جا گرفتن براى نماز
99-يکى از اماکن مشترک و عمومى مسلمانان مسجد است،که همه آنان در استفاده از آن مساوى‌هستند-البته استفاده‌هايى که مخالف شرع و شان‌مسجد نباشد-پس اگر شخصى قبل از ديگرى،جايى‌از مسجد را براى نماز يا عبادتى ديگر يا قرائت قرآن ياخواندن دعاء بلکه تدريس يا موعظه کردن و فتوا دادن‌در اختيار گرفت،ديگرى نمى‌تواند آن جا را از او بگيرد، خواه فرد اول و دوم در استفاده يک هدف و غرض‌داشته باشند يا اغراض آنها متفاوت باشد، آرى بعيدنيست که نماز-جماعت‌يا فرادى-بر ساير کارها مقدم‌باشد،پس اگر شخصى مسجد را براى تلاوت قرآن يادرس گفتن يا دعا فرا خواندن اشغال کرده باشد وشخص ديگرى بخواهد در آنجا نماز بخواند،و جاى‌ديگرى در مسجد براى نماز خواندن نباشد يا بخواهدبه جماعت ملحق شود و جاى ديگرى براى فرادى‌خواندن نماز هست ولى براى شرکت در جماعت‌نيست،مثلا در کنار صفوف به هم فشرده نمازجماعت،شخصى مشغول قرائت قرآن است و شبستان ديگرى در مسجد براى نماز فرادى خواندن‌هست ولى جايى براى شرکت در نماز جماعت‌باقى‌نمانده و فردى وارد مى‌شود و مى‌خواهد در نمازجماعت‌شرکت کند،بر شخصى که قرآن مى‌خواندواجب است،جاى خود را به نمازگزار بدهد (10) .
100-اگر انسان نگذارد مردم از مسجد و مدرسه وپل و جاهاى ديگر که براى عموم مردم ساخته شده‌استفاده کنند،حق آنان را غصب کرده است (11) .
101-اگر کسى در مسجد جايى براى خود بگيرد وديگرى نگذارد که از آنجا استفاده کند،حق او را غصب‌کرده است (12) .
102-کسى که در مسجد نشسته،اگر ديگرى جاى‌او را غصب کند و در آنجا نماز بخواند بنابر احتياطواجب بايد دوباره نمازش را در محل ديگرى بخواند (13) .
103-گذاشتن رحل(اثاث و وسائل،مانند سجاده و عبا و...)براى نشستن در مسجد، مانندنشستن است،يعنى صاحب رحل،حق اولويتى نسبت‌به آن مکان پيدا مى‌کند و ديگران نمى‌توانند جاى او رابگيرند،در صورتى رحل،چيزهايى مثل سجاده و عباباشد که تمام محل نماز خواندن يا قسمت عمده آن رابگيرد،نه مثل گذاشتن مهر يا تسبيح يا مسواک و شانه‌و امثال اينها،بنابر اين با گذاشتن مهر يا تسبيح و حتى‌هر دو حقى براى او ثابت نيست و ديگران مى‌توانند،بردارند و در آن مکان نماز بخوانند (14) .
104-بين گذاشتن رحل و آمدن فرد نبايد فاصله‌زياد باشد،به طورى که آن مکان معطل بماند،پس اگررحلى بگذارد و برود و بر نگردد در صورتى که بدون‌برداشتن نتوان در آن محل نماز خواند،ديگران‌مى‌توانند آن را بردارند ولى کسى که آن را بر مى‌دارد،ضامن نگهدارى آن است تا صاحبش برگردد (15) .
105-اگر شخصى که در جايى از مسجد نشسته‌است،برخيزد و از آن محل صرف نظر کند، حتى اگررحلى گذاشته و رحل را برندارد،ديگران مى‌توانند آنجا را بگيرند.ولى تصرف در رحل او جايز نيست،مثلانمى‌توانند بر سجاده او نماز بخوانند (16) .
106-س:شخصى در مسجد،جهت نمازجماعت،رحل گذاشته و بيرون رفته و جماعت‌برپاشده و صاحب رحل مراجعت نکرده است در اين‌صورت به محض منعقد شدن نماز جماعت،حق او ازآن مکان ساقط شده و ديگرى مى‌تواند جاى او راتصرف کند يا نه؟
ج-بعد از منعقد شدن جماعت،احتياط آن‌است که تا امام به رکوع رکعت اول نرفته‌جاى او را اشغال نکنند (17) .
آيت‌الله گلپايگانى قدس‌سره
107-س:شخصى براى نماز در مسجد جا گرفته و مى‌رود وضو بگيرد،ديگرى جا نماز او را کنار زده وجاى او مشغول نماز مى‌شود آيا نماز او صحيح است؟
ج-بنابر احتياط واجب نمازش را دوباره‌در محل ديگر بخواند (18) .
آيت‌الله فاضل‌لنکرانى دامت‌برکاته