متعلّقات و لوازم مسجد
سوال 189 :
قطعه زمينى، که در کنار مسجد است، را وقف مسجد نموده اند، الآن مى خواهيم از گوشه آن کتابخانه اى درست کنيم، آيا اين کار جايز است؟ و در فرض
جواز، بانوانى که عذر شرعى دارند مى توانند در آن جا رفت و آمد کنند؟ و در ضمن آيا مى توان از يک اتاق از کتابخانه ياد شده موقّتاً براى پايگاه بسيج استفاده کرد؟
جواب :
احداث کتابخانه مسجد در آن قسمت، اگر مزاحم نمازگزاران نباشد و هر زمان مورد نياز قرار گيرد در اختيار مسجد قرار دهند، مانعى ندارد; ولى بانوانى که عذر شرعى دارند نمى توانند در آن جا رفت و آمد کنند و براى پايگاه نيز با شرايط فوق مى توان استفاده کرد.
سوال 190 :
اگر مسجدى ايوان داشته باشد، آيا مى توان گفت: ايوان شرعاً اختصاص به خواهران دارد؟ در صورتى که ايوان از داخل شبستان احداث شود، آيا خواهرانى که عذر شرعى دارند مى توانند در ايوان توقّف نموده يا فعّاليتى نمايند؟
جواب :
فرقى ميان ايوان و شبستان نيست; مگر اين که در عرف محل چنين باشد که ايوان را خارج از مسجد و مخصوص خواهران بدانند.
سوال 191 :
خيّرى قطعه زمينى به نام مسجد اهدا نموده است; ولى نظر خويش را در مورد احداث سرويس بهداشتى، ايوان، چايخانه، حياط و آشپزخانه بيان نکرده است، آيا مى شود در موقوفه فوق موارد بالا را احداث نمود؟
جواب :
اگر اين امور مورد نياز مسجد است و در عرف محل جزء لوازم مسجد محسوب مى شود، مانعى ندارد.
سوال 192 :
اشخاصى، مقدارى از شبستان داخل مسجد را در يکى از شهرستانها به صورت مغازه مانندى درآورده و از آن براى نوارفروشى و کتابفروشى استفاده مى نمايند، آيا انجام چنين کارى در مسجد از نظر شرعى صحيح است؟
جواب :
هرگاه اين کارها داخل مسجد باشد و در طريق نشر فرهنگ اسلامى قرار گيرد و کمک به اهداف مسجد کند و مزاحم نمازگزاران نباشد مانعى ندارد، و اگر آن را از مسجد جدا کرده و محلّ کسب و کار قرار داده اند جايز نيست و بايد آن را بازگردانند.
سوال 193 :
اگر زمينى وقف مسجد شده باشد، آيا زيرزمين و طبقات فوقانى نيز حکم مسجد را دارد؟ احداث کتابخانه در آن چه حکمى دارد؟
جواب :
آرى حکم مسجد را دارد; ولى مانعى ندارد در آن کتابخانه احداث کنند; مشروط بر اين که مزاحم نمازگزاران نباشد.
سوال 194 :
آيا از نظر شرع مقدّس اسلام، داير کردن پايگاه مقاومت و کانون فرهنگى و ورزشى در داخل مساجد و حسينيّه ها جايز است؟
جواب :
داير کردن پايگاه ورزشى در مسجد صحيح نيست; ولى کانونهاى فرهنگى و پايگاههاى مقاومت در صورتى که مزاحمتى براى نمازگزاران نداشته باشد، مانعى ندارد.
سوال 195 :
مسجدى قديمى است که جهت استفاده بهتر، قسمتى از حياط مسجد و منزل پشت آن را جهت ساختمان جديد مسجد خريدارى نموده اند و دو شبستان از شبستانهاى آن را تبديل به مسجد جديدى نموده اند; چهار شبستان از شبستانهاى مسجد قديم باقيمانده است. بفرماييد خراب کردن شبستانها در رابطه با امور زير چه حکمى دارد؟
الف) جهت حياط مسجد. ب) جهت امور فرهنگى نظير سالن و کتابخانه مسجد. ج) وصل آن به کوچه عام جهت پارکينگ مسجد.
جواب :
بايد کارى انجام دهيد که به نفع مسجد و نمازگزاران باشد، و چنانچه مسجد احتياج به حياط يا کتابخانه دارد مى توان از آن استفاده کرد; ولى نمى توان آن را جزء کوچه نمود.
سوال 196 :
شخصى زمينى را براى مسجد واگذار مى کند و آن را از زمينهاى خودش جدا مى سازد، سپس مرحوم مى شود، بعد که زمين را مسجد مى سازند مقدارى از آن را شبستان و مقدارى از آن زمين را دستشويى درست مى کنند، ساختن دستشويى در آن زمين چه حکمى دارد؟
جواب :
ساختن دستشويى در آن جا اشکال ندارد و منظور واقف، مسجد و لوازم مسجد بوده است.
سوال 197 :
تشکيل و برگزارى کلاسهاى آموزش قرآن، احکام، آموزش هنرهاى دستى (از قبيل خيّاطى، گلدوزى) و تشکيل کلاسهاى تقويت درسى در مسجد جهت جوانان، نوجوانان و نونهالان چه حکمى دارد؟
جواب :
آموزش قرآن و احکام و مانند آن در مساجد بى اشکال است و به اهداف مسجد کمک مى کند; ولى آموزش خيّاطى و امثال آن، تنها در صورتى جايز است که از ابتداى تأسيس مسجد، کلاسها در کنار مسجد براى اين کار ساخته شده باشند.
سوال 198 :
مسجد جامع قديمى در روستاى ما وجود دارد که به وسيله خوديارى مردم ساخته شده است; ولى از آن جا که بناى درستى نداشته و کوچک بوده فرد خيّرى قسمتى از شبستان را که جزء نمازخانه است خراب نموده و مى خواهد مسجد را وسعت دهد، او تصميم دارد يک زيرزمين از همين قسمت گرفته و در آن سالن اجتماعات فرهنگى براى جوانان بسازد، در ضمن قسمت بالاى زيرزمين يعنى طبقه همکف جزء نمازخانه شبستان است، آيا در قسمت زيرزمين مى توان سالن فرهنگى و سرويس دستشويى ساخت؟
جواب :
ساختن محلّى در زيرزمين مسجد براى کارهاى فرهنگى اسلامى و يا وضوخانه مانعى ندارد; ولى ساختن توالت در آن جا جايز نيست; مگر اين که از ابتداى تأسيس مسجد و هنگام وقف آن چنين امرى در نظر باشد.
سوال 199 :
در قريه ايزدخواست داراب مسجدى وجود دارد که در ميان آن حوضى جهت وضو احداث گرديده است، اينک به علّت کثرت جمعيّت و عدم مراعات بهداشت و مانند آن، مى خواهند حوض مذکور را بردارند و در يک گوشه مسجد وضوخانه اى بسازند، آيا اين کار جايز است؟
جواب :
اگر از بين بردن حوض به نفع مسجد و نمازگزاران است، اشکالى ندارد، همچنين ساختن وضوخانه براى وضو گرفتن در گوشه اى از مسجد، آن هم به شرطى که در بالا آمد، مانعى ندارد