احکام استحاضه‌‌ (آیت الله حسین وحید خراسانی)

استحاضه

يکى از خونهايى که از زن خارج مى شود خون استحاضه است ، و زن را در موقع ديدن خون استحاضه ، مستحاضه مى گويند .

مسأله 398 :

خون استحاضه در بيشتر اوقات زرد رنگ و سرد است و بدون فشار و سوزش بيرون مى آيد و غليظ هم نيست ، ولى ممکن است گاهى سياه يا سرخ و گرم و غليظ باشد و با فشار و سوزش بيرون آيد .

مسأله 399 :

استحاضه سه قسم است : قليله و متوسطه و کثيره . استحاضهء قليله آن است که خون فقط روى پنبه اى را که زن با خود بر مى دارد آلوده کند و در آن فرو نرود . استحاضهء متوسطه آن است که خون در پنبه فرو رود اگر چه در يک گوشهء آن باشد ، ولى از پنبه به دستمال و مانند آن که معمولا زنها براى جلوگيرى از خون مى بندند نرسد . استحاضهء کثيره آن است که خون پنبه را فرا گرفته و به دستمال برسد . احکام استحاضه

مسأله 400 :

در استحاضهء قليله بايد زن براى هر نماز يک وضو بگيرد ، و بنابر احتياط واجب پنبه را عوض کند ، و بايد ظاهر فرج را اگر خون به آن رسيده آب بکشد .

مسأله 401 :

در استحاضهء متوسطه بايد زن براى هر نماز صبح غسل کند و تا صبح ديگر براى نمازهاى خود ، کارهاى استحاضهء قليله را که در مسألهء پيش گذشت انجام دهد ، و هرگاه اين حالت قبل از نماز ديگر برايش پيش آيد براى آن نماز غسل کند و تا صبح ديگر براى نمازهاى خود ، کارهاى استحاضهء قليله را انجام دهد . و اگر عمدا يا از روى فراموشى قبل از نمازى که بايد غسل نمايد غسل نکند ، قبل از نماز بعد غسل نمايد ، چه آن که خون بيايد يا قطع شده باشد .

مسأله 402 :

در استحاضهء کثيره علاوه بر آنچه که در استحاضهء متوسطه در مسألهء قبل گذشت ، بايد براى هر نماز - بنابر احتياط واجب - دستمال را عوض کند يا آب بکشد ، و لازم است يک غسل براى نماز ظهر و عصر و يکى براى نماز مغرب و عشاء به جا آورد ، و بين نماز ظهر و عصر و همچنين مغرب و عشاء فاصله نيندازد ، و اگر فاصله انداخت بايد براى نماز دوم - چه عصر باشد و چه عشاء - دوباره غسل کند ، و در استحاضهء کثيره غسل از وضو کفايت مى کند .

مسأله 403 :

اگر خون استحاضه پيش از وقت نماز هم بيايد ، چنانچه زن براى آن خون وضو يا غسل به جا نياورده باشد ، بايد در موقع نماز وضو يا غسل به جا آورد اگر چه در آن موقع مستحاضه نباشد .

مسأله 404 :

مستحاضهء متوسطه که بايد وضو بگيرد و غسل کند ، هر کدام را اول به جا آورد صحيح است ، ولى بهتر آن است که اول وضو بگيرد . و اما مستحاضهء کثيره اگر بخواهد وضو بگيرد ، بايد قبل از غسل وضو بگيرد .

مسأله 405 :

اگر استحاضهء قليلهء زن بعد از نماز صبح متوسطه شود ، بايد براى نماز ظهر و عصر غسل کند ، و اگر بعد از نماز ظهر و عصر متوسطه شود ، بايد براى نماز مغرب و عشاء غسل نمايد مسأله 406 - اگر استحاضهء قليله يا متوسطهء زن بعد از نماز صبح کثيره شود ، بايد براى نماز ظهر و عصر يک غسل ، و براى نماز مغرب و عشاء غسل ديگرى به جا آورد ، و اگر بعد از نماز ظهر و عصر کثيره شود ، بايد براى نماز مغرب و عشاء غسل نمايد .

مسأله 407 :

مستحاضهء کثيره يا متوسطه در صورتى که تا داخل شدن وقت نماز بر آن حالت باقى باشد ، اگر پيش از داخل شدن وقت نماز براى نماز غسل کند ، غسل او باطل است ، ولى نزديک اذان صبح جايز است به قصد رجاء غسل نمايد و نماز شب را بخواند ، و بنابر احتياط بعد از طلوع فجر براى نماز صبح بايد غسل را اعاده کند .

مسأله 408 :

زن مستحاضه براى هر نمازى - غير از نماز يوميه که حکم آن گذشت - چه واجب باشد چه مستحب ، و همچنين اگر بخواهد نماز يوميه اى را که خوانده احتياطا دوباره بخواند ، يا بخواهد نمازى را که تنها خوانده است دوباره با جماعت بخواند ، بايد تمام کارهايى را که براى استحاضه ذکر شد انجام دهد ، و مستحاضهء کثيره بنابر احتياط وضو هم بگيرد ، و اگر آن نماز را در وقت فريضهء يوميه اى که براى آن غسل کرده بجا آورد ، بنابر احتياط واجب دوباره غسل کند ، اما براى خواندن نماز احتياط و سجده و تشهد فراموش شده و دو سجده ء سهوى که براى تشهد فراموش شده بايد به جا آورد ، در صورتى که آنها را بعد از نماز فورا انجام دهد واجب نيست کارهاى استحاضه را انجام دهد ، و براى سجده ء سهو نماز ، انجام کارهاى استحاضه لازم نيست . مسأله 409 - زن مستحاضه بعد از آن که خونش قطع شد ، فقط براى نماز اولى که مى خواند بايد کارهاى استحاضه را انجام دهد ، و براى نمازهاى بعد لازم نيست .

مسأله 410 :

اگر زن نداند استحاضهء او چه قسم است ، موقعى که مى خواهد نماز بخواند يا بايد بر وفق احتياط عمل کند و يا اين که خود را وارسى نمايد ، مثلا مقدارى پنبه داخل فرج نمايد و کمى صبر کند و بيرون آورد ، و بعد از آن که فهميد استحاضهء او کدام يک از آن سه قسم است ، کارهايى را که براى آن قسم دستور داده شده انجام دهد ، ولى اگر بداند تا وقتى که مى خواهد نماز بخواند استحاضهء او تغيير نمى کند ، پيش از داخل شدن وقت هم مى تواند خود را وارسى نمايد .

مسأله 411 :

زن مستحاضه اگر پيش از آن که خود را وارسى کند مشغول نماز شود ، چنانچه قصد قربت داشته و به وظيفهء خود عمل کرده - مثلا استحاضه اش قليله بوده و به وظيفهء استحاضهء قليله عمل نموده - نماز او صحيح است ، و اگر قصد قربت نداشته يا عمل او مطابق وظيفه اش نبوده - مثل آن که استحاضهء او متوسطه بوده و به وظيفهء قليله رفتار کرده - نماز او باطل است .

مسأله 412 :

زن مستحاضه اگر نتواند خود را وارسى نمايد و نداند استحاضهء او از چه قسم است، احتياط واجب آن است که وظيفهء بيشتر را انجام دهد تا يقين کند که به تکليف خود عمل کرده است ، مثلا اگر نمى داند استحاضهء او قليله است يا متوسطه کارهاى استحاضهء متوسطه را انجام دهد ، و اگر نمى داند متوسطه است يا کثيره کارهاى استحاضهء کثيره را انجام دهد و براى هر نماز وضو هم بگيرد ، ولى اگر بداند سابقا کدام يک از سه قسم بوده بايد به وظيفهء همان قسم رفتار نمايد .

مسأله 413 :

اگر خون استحاضه در اول ظهورش در باطن باشد و بيرون نيايد وضو يا غسلى را که زن داشته باطل نمى کند ، و اگر بيرون بيايد - هر چند کم باشد - وضو و غسل را باطل مى کند .

مسأله 414 :

زن مستحاضه ا گر بعد از نماز خود را وارسى کند و خون نبيند ، اگر چه بداند دوباره خون مى آيد با وضويى که دارد مى تواند نماز بخواند .

مسأله 415 :

زن مستحاضه اگر بداند از وقتى که مشغول وضو يا غسل شده ، خونى از او بيرون نيامده مى تواند خواندن نماز را تا وقتى که مى داند بر اين حال باقى است تأخير بيندازد .

مسأله 416 :

اگر مستحاضه بداند که پيش از گذشتن وقت نماز به کلى پاک مى شود ، يا به اندازهء خواندن نماز خون بند مى آيد ، بايد صبر کند و نماز را در وقتى که پاک است بخواند .

مسأله 417 :

اگر بعد از وضو و غسل خون در ظاهر قطع شود ، و مستحاضه بداند که اگر نماز را تأخير بيندازد به مقدارى که وضو و غسل و نماز را به جا آورد به کلى پاک مى شود ، بايد نماز را تأخير بيندازد و موقعى که به کلى پاک شد دوباره وضو و غسل را به جا آورد و نماز را بخواند ، و اگر وقت نماز تنگ شد ، لازم نيست وضو و غسل را دوباره به جا آورد ، بلکه بنابر احتياط واجب به جهت غسل و همچنين به جهت وضو تيمم بنمايد و نماز بخواند .

مسأله 418 :

مستحاضهء کثيره و متوسطه وقتى که به کلى از خون پاک شد بايد غسل کند ، ولى اگر بداند از وقتى که براى نماز پيش مشغول غسل شده ، ديگر خون نيامده و به کلى پاک شده ، لازم نيست دوباره غسل نمايد .

مسأله 419 :

مستحاضهء قليله و متوسطه و کثيره بعد از انجام وظيفه ، بايد نماز را تأخير نيندازند ، مگر در موردى که در مسألهء " 415 " گذشت ، ولى گفتن اذان و اقامه قبل از نماز اشکال ندارد ، و در نماز هم مى تواند کارهاى مستحب مثل قنوت و غير آن را به جا آورد ، و احتياط مستحب آن است که اگر به مقدار اجزاى واجب نماز پاک است ، مستحبات را ترک کند .

مسأله 420 :

زن مستحاضه اگر بين وظيفه اى که دارد - از وضو يا غسل - و نماز فاصله بيندازد ، بايد مطابق وظيفه اش دوباره وضو گرفته يا غسل کند و بلافاصله مشغول نماز شود ، مگر آن که بداند بر حالتى است که در مسألهء " 415 " گذشت .

مسأله 421 :

اگر خون استحاضهء زن جريان دارد و قطع نمى شود ، چنانچه براى او ضرر ندارد ، بايد بعد از غسل از بيرون آمدن خون جلوگيرى نمايد ، و چنانچه کوتاهى کند و خون بيرون بيايد ، بايد دوباره غسل کند و اگر نماز هم خوانده بايد دوباره بخواند .

مسأله 422 :

اگر در موقع غسل خون قطع نشود غسل صحيح است ، ولى اگر در بين غسل ، استحاضهء متوسطه کثيره شود ، لازم است غسل را از سر بگيرد .

مسأله 423 :

احتياط مستحب آن است که زن مستحاضه در تمام روزى که روزه است به مقدارى که مى تواند از بيرون آمدن خون جلوگيرى کند .

مسأله 424 :

روزه ء زن مستحاضهء کثيره ، در صورتى صحيح است که غسل هايى را که براى نمازهاى روز واجب است انجام دهد ، و همچنين - بنابر احتياط واجب - غسل نماز مغرب و عشاء شبى که مى خواهد فرداى آن را روزه بگيرد به جا آورد .

مسأله 425 :

اگر بعد از نماز عصر مستحاضه شود و تا غروب غسل نکند ، روزه ء او صحيح است

مسأله 426 :

اگر استحاضهء قليلهء زن پيش از نماز ، متوسطه يا کثيره شود ، بايد کارهاى متوسطه يا کثيره را که گذشت انجام دهد ، و اگر استحاضهء متوسطه کثيره شود ، بايد کارهاى استحاضهء کثيره را انجام دهد ، و چنانچه براى استحاضهء متوسطه غسل کرده باشد فايده ندارد ، و بايد دوباره براى کثيره غسل کند .

مسأله 427 :

اگر در بين نماز ، استحاضهء متوسطهء زن کثيره شود ، بايد نماز را بشکند و براى استحاضهء کثيره غسل کند و کارهاى ديگر آن را انجام دهد ، و همان نماز را دو مرتبه بخواند ، و بنابر احتياط استحبابى قبل از غسل وضو بگيرد ، و اگر براى غسل وقت ندارد ، لازم است وضو گرفته و عوض غسل تيمم کند ، و اگر براى تيمم نيز وقت ندارد بنابر احتياط واجب نماز را به همان حال تمام کند ، ولى بايد در خارج وقت قضا نمايد . و همچنين اگر در بين نماز ، استحاضهء قليله متوسطه يا کثيره شود بايد نماز را بشکند و وظايف مستحاضهء متوسطه يا کثيره را انجام دهد

مسأله 428 :

اگر در بين نماز خون بند بيايد و مستحاضه نداند که در باطن هم قطع شده يا نه ، چنانچه بعد از نماز بفهمد قطع شده بوده ، لازم است وظيفه اى را که داشته از وضو و غسل انجام دهد و نماز را دوباره به جا آورد .

مسأله 429 :

اگر استحاضهء کثيره ء زن متوسطه شود ، بايد براى نماز اول عمل کثيره و براى نمازهاى بعدى عمل متوسطه را به جا آورد ، مثلا اگر پيش از نماز ظهر ، استحاضهء کثيره متوسطه شود ، بايد براى نماز ظهر غسل کند ، و براى نماز عصر و مغرب و عشاء وضو بگيرد ، ولى اگر براى نماز ظهر غسل نکند و فقط به مقدار نماز عصر وقت داشته باشد ، بايد براى نماز عصر غسل نمايد ، و اگر براى نماز عصر هم غسل نکند ، بايد براى نماز مغرب غسل کند ، و اگر براى آن هم غسل نکند و فقط به مقدار نماز عشاء وقت داشته باشد ، بايد براى نماز عشاء غسل نمايد .

مسأله 430 :

اگر پيش از هر نماز خون مستحاضهء کثيره قطع شود و دوباره بيايد ، در صورتى که زمان قطع شده وسعت براى غسل و نماز داشته باشد ، در آن فاصله بايد غسل کند و نماز بخواند ، و اگر زمان قطع شده وسعت براى نماز با طهارت ندارد ، همان يک غسل کفايت مى کند ، و اگر براى غسل و بعض نماز وسعت داشته باشد ، احتياط واجب آن است که در آن فاصله غسل کند و نماز بخواند .

مسأله 431 :

اگر استحاضهء کثيره قليله شود ، بايد براى نماز اول عمل کثيره و براى نمازهاى بعدى عمل قليله را انجام دهد ، و نيز اگر استحاضهء متوسطه قليله شود ، بايد براى نماز اول عمل متوسطه ، و براى نمازهاى بعدى عمل قليله را به جا آورد .

مسأله 432 :

اگر مستحاضه يکى از کارهايى را که بر او واجب مى باشد ترک کند ، نمازش باطل است .

مسأله 433 :

مستحاضه اى که براى نماز وضو گرفته يا غسل کرده بنابر احتياط نمى تواند در حال اختيار جايى از بدن خود را به خط قرآن برساند ، و در حال اضطرار جايز است ولى بنابر احتياط بايد وضو بگيرد .

مسأله 434 :

مستحاضه اى که غسل واجب خود را به جا آورده ، رفتن او در مسجد و توقف در آن و خواندن آيه اى که سجده ء واجب دارد و نزديکى شوهر با او حلال است ، اگر چه وظايف ديگرى را که براى نماز انجام مى داد مثل عوض کردن پنبه و دستمال انجام نداده باشد ، و اقوى اين است که اين کارها بدون غسل نيز جايز است ، اگر چه احوط ترک است .

مسأله 435 :

اگر زن در استحاضهء کثيره يا متوسطه بخواهد پيش از وقت نماز ، آيه اى را که سجده ء واجب دارد بخواند يا مسجد برود ، يا شوهرش بخواهد با او نزديکى کند ، احتياط مستحب آن است که غسل نمايد .

مسأله 436 :

نماز آيات بر مستحاضه واجب است ، و بايد براى نماز آيات همهء کارهايى را که براى نماز يوميه گذشت انجام دهد ، و بنابر احتياط در استحاضهء کثيره وضو هم بگيرد .

مسأله 437 :

هرگاه در وقت نماز يوميه نماز آيات بر مستحاضه واجب شود ، اگر چه بخواهد هر دو را پشت سر هم به جا آورد ، بايد براى هر يک از نماز يوميه و آيات ، وظايف مستحاضه را جداگانه انجام دهد .

مسأله 438 :

زن مستحاضه نماز قضا را بايد تأخير بيندازد تا پاک شود ، و در صورتى که وقت قضا تنگ باشد ، بايد براى هر نماز کارهايى را که براى نماز ادا بر او واجب است ، به جا آورد .

مسأله 439 :

اگر زن بداند خونى که از او خارج مى شود خون زخم نيست ، و شرعا حکم حيض و نفاس را ندارد ، بايد به دستور استحاضه عمل کند ، بلکه اگر شک داشته باشد که خون استحاضه است يا خونهاى ديگر ، چنانچه نشانهء آنها را نداشته باشد ، بنابر احتياط واجب کارهاى استحاضه را انجام دهد .