جهيزيه و مهريه
خمس مهريه زن
سوال 97 :
اگر مرد مهريه زنش را از پول و مالى که خمس به آن تعلّق گرفته است و خمس آن پرداخت نشده، بپردازد تکليف زن چيست؟ اگر از درآمد سالش بپردازد چه طور؟
جواب :
در صورت دوم که خمس ندارد و در صورت اوّل اصلاً زن نبايد خمس (51) آن مال را قبول کند و اگر قبول کرد، بايد در اوّل خمس آن را بپردازد.
حساب کردن مهريه زن به عنوان قرض و کسر آن از درآمد سال
سوال 98 :
سال خمسى شخصى فرا رسيده، آيا مى تواند مهريه همسر خود را که عندالمطالبه بايد بپردازد جزو قرض حساب کند و از موجودى کسر کند؟ در صورتى که زن بين سال خمسى مهريه خود را مطالبه کند چه طور؟
جواب :
خير، نمى تواند آن را از موجودى کسر کند؛ مگر تا قبل از سال خمسى آن را بدهد و يا بداند در سال آينده زن مطالبه مى کند و او بدون ذخيره نمى تواند پرداخت کند.
خمس از مهريه همسر
سوال 99 :
شخصى بين سال خمسى، مهريه ى همسر خود را مى‌پردازد و سپس از او قرض مى کند تا با آن کسب و کار کند آيا بايد خمس مبلغ مذکور را بپردازد؟
جواب :
خير.
مخارج عروسىِ پسر
سوال 100 :
آيا خرج عروسى پسر خمس دارد؟
جواب :
اگر مناسب شأن و موافق اقتصاد و مخالف اسراف باشد، خمس ندارد، واللّه العالم.
پول تهيه شده براى عروسى پسر
سوال 101 :
کسى براى مصرف عروسى پسرش پول تهيّه کرده و پيش از تکميل مراسم، سال به سر رسيده است، آيا خمس به اين پول تعلّق مى گيرد؟
جواب :
در صورتى که از واجبات عرفيه باشد و به آن نياز داشته باشد، خمس ندارد.
اختلاف در مرجع براى جهيزيه
سوال 102 :
پدر و مادرم مقلد مرجعى هستند و خودم از مرجع ديگرى تقليد مى کنم، در مسأله خمس جهيزيه بايد به کدام نظريه عمل کنم؟
جواب :
بعد از اين که به تصرّف شما درآمد و مالک شرعى شديد، شما بايد به نظر مرجع خودتان عمل کنيد.
خريد جهيزيّه
سوال 103 :
اکثر خانواده ها جهت تهيه ى جهيزيه ى دخترانشان اقدام به خريد وسايل و لوازم در چندين سال قبل از ازدواج مى نمايند که تا زمان ازدواج، آن وسايل بدون استفاده مى ماند. آيا خمس بر آن‌ها تعلّق مى گيرد؟
جواب :
تهيّه ى جهيزيه در سال‌هايى که دختر در معرض شوهر نمودن است، خمس ندارد.
پس‌انداز براى خريد جهيزيّه
سوال 104 :
دخترى که کارمند است و در خانه ى پدر زندگى مى کند، مقدارى از حقوق ماهيانه ى خود را جهت تهيه ى جهيزيه مصرف و مقدارى از آن را هم جهت ساير لوازم زندگى براى تکميل جهيزيه پس‌انداز مى کند. آيا پرداخت خمس بر او واجب است؟
جواب :
تهيه ى جهيزيه در حدّ شأن و يا پس‌انداز براى آن به شرحى که در مسأله ى 1391 رساله آمده، خمس ندارد.
حکم جهيزيّه ى خريدارى شده با مال غير مخمّس
سوال 105 :
اگر پدرى جهيزيه ى دختر را از مال خمس نداده تهيه کرده باشد و خمس آن را نپردازد، آيا پرداخت خمس آن بر دختر لازم است؟
جواب :
بله، پرداخت آن واجب است اگر بعد از تعلّق خمس خريده باشد نه از درآمد سال.
قرار دادن جهيزيّه ى دختر اوّل براى دوّم
سوال 106 :
اگر چيزى به عنوان جهيزيه‌ى دختر اوّل خريدارى شده و بعد از ازدواج او، براى دختر دوّم کنار گذاشته شود، آيا مجدّدا خمس دارد؟
جواب :
ظاهرا خمس ندارد.
جهيزيّه ى دخترى که ازدواجش تأخير شده
سوال 107 :
براى دخترى که در معرض شوهر رفتن بوده جهيزيه تهيه شده؛ ولى به علل مختلفى ازدواج او به تأخير افتاده ـ مثلاً سنّ او از 30 سال هم تجاوز کرده ـ . آيا باز هم خمس جهيزيه‌ى خريده شده ساقط است؟
جواب :
بله، ساقط است.
خريدارى و نگهدارى وسايل زندگى براى پسر
سوال 108 :
آيا حکم جهيزيه ى دختر در مورد پسر نيز جارى است؟
جواب :
در آن چه که متعارف است، جارى است.
فروش جهيزيّه
سوال 109 :
فردى مقدارى از جهيزيّه دخترش را جمع آورى کرده و کنار گذاشته است. پس از چهار سال هنوز دختر ازدواج نکرده که وى نياز پيدا مى کند مقدارى از آن را بفروشد و بابت قرض خود بدهد. آيا پس از فروش آن مقدار، خمس آن مقدار به وى تعلّق مى گيرد؟
جواب :
در فرض سوال خمس ندارد.
پس‌انداز براى تهيه جهيزيه و وسايل زندگى دختر و پسر
سوال 110 :
دخترى که خود و خانواده اش نمى توانند يک جا جهيزيه او را تهيه کنند و خود و يا پدرش مقدارى از درآمد ماهيانه خود را براى تهيه جهيزيه پس‌انداز مى کنند که بعد از يک يا چند سال آن را خريدارى کنند، آيا به اين پس‌انداز و سود بانکى آن خمس تعلق مى گيرد؟ در مورد تهيه وسايل زندگى براى پسر چه طور؟
جواب :
براى جهيزيه ى دختر خمس ندارد و براى وسايل پسر هم اگر نياز متعارف باشد و يا به او تمليک کنند، خمس ندارد.