قضا و کفاره روزه
سوال 591 :
اشخاصى که جاهل به حکم بوده اند و در اوايل تکليف روزه را خورده اند، مضافاً بر قضا، آيا کفاره افطار عمدى دارد؟
جواب :
بطور کلى اگر جاهل به مسأله بوده اند و از ياد گرفتن غفلت داشته اند، فقط قضا بر آنان واجب است. ولى اگر ملتفت بوده اند و احتمال مى داده اند و قدرت يادگيرى مسائل را داشته اند و از روى بى اعتنايى و سهل انگارى سوال و تحقيق نکرده اند، علاوه بر قضا، کفاره هم بر عهده آنان مى باشد.
سوال 592 :
کسى که روزه قضا داشته باشد، آيا مى تواند روزه مستحبى بگيرد؟
جواب :
خير، نمى تواند.
سوال 593 :
کسى که نمى تواند روزه هاى قضاى خود را بگيرد، چه حکمى دارد؟
جواب :
هر وقت توانست بگيرد.
سوال 594 :
شخصى در ماه مبارک رمضان، مى دانسته که قبل از ظهر، به مسافرت مى رود
(صفحه156)
و نبايد روزه بگيرد، لذا صبح، قبل از حرکت در منزل افطار کرد (صبحانه خورد) آيا فقط قضاى آن روز را بگيرد يا کفّاره هم دارد؟
جواب :
روزه را بايد قضا کند و کفّاره هم بدهد. مگر اينکه احتمال هم نمى داده که نبايد افطار کند، که در اين صورت فقط قضا دارد.
سوال 595 :
اگر انسان، در روزه واجب، سهواً چيزى بخورد و به خيال اينکه روزه اش باطل شده است، افطار کند، آيا غير از قضا کفّاره هم بر او واجب است؟
جواب :
اگر جاهل مقصّر بوده، يعنى در ياد گرفتن مسأله، کوتاهى کرده و روزه مورد سوال، روزه ماه رمضان بوده، قضا و کفّاره واجب است.
سوال 596 :
شخصى به جهت مريضى روزه ماه رمضان را نگرفته، آيا مى تواند پول کفاره تأخير آن را به فقير بپردازد؟
جواب :
پول دادن کفايت نمى کند. ولى در صورتى که به فقير وکالت دهد که با آن پول، از جانب پرداخت کننده طعام خريدارى کند و خودش تملک کند، مانعى ندارد. البته بايد فقير مورد اطمينان باشد.
سوال 597 :
شخصى به سنّ پانزده سال قمرى رسيده و به او تذکر داده اند که مکلّف شده، ولى باور نکرده و خيال مى کرده که سن تکليف تمام شدن پانزده سال شمسى است، لذا روزه آن سال را نگرفته، فعلا چه وظيفه اى دارد؟
جواب :
اگر در سوال و تحقيق سهل انگارى و بى اعتنايى کرده، علاوه بر قضا، کفّاره هم واجب است.
سوال 598 :
کسى که کفاره روزه به گردن او است، اما درآمدى ندارد و تحت تکفل پدر است، چگونه بايد آن را بدهد؟
جواب :
هروقت قدرت پيدا کرد بدهد.
سوال 599 :
شخصى براى قضاى روزه ماه رمضان اجير شده و بعد از ظهر افطار کرده، آيا کفاره دارد؟
(صفحه157)
جواب :
خير، کفاره ندارد.
سوال 600 :
کسى که روزه ماه مبارک رمضان را بدون عذر شرعى باطل کند، اگر بخواهد بعنوان کفّاره شصت فقير را اطعام کند، آيا مى تواند قيمت آن را حساب کرده و پول آن را به فقير بدهد؟
جواب :
مى تواند پول آن را به فقير مورد اطمينان بدهد و او را وکيل کند تا از طرف او نان بخرد و مصرف کند.
سوال 601 :
دخترى 4 سال روزه هاى خود را نگرفته و از طرفى مى بايد براى خودش جهيزيّه تهيه کند، اگر بخواهد براى هر روز 60 فقير اطعام کند جمعاً چقدر مى شود؟ آيا دادن کفاره مقدّم است يا تهيّه جهيزيه؟
جواب :
قضاى روزه هايى را که نگرفته است انجام دهد و براى کفاره هر روز حدود 45 کيلو گندم يا قيمت آن را در نظر گرفته و تدريجاً به فقرا براى صرف نان بپردازد و به تأخير انداختن کفاره اگر به قصد بى اعتنايى و مسامحه نباشد، مانعى ندارد.
سوال 602 :
آيا غير سيد مى تواند کفاره روزه اش را به سيد بدهد؟
جواب :
خلاف احتياط استحبابى است و مستحب است صدقات واجبه اعم از کفارات مربوط به روزه و غيره را، غير سيد به سيد ندهد.
سوال 603 :
آيا در کفاره مى توان به جاى آرد يا نان و گندم، برنج به فقير داد؟
جواب :
بلى، جايز است ولى مقدار برنج بايد از جهت وزن به همان مقدارى باشد که در مورد گندم لازم است، يعنى به جاى يک مد گندم يک مد برنج بدهند نه کمتر.
سوال 604 :
آيا مى توان يک مد نان از نانوايى خريد و جهت کفاره روزه به فقير داد، يا حتماً بايد يک کيلو باشد؟
جواب :
بلى، يک مد (750 گرم) نان کفايت مى کند ولى بهتر است يک کيلو بدهد.
(صفحه158)
سوال 605 :
شخصى مدتى غسل جنابت خود را باطل انجام داده است، روزه هاى او چه حکمى دارد؟
جواب :
روزه ها صحيح است و قضا و کفاره ندارد.
سوال 606 :
شخصى با آب نجس يا مضاف غسل کرده و بعد از چند روز متوجه شده آيا نماز و روزه هاى او صحيح است؟
جواب :
روزه صحيح است، ولى نمازهايش باطل است.