2 . وقوف در عرفات
«عرفات» نام دشتى است وسيع که عرض آن تقريباً 6 کيلومتر و طول آن نيز تقريباً 13کيلومتر است، و حدود آن با علائم و تابلوهاى خاصى مشخص شده است، و نبايد از آنها فراتر رفت. و از وقوف در دشت «عُرَنة و نَمِرة» خوددارى نمود.
مسأله444. وقوف در عرفات يک عمل عبادى است، بايد آگاهانه و با خلوص و تعيين نوع وقوف ( مثلاً براى حج تمتع در حجة الاسلام) صورت بپذيرد.
مسأله445. مقدار وقوف در عرفات از اول ظهر روز نهم آغاز مى شود تا غروب شرعى همان روز، پايان مى پذيرد، فقط مى تواند، به مقدار اداى نماز ظهر و عصر در منطقه نمره که فعلاً «مسجد نمره»
صفحه 139
در آنجاست و خارج از عرفات مى باشد، بماند و به اين مقدار وقوف را به تأخير بيندازد.
مسأله446. وقوف در عرفات به مقدار کم(مسمى) از ارکان حج است. اگر کسى با آگاهى و توانايى در عرفات حتى به مقدار کم وقوف نکند، حج او باطل است ولى مقدار واجب وقوف از ظهر روز نهم ذيحجة الحرام تا غروب شرعى آن روز است، اگر به مقدار مسمّى وقوف کرد، ولى باقيمانده وقت را در غير عرفات به سر برد معصيت کرده ولى حج او صحيح است.
مسأله447. در انجام اين وظيفه، حالت خاصى معتبر نيست مى تواند بخوابد، بنشيند، راه برود، خواه سواره، خواه پياده، جز اين که دقايقى پيش از نيّت وقوف بايد بيدار باشد تا وقوف در عرفات را به نحوى که گفته شد، نيّت کند.
مسأله448. وقوف در عرفات هر چند عبادت است ولى طهارت از حدث در آن شرط نيست، خواه حدث اصغر ـ که موجب وضو است، يا حدث ديگر که موجب غسل است مانند جنابت و حيض و ....
مسأله449. وقوف در عرفات دو فرد دارد:
الف. وقوف اختيارى: وقوف اختيارى عرفات از ظهر روز نهم شروع مى شود تا غروب شرعى همان روز.
ب. وقوف اضطرارى: وقوف اضطرارى عرفات از مغرب شب
صفحه 140
دهم ذى الحجه آغاز مى شود، تا طلوع فجر.
بنابراين اگر به خاطر عذرى نتوانست وقوف اختيارى عرفات را درک کند، بايد از وقوف اضطرارى بهره گيرد، يعنى مقدارى ولو کم در شب دهم ذى الحجه در عرفات توقف نمايد سپس راهى «مشعر» شود در اين صورت حج او صحيح است.
مسأله450. اگر کسى در شب دهم به مکه برسد ولى از آن مى ترسد که اگر راه عرفات را در پيش گيرد تا وقوف اضطرارى آن را درک کند، به وقوف در مشعر( وقوف پيش از طلوع آفتاب) نرسد، بايد از طريق «منى» به مشعر برود و در غير صورت خوف بايد راه عرفات را در پيش گيرد و پس از درک وقوف اضطرارى عرفات، راهى مشعر شود.
مسأله451. اگر کسى به خاطر عذرى نتوانست وقوف اختيارى عرفات را درک کند، ولى مى توانست وقوف اضطرارى آن را درک نمايد لکن بدون عذر به عرفات نرفت در اين صورت حج او باطل است، هر چند وقوف در مشعر را درک نمايد.
مسأله452. بيرون رفتن از عرفات پيش از غروب شرعى جايز نيست و اگر کسى عمداً از حدود عرفات بيرون رفت بايد فوراً برگردد و در غيـر اين صورت گناه کرده و کفاره آن قربانى کردن يک شتر در منى است، و اگر ممکن نشد به جاى آن هيجده روز روزه بگيرد، و
صفحه 141
اين روزه را مى تواند در مکه يا در راه، يا پس از بازکشت از مکه بگيرد.
مسأله453. اگر کسى از روى سهو و يا عذر، از عرفات بيرون رفت سپس عذر او برطرف گرديد، فوراً بايد به عرفات برگردد و اگر برنگشت گناه کرده ،و احتياط آن است که يک شتر قربانى کند.
مسأله454. وقوف در دامنه «جبل الرحمة» در صحراى عرفات مستحب است و بهتر است از وقوف بر روى کوه وبالا رفتن از جبل الرحمه در ساعات وقوف خوددارى شود.