احکام روزه _ نيّت روزه
عدول از روزه ى مستحبّى به واجب
سوال 1320 :
آيا مى توان از روزه ى مستحبّى به روزه ى واجب عدول کرد؟
جواب :
کسى که روزه ى قضا دارد، از او روزه ى مستحبى صحيح نيست؛ پس اگر قبل از زوال متوجه شد، مى تواند نيّت روزه ى واجب کند. بله، اگر در آخر شعبان به نيّت استحباب روزه گرفته، چنان چه در بين روز فهميد که رمضان است، بايد به رمضان عدول کند و تجديد نيّت براى آن مى کند؛ هر چند بعد از زوال باشد، بنابر احوط.
نيّت روزه مردّد بين واجب و مستحبّ
سوال 1321 :
کسى که نمى داند روزه ى قضا دارد يا نه اگر روزه بگيرد، به نيّت اين که اگر قضا دارد قضاى واجب و گرنه مستحبّ باشد، آيا اين گونه نيّت کردن صحيح است؟
جواب :
بله، صحيح است.
سوال 1322 :
آيا مى شود روزه اى به نيّت روزه ى قضاى احتياطى پدر و مادر گرفت که اگر بر ذمّه ى آن ها روزه ى قضا است ادا بشود و اگر نيست، روزه ى مستحبّى خود انسان باشد؟
جواب :
بله، مى شود.
نيّت روزه ى استيجارى قبل از ظهر
سوال 1323 :
آيا مى توان قبل از ظهر، نيّت روزه استيجارى کرد؟
جواب :
اگر باطل کنندهاى روزه به جا نياورده و يا با جنابت وارد صبح نشده باشد، مى تواند تا قبل از ظهر نيّت روزه استيجارى نمايد.
انصراف از روزه و تجديد نيت
سوال 1324 :
کسى غير ماه رمضان قصد روزه کرده و بعد منصرف شده، ولى چيزى نخورده است. آيا مى تواند دوباره قبل از ظهر نيّت روزه قضاى ماه رمضان يا استيجارى کند؟
جواب :
مانعى ندارد.
نيّت روزه براى جُنُبى که قبل از ظهر غسل کرده
سوال 1325 :
شخصى قبل از طلوع فجر يا بعد از آن محتلم شده و قبل از ظهر غسل کرده و چيزى نخورده است، آيا مى تواند نيّت روزه ى قضاى ماه رمضان يا استيجارى کند؟
جواب :
اگر قبل از فجر محتلم شده است، نمى تواند و اگر بعد از فجر محتلم شده است، مى تواند.
تعارض بين روزه ى نذرى و قضا
سوال 1326 :
کسى که، هم روزه ى قضا و هم روزه ى نذرى دارد، کدام را بايد اوّل به جا بياورد؟
جواب :
اگر وقت يکى تنگ است، اوّل آن را به جا آورد و اگر وقت هر دو وسيع است، مخيّر است که هر يک را خواست انجام دهد.
نذر به جا آوردن قضاى روزه ى رمضان در سفر
سوال 1327 :
آيا انسان مى تواند نذر کند که روزه ى قضاى ماه رمضان خود را در سفر بگيرد؟
جواب :
صحيح نيست.
عدول از روزه ى مدت دار به روزه مدت دار ديگر
سوال 1328 :
عدول از روزه ى واجب مدت دار ـ مثل روزه قضا ـ به روزه ى واجب مدت دار ديگر ـ مثل روزه نذرى ـ جايز است يا نه؟
جواب :
در قبل از ظهر اشکال ندارد.
جهل به زمان روزه ى قضا
سوال 1329 :
اگر شخصى نداند که قضاى ماه رمضان را بايد تا رمضان بعد گرفت و گرنه کفّاره ى تأخير دارد، در اين صورت (ندانستن حکم)، اگر شخصى تا رمضان بعد روزه ى قضا را نگرفت، آيا کفاره ى تأخير واجب مى شود؟
جواب :
علم و جهل در اين مسأله فرقى ندارد.
باطل کردن سهوى روزه
سوال 1330 :
اگر در روزه ى واجب يا مستحبّ سهوا مُبطلى به جا آورده شود، روزه چه حکمى دارد و آيا فرقى بين روزه ماه رمضان و غير آن هست يا نه؟ و آيا فرقى در روزه اى که وقتش وسيع است يا غير آن وجود دارد؟
جواب :
در غير بقاى بر جنابت، فرقى در عدم ابطال نيست و در آن مورد به مسأله ى 1317 رساله رجوع شود.
قصد روزه نبودن
سوال 1331 :
اگر روزه دارى قصد کند که روزه نباشد ولى تا غروب افطار نکند و مبطلى انجام ندهد، آيا روزه اش باطل است و در صورت بطلان آيا کفاره دارد؟
جواب :
اگر روزه ى واجب معين باشد، روزه اش باطل است و عدم وجوب کفّاره، محلّ تأمّل است. (مسأله ى 1270 رساله).
نيّت روزه يوم الشّک
سوال 1332 :
تکليف روزه دار در مورد نيّت روزه ى يوم الشّک چيست؟
جواب :
روزى را که انسان شک دارد آخر شعبان است يا اوّل رمضان، واجب نيست روزه بگيرد، و اگر بخواهد روزه بگيرد، نمى تواند نيّت روزه رمضان نمايد؛ بلکه بايد نيّت روزه قضا و مانند آن بنمايد و چنان چه بعدا معلوم شود رمضان بوده، از رمضان حساب مى شود و در صورتى که قصد کند آن چه را که فعلاً خدا از او خواسته است انجام دهد و بعد معلوم شود رمضان بوده نيز کافى است و چنان چه در چنين روزى به نيّت روزه قضا يا روزه مستحبى و مانند آن روزه بگيرد و در بين روز بفهمد که رمضان است، بايد نيّت روزه رمضان کند.
تبديل نيّت از مستحبى به قضا
سوال 1333 :
شخصى نيّت روزه مستحبى کرده؛ ولى قبل از ظهر مى فهمد که روزه ى قضا بر ذمّه اش مى باشد، آيا مى تواند نيّت روزه قضا بکند و اگر نيّت کند، آيا ثواب روزه ى مستحبى را هم مى برد؟
جواب :
بله، مى تواند نيّت روزه قضا کند و ثواب روزه ى مستحبى را هم مى برد.
زمان نيّت روزه
سوال 1334 :
شخصى در روزه ماه رمضان تا طلوع آفتاب خوابيده و نيّت روزه آن روز را نکرده، آيا مى تواند از آن هنگام نيّت روزه کند؟
جواب :
اگر از شب قبل از خوابيدن نيّت داشته، همان کافى است.
ترديد در بطلان روزه
سوال 1335 :
اگر به گمان شخصى در روزه اش خلل ايجاد شده و شک دارد که روزه اش باطل شده يا نه و اين ترديد بين بطلان و عدم بطلان چند ساعت طول مى کشد و بعد ترديدش برطرف شده و مى فهمد که مبطل روزه انجام نداده است، آيا روزه اش صحيح است، در اين مورد چه فرقى بين روزه ى واجب و غير واجب وجود دارد؟
جواب :
روزه اش صحيح است و فرقى بين اقسام آن نيست.
يوم الشّک
سوال 1336 :
مى دانيم اگر در يوم الشّک ـ که نمى داند آخر شعبان است يا اوّل ماه رمضان ـ نيّت رمضان کند، روزه ى آن روز باطل است. آيا در مسأله ى فوق تفاوتى بين اين که قبل از ظهر يا بعد از ظهر بفهمند وجود دارد به اين که اگر ساعت 9 صبح فهميده باشد که ماه رمضان است و تجديد نيّت کرد، آيا باز هم روزه ى آن روز باطل است و اگر باطل است، آيا مى تواند افطار کند؟
جواب :
اگر قصد قربت متمشّى شد ـ مثل اين که جاهل به مسأله بوده ـ اشکال ندارد و در صورت بطلان، نمى تواند افطار کند.
روزه در عيد فطر
سوال 1337 :
اگر کسى از روى بى اطلاعى در روز عيد فطر روزه بگيرد، چه حکمى دارد؟
جواب :
اشکالى ندارد.