احکام محتضر
مسأله 539 :
مسلمانى را که محتضر است يعنى در حال جان دادن مى باشد مرد باشد يا زن، بزرگ باشد يا کوچک، بايد به پشت بخوابانند، به طورى که کف پاهايش به طرف قبله باشد و اگر خواباندن او کاملاً به اين طور ممکن نيست تا اندازه اى که ممکن است بايد به اين دستور عمل کنند و چنانچه خواباندن او به هيچ قسم ممکن نباشد، اولى و بهتر آنست که او را رو به قبله بنشانند و اگر آن هم نشود، او را به پهلوى راست و اگر آن هم نشود به پهلوى چپ رو به قبله بخوابانند اگر موجب اذيت او نشود.
مسأله 540 :
احتياط واجب آنست که تا وقتى غسل ميت تمام نشده، او را روبه قبله بخوابانند، ولى بعد از آنکه غسلش تمام شد، بهتر است او را مثل حالتى که بر او نماز مى خوانند بخوابانند.
مسأله 541 :
رو به قبله کردن محتضر بر هر مسلمان واجبست و اجازه گرفتن از ولى او لازم نيست. و اگر بعضى انجام دهند از ديگران ساقط مى شود.
مسأله 542 :
مستحب است شهادتين و اقرار به دوازده امام عليهم السلام و ساير عقائد حقه را به کسى که در حال جان دادن است طورى تلقين کنند که بفهمد، و نيز مستحب است چيزهائى را که گفته شد، تا وقت مرگ تکرار کند.
مسأله 543 :
مستحب است اين دعاها را طورى به محتضر تلقين کنند که بفهمد:(اَللّهُمَّ اغْفِرْلِىَ الْکَثيرَ مِنْ مَعاصيکَ وَ اقْبَلْ مِنّى الْيَسيرَ مِن طاعَتِکَ يا مَن يَقْبَلُ الْيَسيرَ وَ يَعفوُ عَنِ الْکَثيرِ اِقْبَل مِنّى الْيَسيرَ وَ اعْفُ عَنّى الْکَثير اِنَّکَ اَنّتَ الْعَفُوُّ الْغَفُوُر اَلّلهُمَّ ارْحَمْنى فَانَّکَ رَحيمٌ ).
مسأله 544 :
مستحب است کسى را که سخت جان مى دهد، اگر ناراحت نمى شود، و سبب تعجيل مرگ او نشود، به جائى که نماز مى خوانده ببرند.
مسأله 545 :
مستحب است براى راحت شدن محتضر بر بالين او، سوره مبارکه(يس) و (الصافات) و (احزاب) و (آية الکرسى) و آيه پنجاه و چهارم از سوره اعراف و سه آيه آخر سوره بقره بلکه هر چه از قرآن ممکن است بخوانند.
مسأله 546 :
گذاشتن چيزى روى شکم محتضر و بودن جنب و حائض نزد او و گريه کردن و تنها گذاشتن زنها نزد او، مکروه است. و همچنين تنها گذاشتن او بعد از موت و در بعض کتب حرف زدن زياد را نزد محتضر از مکروهات شمرده اند.