تقليد
سوال :
آيا مى شود که انسان بعد از تحقيق مرجع تقليد خود را عوض کند زيرا او زمانى که مکلف شده ممکن است تحقيق کاملى نکرده باشد؟
جواب :
بايد براى تشخيص مرجع تقليد اعلم به اهل خبره مراجعه نمائيد وعدول از تقليد اعلم به غير اعلم جائز نيست.
سوال :
آيا شنيدن مسأله از طريق تلفنى که منسوب به مرجع تقليد است براى مکلف حجيت دارد؟ و آيا مى تواند آن مسأله اى را که شنيده براى مردم به عنوان حکم شرعى و نظر مجتهد بيان کند؟
جواب :
اگر اطمينان به درستى آن پيدا نمايد مى تواند براى مردم بيان کند.
سوال :
عدول از مجتهد مساوى به مساوى چه حکمى دارد؟
جواب :
چنانچه هردو مساوى باشند ويکى از ديگرى اَورع در مقام فتوا نباشد مى تواند عملش را با فتواى هر کدام تطبيق دهد مگر در مسأله اى که درخصوص علم اجمالى به تکليف دارد مثل مواردقصر و تمام که احتياط واجب در اين صورت اين است که به هر دو فتوا عمل کند.
سوال :
کسى از بنده سوال کرد که مى توان مرجع خود را تغيير داد جواب چيست ؟
جواب :
نمى توان تغيير داد مگر اينکه بقاء بر تقليد مرجع سابق جايز نباشد مثل اينکه مجتهدى از او اعلم باشد.
سوال :
آيا مى توان در مسايل شرعى به آسانترين فتوا عمل کرد، يعنى درست بر خلاف احتياط ؟
جواب :
خير.
سوال :
آيا در يک مورد خاص مى توان از يک مرجع تقليد ، غير از مرجع تقليد خود تقليد کرد؟
جواب :
خير.
سوال :
آيا من که قبلاً از مرجعى تقليد مى کردم و بعد رحلت آن مرجع در باب نماز و روزه از مرجعى ديگر تقليد کردم، حال در مورد هديه که مرجع اول مى گفتند هديه خمس ندارد چکار بايد بکنم؟ آيا بر طبق نظر مرجع اول مىتوانم باقى بمانم؟
جواب :
بستگى به تقليد فعلى شما دارد.
سوال :
دخترى در سن 9 سالگى بدون تحقيق از مرجع پدر و مادرش تقليد مى کرده است بعد از مدتى احساس مى کند که مرجع ديگرى اعلم هستند آيا مى تواند به ايشان برگردد ؟
جواب :
اگر از گفته پدر و مادر به اعلميت مرجع خود وثوق پيدا کرده بود با فرض اينکه آنها از اهل خبره تحقيق کرده اند و به اعلميت آن مرجع رسيده اند جايز نيست از تقليد خود عدول کنيد تا اعلميت مرجع ديگر ثابت شود و اگر اين طور نبود لازم است از اعلم تفحص کنيد و آن مرجع را تقليد کنيد .
سوال :
چنانچه فردى مقلد مرحوم آيت الله خوئى بوده سپس مقلد حضرتعالى گرديده و در بقا به ميت باقى مانده بر اساس فتواى آن مرحوم چنانچه در نيمکره رويت حلال ماه در شهرى مشخص شود مثلا در عربستان هلال رويت شود براى مومنين مقلد ايشان در شهر شيراز کفايت مى کند اما در شهر شيراز از عموم مردم بر اساس فتواى بقيه مجتهدين روزه بوده تقاضا مى شود مشخص فرمائيد اگر فردى در روز پنج شنبه با تشخيص پيش گفت عيد گرفته چه حکمى دارد ؟
جواب :
بنابر فتواى مرحوم آيت الله خوئى اگر هلال ماه در عربستان رويت شود براى شيراز کافى است و چنانچه رويت ماه در عربستان براى شما ثابت است قضاى آن روز لازم نيست
سوال :
اينجانب مقلد مرجعى بوده ام و از ايشان تقليد مى کردم ولى بعد از فوت آن مرجع اکنون هيچ مرجعى براى خود انتخاب ننموده ام؟
جواب :
از اهل خبره بپرسيد و از اعلم تقليد کنيد که معذّر روز قيامت عملى که مستند باشد به فتواى اعلم سپس نظر ايشان نسبت به بقاء در تقليد و حکم اعلم گذشته خود جويا شويد .
سوال :
آيا مى شود مقلد مرجعى باشيم ولى در يک مسئله از مرجع ديگرى تقليد کنيم ؟
جواب :
تقليد يعنى عمل به قول اعلم است و با فرض اعلميت ديگر راى غير اعلم معذر نخواهد شد البته اگر با شهادت اهل خبره ثابت شود که ديگرى در يک يا دو باب از ابواب فقه اعلم است لازم است در آن مورد از ديگرى تقليد کند زيرا که تقليد اعلم واجب است .
سوال :
اگر بعد از انتخاب مرجع تصميم به تغيير مرجع اعلم تر يا مساوى ديگرى گرفته شود چه حکمى دارد ؟ آيا جايز است ؟
جواب :
اگر اعلم باشد عدول واجب است و اگر مساوى باشند حتى در ورع مکلف مخير است عمل خود را طبق فتواى يکى از آنها انجام دهد .
سوال :
با تحقيقاتى که انجام داده ام ولى هنوز نتوانسته ام مرجع اعلم را تشخيص دهم لطفا مرا راهنمائى بفرمائيد ؟
جواب :
مى توانيد در مسائل اختلافى بين فتاواى مراجعى که يقينا اعلم يکى از آنها است احتياط کنيد و با فرض عدم امکان تشخيص اعلم ميتوانيد از يکى از آنها تقليد کنيد البته در مواردى که در خصوص مسئله علم اجمالى به تکليف است مثل قصر و تمام در سفرهائى که وظيفه تان را نمى دانيد ، احتياط واجب جمع است .
سوال :
آيا مقلدين در مورد تعيين روز عيد فطر بايد به مراجع خود رجوع کنند يا همان روزى که در کشور عيد فطر اعلام مى شود بايد مدنظر همه باشد ؟
جواب :
اين امر تقليدى نيست و شخص بايد اطمينان پيدا بکند .
سوال :
آيا مي توان مرجع را بعد از سن تکليف عوض کرد؟ اگر امکان دارد در چه صورت؟
جواب :
چنانچه حجت شرعى داريد که مرجع شما اعلم از ديگران است نمىتوان از تقليد او عدول کرد و به هر حال فرقى بين تقليد قبل از تکليف و بعد از آن نيست.
سوال :
اگر طبق نظر اهل خبره بر تقليد از يکى از مراجع فوت شده باقى بمانيم در مسائلى که در رساله وجود ندارد از چه کسى استفتاء کنيم ؟
جواب :
در مسائلى که مرجع اعلم ميت فتوا ندارد يا فتواى وى معلوم نيست به مرجع زنده اى که اعلم احيا است رجوع مي شود.
سوال :
مرجع تقليد را چگونه انتخاب کنم؟ آيا حتماً بايد مرجع خاصى داشت يا چند تايى هم مي شود؟
جواب :
معذر روز قيامت تنها فتواى اعلم است و اعلم را مى توان با شهادت اهل خبره شناخت.
سوال :
هر فرد در چه سنى مي تواند دين خود را تعيين کند و آيا در اين کار مختار است يا نه؟
جواب :
براى بچه مسلمان که در سن تمييز اسلام را اظهار داشته است راهى جز عمل کردن به دستورات اسلام نيست، و انکار آن عين گمراهى و ضلالت و موجب زيان است. و احکام مرتد که من جمله قتل است بر او بار مي شود.
سوال :
شخصي که مسئله اي برايش پيش مي آيد و در توضيح المسائل هم چيزي در آن مورد ذکر نشده باشد آيا بر او واجب است که استفتاء کند ؟
جواب :
لازم است فتواي مرجع خود را در مسأله بپرسد و اگر راه رسيدن نباشد مي تواند به فتواي مرجع ديگري که اعلم است عمل کند.
سوال :
آيا در موارد احتياط واجب و يا مستحب مى توانيم به مرجع ديگرى مراجعه نمود ؟
جواب :
در موارد احتياط واجب مى توان به مرجع ديگر مراجعه کرد با رعايت اعلم فالاعلم و در موارد احتياط مستحب نيازى به رجوع نيست .
سوال :
آيا عمل به احتياط کار ساده اى است و براى ما قابل توصيه است ؟
جواب :
عمل به احتياط کار مشکلى است و اگر تشخيص اعلم براى شما ميسر نيست از يکى از کسانى که احتمال مى دهيد اعلم يا مساوى باشند تقليد کنيد .
سوال :
آيا مى توانم مرجع تقليدم را تغيير دهم ؟
جواب :
اگر مرجع شما اعلم از ديگران است نمى توانيد آنرا تغيير دهيد و اگر ديگرى اعلم است لازم که از او تقليد کنيد و ملاک در هر دو شهادت اهل خبره در مسأله اعلميت است .
سوال :
در يک کاروان که به قصد زيارت بيت الله الحرام مى رود يک روحانى هست که مسائل شرعى را بيان مى کند، اگر در کاروان مقلدين هر يکى از مراجع تقليد باشد وظيفه روحانى کاروان چيست؟ او که نمى تواند رساله توضيح المسائل همه مراجع تقليد را همراه خود به حج ببرد، حکم مقلدين چه مى شود؟
جواب :
اگر فتواى مرجع شخص را نمى داند نبايد به او مسأله را طبق فتواى ديگران بگويد بلکه او را به کسى که مسأله را مى داند راهنمايى کند.
سوال :
آيا در مسأله اي که معظم له حکم احتياط واجب داده اند مي توان از آيت الله خوئي تقليد نمود؟
جواب :
در احتياط واجب نمي توان به مرجع ميت رجوع کرد وفقط مي توان به مرجع حي رجوع کرد.
سوال :
اگر احتمال دهيم که فتوى عوض شده آيا بايد به احتمال عمل کنيم يا به رساله؟
جواب :
بايد به رساله عمل کرد.
سوال :
اينجانب مقلد شما هستم. آيا همسرم بايد به تبعيت از من از مقلدى که من از او تقليد مى نمايم تقليد نمايد؟
جواب :
تبعيت از شوهر در مرجع تقليد لازم نيست.
سوال :
نظر معظم له در مورد بقا بر ميت چيست ؟ (تقليد کردن)
جواب :
اگر ميت اعلم باشد بايد بر تقليد اوباقي باشد واگر حي أعلم باشد بايد به اوعدول کند .