تجديد بنا و توسعه مسجد
سوال 173 :
زمينى وقف مسجد شده، و طبق معمول قسمتى از آن تبديل به حياط، توالت و آبدارخانه، و قسمتى ديگر تبديل به مسجد شده است، ولى به علّت تجديد بنا مقدارى از شبستان مسجد جزء حياط شده يا بالعکس، آيا اشکال دارد؟
جواب :
در صورتى که اين کار به نفع مسجد و نمازگزاران بوده باشد اشکالى ندارد.
سوال 174 :
مسجد کوچکى در فاصله 20 الى 30 مترى مسجد جامع قرار دارد که قبلاً داراى سقف و درب بوده و در تنگى وقت از آن استفاده مى شده است، اخيراً در اثر مرور زمان و عدم توجّه، به حالت مخروبه درآمده، و احتمالاً قسمتى از اين مسجد در طرح خيابان و تعريض راه قرار مى گيرد، مضافاً به اين که مورد بى احترامى از طرف بچّه هاى غير مميّز قرار مى گيرد، آيا جايز است مسجد مذکور نوسازى شود و به عنوان انبار مسجد جديد مورد استفاده قرار گيرد، يا بايد به حالت مسجد برگردد؟ لازم به ذکر است که اگر به حالت مسجد برگردد، کمتر کسى در آن نماز مى گزارد; چون در چند قدمى آن، مسجد جامع محل مى باشد.
جواب :
آن را طورى بسازيد که هم قابل استفاده براى نمازگزاران باشد و اگر هم کسى حاضر به نماز در آن نبود بتوانند به عنوان انبار مسجد مجاور از آن استفاده کنند.
سوال 175 :
مسجدى در تهران با بيش از 40 سال سابقه ساخت و عدم رعايت اصول فنّى ساختمان سازى وجود دارد که طبق نظر کارشناسان ساختمانى، فاقد مقاومت لازم در برابر حوادث احتمالى است و با توجّه به عدم وجود امکانات تأسيساتى در حال حاضر به هيچ وجه قابل استفاده براى نماز و فعّاليت هاى فرهنگى و مذهبى و کلاسهاى درسى و مانند آن نمى باشد. در نهايت اکثر اهالى مؤمن و متديّن نمازگزار و هيأت امناى محترم، با بررسيهاى همه جانبه تصميم به تخريب و ساخت مجدّد با طرّاحى مطلوب گرفته اند. استدعا داريم در موارد ذيل راهنمايى لازم را بفرماييد.
الف) تخريب بناى موجود با توجّه به موارد فوق چه حکمى دارد؟
جواب :
در فرض مسأله تخريب و تجديد بناى اين مسجد مانعى ندارد; بلکه کار بسيار خوبى است.
ب) مجوّز دفع ضايعات ساختمانى و فروش بعضى اقلام که نمى توان در مسجد جديد استفاده نمود و صرف درآمد حاصل از فروش آن در ساختمان جديد مسجد را صادر بفرماييد.
جواب :
اگر ضايعات مربوطه در مساجد ديگر قابل استفاده نباشد، مجاز هستيد آن را به فروش رسانده در همان مسجد مصرف کنيد.
سوال 176 :
مسجدى است در يکى از شهرها، که جهت اقامه نماز جماعت و برگزارى مجالس دينى، مخصوصاً در ماه مبارک رمضان مشکلاتى براى مؤمنين دارد. پشت مسجد باغچه اى در حدود دويست متر وجود دارد، که گويا در قديم مردم مراجعات خود را در همين مکان نزد عالم محل مى بردند; به همين جهت محکمه ناميده شده است، امّا وقفنامه خاصّى ندارد، چند سال پيش شخصى يک نهال گردو در همين زمين کاشته است که الآن سالى حدود چند هزار دانه گردو دارد، آن شخص نهال گردو را وقف نکرده، بلکه فقط جهت نيل به ثواب اين کار را کرده است و اکنون که نياز به توسعه مسجد است، لازم است درخت گردو قطع و آن زمين ضميمه مسجد گردد، آيا اجازه مى فرماييد درخت گردو قطع و زمين محکمه ملحق به مسجد گردد؟
جواب :
چنانچه باغچه متعلّق به مسجد است و توسعه مسجد براى نمازگزاران لازم مى باشد، قطع درخت مزبور اشکال ندارد