واجبات بعد از اعمال منى
واجب است بعد از تمام شدن اعمال منى که سه چيز بود مراجعت به مکه، براى اعمالى که در آنجا واجب است.
«1172» م - جايز است بلکه مستحب است روز عيد که از اعمال منى فارغ شد بيايد به مکه براى بقيه اعمال حج و جايز است تأخيز اندازد تا روز يازدهم گرچه احتياط مستحب آن است که از روز يازدهم تأخير نيفتد. و بعيد نيست که جايز باشد تأخير تا آخر ذى‌الحجه به اين معنى که روز آخر ذى‌الحجه هم اگر آمد و اعمال را بجا آورد مانع ندارد.
«1173» م - اعمالى که در مکه واجب است بجا بياورد:
اول - طواف حج است که آن را طواف زيارت مى‌گويند.
دوم - نماز طواف است.
سوم - سعى بين صفا و مروه است.
چهارم - طواف نساء است.
پنجم - نماز طواف نساء است.
«1174» م - کيفيت طواف حج و نماز آن و سعى و طواف نساء ونماز آن به همان نحو است که در طواف عمره و نماز آن و سعى گذشت بدون هيچ تفاوت مگر در نيت که اينجا بايد به نيت طواف حج و سعى آن و طواف نساء بجا آورد.
«1175» م - جايز نيست طواف حج و نماز و سعى و طواف نساء و نماز آن را قبل از رفتن به عرفات و بجا آوردن اعمال عرفات و مشعر و اعمال سه گانه منى بجا آورد و در حال اختيار.
«1176» م - تقديم طواف حج و نماز و سعى بر وقوفين در حج تمتع جايز نيست مگر براى پيرمردان و يا زنى که بيم حيض شدن دارد که اين دو مى‌توانند طواف حج و نماز شان را قبل از وقوفين بجا آورده و سعى را در وقت خودش انجام دهند و احوط اين است که سعى را نيز مقدم داشته و در وقتش هم اعاده نمايند و اولى و بهتر نيز در صورت امکان اعاده طواف و نماز است در ايام تشريق يا بعد از آن تا آخر ماه ذى‌الحجه بلکه در صورت عدم امکان بهتر اين است که براى طواف و نماز نايب بگيرند و کسيکه از رفتن به مکه بر جان خود مى‌ترسد مى‌تواند طواف حج و نماز و سعى را بر وقوفين مقدم بدارد بلکه مقدم داشتن طواف نساء نيز عيبى ندارد و بعد از اعمال منى هر جا دلش بخواهد برود.
«1177» م - سه طايفه اول اعمالى را که جلو انداختند کافى است اگرچه بعد خلاف آن ظاهر شود مثلاً زن حائض نشود، و مريض خوب شود، وازدحام چندان نباشد که موجب مزاحمت شود، بنابر احتياط واجب اعاده اعمال لازم است و اگر شخصاً نتوانستند نايب بگيرند.
«1178» م - طايفه چهارم که عقيده داشت نيم تواند اعمال را بجا آورد اگر از جهت مرض و پيريو عليلى بود احتياط واجل آن است که اعمال را اعاده نمايد، و امّا اگر از جهت ديگر بود مثل آنکه اعتقاد داشت سيل مانع مى‌شود و بعد خلافش ظاهر شد بايداعاده کند اعمال را بعد از رجوع.
«1179» م - شخص محرم که بواسطه احرام حج چيزهايى بر او حرام شد که در سابق بتفصيل ذکر شد که در سه موقع و بعد از سه عمل بتدريج آنها بر او حلال مى‌شود:
اول - بعد از تقصير کردن يا سر تراشيدن در منى که به آن همه چيز حلال مى‌شود مگر بوى خوش و زن چنانچه پيش ذکر شد و همچنين حلال صيد خلاف احتياط است.
دوم - بعد از بجا آوردن طواف زيارت و نماز آن سعى بين صفا و مروه بتفصيلى که گذشت، حلال مى‌شود بر او بوى خوش، ولى زن بر او حرام است. و بنابر احتياط واجب شکار نيز حرام است و همچنين عقد و شهادت بر عقد تا وقتى که طواف نساء و نماز آن بجا آورد.
سوم - بعد از بجا آوردن طواف نساء و نماز آن که در کيفيت مثل طواف و نماز عمره است که گذشت، حلال مى‌شود بر او زن نيز، پس بعد از اين سه عمل همه چيز که به احرام حرام شده بود حلال مى‌شود فقط چيزى که از حرامها باقى مى‌ماند شکار است که بنابر احتياط تا ظهر روز سيزدهم حرام است و اما کندن گياه و درخت حرم و شکار در حرم گفته شد که حرمتش اختصاص به محرم ندارد و شامل غيرمحرم نيز هست.
«1180» م - کسانى که بواسطه عذر مثل پيرى خوف حيض، طواف زيارت و طواف نسا را مقدّم داشتند، بوى خوش و زن بر آنها حلال نمى‌شود، و تمام محرمات بعد از تقصير يا حلق حلال خواهد شد.
«1181» م - طواف نساء اختصاص به مرد ندارد بلکه بر زن و خنثى و خصىّ مميز نيز لازم است که اگر طواف نساء نکنند زن به همان تفصيل که سابق گفته شد بر آنها حلال نمى‌شود و نيز اگر زن آن را ترک کند مرد بر او حلال نمى‌شود، بلکه طفل غير مميز اگر ولى او را محرم کرد واجب است او را طواف نساء بدهد تا بعد از بالغ شدن، زن يا مرد بر او حلال شود.
«1182» م - طواف نساء و نماز آن اگرچه واجب است وبدون آن زن حلال نمى‌شود. لکن رکن نيست و ترک عمدى آن موجب باطل شدن حج نمى‌شود، بلکه واجب است بر کسى که حج کرده آن را بجا اورد و اگر بجا نياورد زن بر او حلال نمى‌شود، بلکه آنچه از زن بر او حرام شده بود مثل عقد کردن و خطبه کردن و شاهد شدن نيز بر او حلال نمى‌شود بنابر احتياط واجب.
«1183» م - جايز نيست مقدم داشتن سعى را بر طواف زيارت يا بر نماز آن اختياراً و جايز نيست مقدم داشتن طواف نساء را بر طواف زيارت و بر سعى اختياراً و اگر مقدم داشت اعاده کند تا ترتيب حاصل شود.
«1184» م - جايز است طواف نساء را قبل از سعى بجا آورد و در حال ضرورت مثل ترس از حيض و نتوانستن اقامت به مکه تا زمان پاکى، لکن احتياط در آن است که نايب بگيرد که بعد از آن بجا آورد.
«1185» م - اگر سهواً طواف نساء را قبل از سعى بجا آورد يا بواسطه ندانستن حکم مقدم بدارد طواف و سعيش صحيح است و احتياط واجب در اعاده طواف است.
«1186» م - اگر طواف نساء را سهواً بجا نياورد تا برگشت از حج پس اگر مى‌تواند بايد خودش برگردد و بجا بياورد، و اگر نمى‌تواند يا مشقت دارد نايب بگيرد و پس از بجا آورد، زن به او حلال مى‌شود.
«1187» م - اگر کسى طواف واجب را چه - طواف عمره چه طواف حج و چه طواف نساء فراموش کرد و برگشت و با زن نزديکى کرد و اگر طواف فراموش شده طواف عمره باشد بايد در منى قربانى کند و اگر طواف حج يا طواف نساء باشد يک گوسفند در مکه قربانى نمايد، و احتياط آن است که شتر باشد و اگر مى‌تواند خودش برود و طواف و نماز آن را بجا آورد. واحتياطاً در غير طواف نساء سعى را هم بجا آورد. و اگر نمى‌تواند يا مشقت دارد نايب بگيرد.
«1188» م - اگر کسى طواف را چه طواف عمره يا طواف زيارت از روى جهل به مسأله بجا نياورد و برگشت به محل خود بايد حج را اعاده کند و يک شتر قربانى کند.