را بگويد , و بعد بگويد : ان اللّه تبارک وتعالى نعم الرب وان محمدا صلى اللّه عليه وآله نعم الرسول وان علي بن ابـي طـالب واولاده المعصومين الائمة الاثنى عشر نعم الائمة وان ما جاء به محمد صلى اللّه عليه وآله حق وان الـمـوت حـق وسوال مـنکر ونکير في القبر حق والبعث حق والنشور حق والصراط حق والميزان حق وتطاير الکتب حق , وان الجنة حق والنار حق , وان الساعة آتية لا ريب فيها وان اللّه يبعث من في القبور پس بگويد: افهمت يا فلان و به جاى فلان اسم ميت را بگويد , پس از آن بگويد : ثبتک اللّه بالقول الثابت وهداک اللّه الى صراط مستقيم , عرف اللّه بينک وبين اوليائک في مستقر من رحمته پس بگويد : اللهم جاف الارض عن جنبيه واصعد بروحه اليک ولقه منک برهانا اللهم عفوک عفوک .
مسأله 636 :
مستحب است کسى که ميت را در قبر مى گذارد با طهارت و سر برهنه و پا برهنه باشد , و از طرف پاى ميت از قبر بيرون بيايد , و غير از خويشان ميت کسانى که حاضرند , با پشت دست خاک بر قبر بريزند و بـگـويند انا للّه وانا اليه راجعون اگر ميت زن است کسى که با او محرم مى باشد او را در قبر بگذارد , و اگر محرمى نباشد خويشانش او را در قبر بگذارند.
مسأله 637 :
مـسـتـحب است قبر را مربع يا مربع مستطيل بسازند و به اندازه چهار انگشت از زمين بلند کنند و نشانه اى روى آن بگذارند که اشتباه نشود , و روى قبر آب بپاشند , و بعد از پاشيدن آب کسانى که حاضرند دسـتـها را بر قبر بگذارند و انگشتها را باز کرده , در خاک فرو برند , و هفت مرتبه سوره مبارکه انا انزلناه را بخوانند , و براى ميت طلب آمرزش کنند و اين دعا را بخوانند : اللهم جاف الارض عن جنبيه واصعد اليک روحه ولقه منک رضوانا واسکن قبره من رحمتک ما تغنيه به عن رحمة من سواک .
مسأله 638 :
پـس از رفـتـن کسانى که تشييع جنازه کرده اند , مستحب است ولى ميت يا کسى که از طرف ولى اجازه دارد , دعاهايى را که دستور داده شده , به ميت تلقين کند.
مسأله 639 :
بـعـد از دفـن , مستحب است صاحبان عزا را سر سلامتى دهند ولى اگر مدتى گذشته است که به واسـطه سر سلامتى دادن مصيبت يادشان مى آيد , ترک آن بهتر است , و نيز مستحب است تا سه روز براى اهل خانه ميت غذا بفرستند , و غذا خوردن نزد آنان و در منزلشان مکروه است .
مسأله 640 :
مـسـتحب است انسان در مرگ خويشان , مخصوصا در مرگ فرزند صبر کند , و هر وقت ميت را ياد مـى کـنـد انـا للّه وانا اليه راجعون بگويد , و براى ميت قرآن بخواند , و سر قبر پدر و مادر از خداوند حاجت بخواهد , و قبر را محکم بسازد که زود خراب نشود.
مسأله 641 :
بنابر احتياط جايز نيست انسان در مرگ کسى صورت و بدن خود را بخراشد و موى خود را بکند ولى به سر و صورت زدن بنابر اقوى جايز است .
مسأله 642 :
پـاره کردن يقه در مرگ غير پدر و برادر بنابر احتياط جايز نيست و احتياط مستحب آن است که در مصيبت آنان هم يقه پاره نکند.
مسأله 643 :
اگـر زن در عـزاى مـيـت صـورت خود را بخراشد و خونين کند يا موى خود را بکند , بنابر احتياط مستحب يک بنده آزاد کند , يا ده فقير را طعام دهد و يا بپوشاند , و همچنين است اگر مرد در مرگ زن يا فرزند يقه يا لباس خود را پاره کند.
مسأله 644 :
احتياط مستحب آن است که در گريه بر ميت , صدا را خيلى بلند نکنند.