خيار عيب
سوال 1053 :
در حالت ظهور عيب در مبيع، خريدار حق فسخ معامله را دارد، آيا حق دارد مبيع را به قيمت معيب از فروشنده مطالبه کند؟
جواب :
در مورد عيب، هم حق فسخ و هم حق ارش، يعنى گرفتن تفاوت بين صحيح و معيب به نسبت ثمن معامله را دارد.
سوال 1054 :
خانه اى معامله شده و در قولنامه به صورت چاپى کليه خيارات اسقاط شده است و مبلغ صد هزار تومان به عنوان واقولى نوشته شده است. ولى در ضمن صيغه عقد، اسقاط تمامى خيارات نشده است و بعد معلوم شده که خانه عيب دارد و داراى عقب نشينى است، آيا مشترى مى تواند معامله را فسخ کند؟ و آيا علم و جهل بايع در اين مورد اثرى دارد؟ و آيا گرفتن واقولى در اين صورت مشروع است؟ و اصولا با چنين وضعى اسقاط تمامى خيارات شده يا خير؟
جواب الف ـ در فرض سوال، اگر حکم عقب نشينى قبل از معامله تصويب شده باشد، خريدار حق به هم زدن معامله را دارد.
(صفحه262)
ب ـ علم و جهل بايع در فرض سوال تأثيرى ندارد.
جواب :
گرفتن واقولى در خصوص مورد سوال مشروع نيست و اکل مال به باطل است.
د ـ در صورتى که در ضمن عقد، اسقاط کافه خيارات نشده باشد، خيار محفوظ است. و بودن در قولنامه کفايت نمى کند.
سوال 1055 :
شخصى منزلش را بدون خيار فروخته است و براى انتقال سند به شهردارى مراجعه کرده است، ولى شهردارى با توجه به اضافه بنا وى را جريمه کرده و دستور تخريب بالکن را داده است، که با تخريب آن، يک متر از اطاق بالا هم خراب مى شود و بدون دادن جريمه و تخريب انتقال سند ممکن نيست. لذا فروشنده بايد جريمه را بدهد و اضافه بنا را خراب کند و خانه را با کمتر از قيمت مورد معامله به خريدار بدهد و اين ضرر براى فروشنده است. آيا فروشنده حق دارد معامله را بهم بزند و پول خريدار را پس بدهد؟
جواب :
خير، فروشنده در فرض سوال حق فسخ نداشته و حق فسخ با مشترى است و در صورت عدم فسخ، مى تواند به نسبت تفاوت قيمت، از ثمن استرداد کند.
سوال 1056 :
شخصى گاوى را خريده و براى ذبح به کشتارگاه برده است. بعد از ذبح به دليل مرضى که داشته، طبق تشخيص دامپزشک، گوشت آن غير قابل استفاده بوده و سوزانده شده است. و فقط از پوست گاو استفاده شده است. بايع و مشترى هر دو مدعى هستند که از مرض گاو اطلاعى نداشته اند. بر فرض اينکه گاو، غير قابل درمان بوده، يا اينکه قابل درمان بوده، ولى بدون درمان ذبح شده است، آيا معامله مزبور صحيح است؟ و آيا خريدار مى تواند اِعمال خيار کند؟
جواب :
در هر دو فرض سوال که طبق نظر دامپزشک، گاو معيوب بوده است و مشترى مطلع نبوده است، معامله صحيح است و چنانچه اسقاط خيار عيب نشده، مشترى خيار عيب دارد. گاو ذبح شده است، حق فسخ ساقط است و مشترى مى تواند ارش بگيرد که در فرض سوال، کل قيمت به جز قيمت پوست آن مى باشد. و در فرض دوم، احوط مصالحه است.
(صفحه263)