تقسيم ارث
سوال 1801 :
ميت داراى چند فرزند صغير و مادر مى باشد، آيا مى شود سهم الارث مادر را با تقسيم، از سهم الارث کودکان صغير جدا کرد؟
جواب :
تقسيم بايد با موافقت ولىّ صِغار که جد پدرى آنها است انجام گيرد. و اگر جد پدرى ندارند با دخالت حاکم شرع يا نماينده وى صورت گيرد.
سوال 1802 :
آيا با وجود صغار مى توان اموال ميّت را تقسيم کرد؟
(صفحه474)
جواب :
با اذن حاکم شرع و نظارت او يا مأذون از طرف او مانعى ندارد.
سوال 1803 :
ورثه شخصى چندين سال در زمين موروثى به صورت شراکت کار کرده اند و هرکس هرکار که قدرت داشته انجام مى داده است. مثلا يکى درخت کاشته و يکى آبيارى کرده است و... و حالا تصميم به تقسيم زمين دارند، برادرى که درختها را کاشته مى گويد آنها مال من است و نبايد تقسيم شود، ساير ورثه مى گويند چون کل کار مشترک بوده بايد مثل اصل زمين تقسيم شود. حکم مسأله را بفرماييد؟
جواب :
اگر نهال درخت را از پول مشترک خريده باشند و در زمين مشترک کاشته باشند متعلق به همه است. ولى اگر آن را از پول شخصى خريده باشد; مال خود او است، و شرکاى زمين حق دارند اجرت زمين را بگيرند، يا او را وادار کنند درخت ها را ريشه کن کند و از زمين خارج کند.
سوال 1804 :
برادر و خواهرى از پدر املاکى به آنان ارث رسيده، و هردوى آنها از دنيا رفته اند، و هيچگونه مدرکى از آنان در دست نيست که خواهر حق خود را بخشيده يا نه، حالا اولاد آن خواهر مى توانند از اولاد برادر مطالبه حق مادرشان را بنمايند يا نه؟ در صورتى که فعلا تمام املاک موروثى در تصرف اولاد برادر است.
جواب :
در فرض سوال که علم دارند املاک مزبوره بعنوان ارث بوده، اولاد خواهر حقّ مطالبه دارند. مگر اينکه شرعاً ثابت شود که خواهر سهم خود را به برادر تمليک کرده است.
سوال 1805 :
شخصى فوت کرده، يک برادر ابوينى دارد و يک خواهر ابى، تقسيم ارث چگونه است؟
جواب :
ماترک او به برادر پدرومادرى مى رسد. وخواهرپدرى از او ارث نمى برد.
سوال 1806 :
شخصى فوت کرده يک دخترزاده دارد و يک برادر، ارث متوفّى به کدام يک مى رسد؟
جواب :
در فرض سوال، ارث متوفّى به دختر زاده متوفّى مى رسد. و به برادر متوفّى چيزى نمى رسد.
(صفحه475)
سوال 1807 :
ميت، پسر، دختر و دو نوه اى که پدرشان قبل از او مرحوم شده دارد، آيا نوه ها از جدّشان ارث مى برند يا وجود عمو و عمه مانع مى شود؟
جواب :
در فرض مسأله نوه ها از ترکه جدشان ارث نمى برند. بلکه از ترکه پدر خودشان ارث مى برند.
سوال 1808 :
يکى از اقوام فوت کرده که من هم شرعاً وارث او محسوب مى شدم و بقيه وراث بدون حضور من اموال را تقسيم کرده اند و من نسبت به تقسيم اعتراض دارم. آيا تقسيم بدون حضور من صحيح بوده يا من حق اعتراض دارم؟
جواب :
تقسيم بايد با رضايت و حضور همه شرکا انجام شود. مگر اينکه بعضى از شرکاء غايب باشند يا از حضور امتناع ورزند. که در اين صورت بقيه با مراجعه به حاکم شرع و مراجع ذى صلاح و با نظر او اموال را تقسيم مى کنند. که در اين صورت حق اعتراض ندارد.
سوال 1809 :
زمين موروثى از شخصى به ورثه اش منتقل شده است. ورثه آن را بين خودشان تقسيم کرده اند. بعداً ثابت شده که حصّه يکى از ورثه غصبى بوده، آيا اين وارث يا ورثه هاى او حقّ به هم زدن آن تقسيم اوّلى زمين موروثى مذکور را دارند يا خير؟
جواب :
در صورتى که ساير ورثه غصبى بودن آن را تأييد کنند، تقسيم مزبور باطل است.
سوال 1810 :
ارثى بيش از ده سال است ميان ورثه تقسيم شده و همه ورّاث در آن تصرف کرده اند، حال يکى از ورثه مدعى است که بايد اموال موروثى دوباره از نو تقسيم شود. آيا چنين ادعايى وجه شرعى دارد يا خير؟
جواب :
اگر تقسيم با توافق همه ورثه که بالغ و عاقل بوده اند انجام شده و با رضايت تصرف کرده اند، ادعاى فعلى بعضى از آنها وجهى ندارد. خصوصاً اگر با قرعه تقسيم شده باشد. بلى اگر يکى از آنها ادعاى اشتباه و غلط بودن تقسيم را بکند، و بينه بر دعواى خود اقامه کند، تقسيم سابق نقض مى شود. و اگر بينه ندارد مى تواند ساير شرکا را که منکر اشتباه هستند، قسم بدهد.
(صفحه476)