نيّت کفاره
سوال 1 :
- در مظالم يا کفارات و يا ديون مالى ديگر که احتياج به قصد قربت دارد اگر شخصى بدون توجه به اين که قصد قربت لازم داشته مدتى پيش پرداخته و بعد متوجه شده آيا مى‌تواند پس از گذشت مدتى نسبت به آنچه قبلا پرداخته قصد قربت کند يا خير؟
جواب:
- اگر عين مال در نزد مستحقى که آن را دريافت کرده موجود نباشد قصد قربت نسبت به گذشته اثر ندارد. ليکن اگر بدهى را با قصد عنوان آن، مثلا کفاره را به قصد کفاره و زکاة را به قصد زکاة داده همان کفايت مى‌کند.
مصرف کفاره
سوال 2 :
- در کفّاره قسم آيا مى‌تواند به جاى اطعام ده مسکين، به يک مسکين ده بار اطعام کند و يا پولش را به او بدهد و اگر دسترسى به چنين مسکينى نداشت، آيا مى‌تواند پول اطعام را صرف مثلا امور جنگ زدگان بکند يا نه؟ و يا آنکه بايد سه روز روزه بگيرد؟
استفتاءات، ج2، ص: 485
جواب:
- در صورت امکان بايد به ده نفر بدهد. و مصرف کفّاره "فقراء" هستند و پول، کفايت نمى‌کند.
سوال 3 :
- من دخترى هستم که از 9 سالگى تا کنون به علّت بى‌توجّهى خانواده- در سنين پائين- و ضعف جسمانى- در سالهاى بعد- نتوانسته‌ام روزه بگيرم مگر چند روز، و قبلا چون پدرم درآمد کافى نداشت نتوانستم کفّاره روزه‌ام را بدهم. و بعد از مرگ پدرم درآمدى نداشتم. تا اينکه يک سال است که خودم معلم شده‌ام و درامدى دارم و تصميم گرفته‌ام به اميد خداوند بخشنده، کفّاره روزه‌هايم را بدهم ولى درست نتوانسته‌ام حساب کنم و نمى‌دانستم به چه کسى بدهم، آيا مى‌توانم به ستاد جنگ زدگان يا ... بدهم يا نه؟
جواب:
- روزه‌هائى که عمدا بدون عذر شرعى افطار شده علاوه بر قضاء، کفّاره هم دارد. و براى کفّاره افطار عمدى، مى‌توانيد شصت مدّ طعام به شصت فقير بدهيد. و پول کفايت نمى‌کند، مگر آنکه فقير وکيل شود که با پول طعام بخرد و بابت کفّاره بردارد.
سوال 4 :
- مدت دو ماه روزه قرض دارم آيا مى‌توانم کفّاره اين دو ماه را به يک نفر فقير بدهم يا نه؟
جواب:
- اگر کفّاره افطار عمدى است بايد به شصت مسکين داده شود و به يک نفر کفايت نمى‌کند و اگر کفّاره تأخير قضاى روزه تا سال بعد است مى‌توانند همه را به يک نفر بدهند.
استفتاءات، ج2، ص: 486
سوال 5 :
- اگر کسى "به تقصير" در گذشته چند سالى قضاى روزه واجب داشته باشد و نگرفته باشد، و هم اکنون نتواند براى هر روز، شصت روز روزه بگيرد و نيز به علّت عدم دسترسى به "بنده"، نتواند آن را آزاد کند و شرايط زندگى او طورى باشد که نتواند شصت فقير را بابت هر روز روزه خوارى سير کند، به کداميک از طرق زير مى‌تواند عمل نمايد:
الف)- هر جا فقيرى پيدا کرد او را به عنوان يک فقير سير کند تا همينطور بشود شصت فقير براى هر روز از روزهايى که عمدا خورده است.
ب)- پول يک غذاى ساده مثلا آبگوشت يا حلوا با نان را محاسبه کرده هر جا فقيرى يافت به او بدهد و او را وکيل کند که با آن پول طعام بخرد و سپس براى خود بردارد.
جواب :
- پول يک غذاى ساده را حساب کرده و به يکى از مراکز خيريّه يا مکانهايى که صرف افراد فقير مى‌نمايد، يا به يکى از بنيادها مانند: بنياد امور جنگ زدگان، بنياد شهداء، بنياد مستضعفين، يا يکى از کميته‌هاى کمک به جبهه‌هاى جنگ، و نظاير آن واريز نمايد تا به يکى از مصارف فوق برسد.
د)- اگر هيچ يک از راههاى فوق نيست، يا راه صحيحترى وجود دارد، با توجه به مراتب بالا مستدعى است جهت انجام تکاليف شرعى بيان بفرمائيد.
جواب:
- به ترتيبى که در بند الف ذکر شده عمل نمايد صحيح و مجزى است و مى‌تواند به هر فقير يکمدّ طعام که تقريبا ده سير گندم يا جو يا نان و نحو آن به فقير بدهد و اگر پول آن را بدهد بايد او را وکيل کند که از طرف صاحب پول طعام بخرد و براى خود بردارد.
استفتاءات، ج2، ص: 487
سوال 6 :
- شخصى مى‌خواهد کفّاره روزه‌هاى خود را به فقراء اطعام کند، اما براى هر روزى شصت مسکين نمى‌تواند پيدا کند، آيا مى‌تواند همه را فقط به چند مسکين بدهد، و يا در مورد جنگ زدگان مصرف کند، اگر راه ديگرى هست بيان فرمائيد؟
جواب:
- کفّاره بايد به شصت مسکين داده شود، و به کمتر يا به غير آنها کفايت نمى‌کند و کفاره چند روز را مى‌توان به شصت مسکين تکرار کرد.
سوال 7 :
- آيا مظالم و کفارات و صدقات واجبه را مى‌شود به واجب النّفقه داد يا نه؟
جواب:
- در مواردى که در مصرف، فقر شرط است نمى‌تواند به واجب النفقه خودش بدهد.
سوال 8 :
- آيا از گوشت گوسفندى که حاجى به عنوان کفاره مى‌دهد خودش هم مى‌تواند بخورد يا نه؟
جواب:
- نمى‌تواند بخورد.
سوال 9 :
- آيا مى‌توان کفاره را در صورت پيدا نکردن افراد فقير به حساب جنگ زدگان يا به حساب هلال احمر در جهت بازسازى شهرهاى جنگ زده واريز نمود؟
جواب:
- کفاره بايد به مصرف فقرا برسد اگر جنگ زدگان فقير باشند مانع ندارد و پول کافى نيست بايد طعام بابت کفّاره به فقراء بدهند.
استفتاءات، ج2، ص: 488
استفتاءات ج2 495 ج ..... ص : 495
سوال 10 :
- با توجه به اينکه پيدا کردن شصت نفر فقير واجد شرائط کار ساده‌اى نيست آيا براى پرداخت کفاره روزه‌اى که عمدا افطار شده مى‌توان مبلغ آن را به کميته امداد که سرپرستى خانواده‌هاى بى‌بضاعت را به عهده دارد و يا ساير ارگانهاى دولتى که در امور ذى ربط فعاليت دارند يا سازمان بهزيستى و هلال احمر پرداخت نمود يا خير؟
جواب:
- کفاره بايد به صورت طعام به فقراء داده شود و وکيل گرفتن در اين امر مانع ندارد.
سوال 11 :
- آيا کفاره روزه‌اى را که عمدا باطل شده و بايد شصت فقير را سير کرد مى‌شود به جنگ زدگان داد يا نه؟ در صورت منفى بودن جواب آيا مى‌شود پول آن را به امام جماعت داد تا او به فقيرهايى که مى‌شناسد بدهد يا خير؟ و آيا روزه‌اى که سهوا باطل شده کفاره دارد؟
جواب:
- افطار عمدى روزه ماه مبارک رمضان کفاره دارد و کفاره را بايد به فقرا بدهيد و مى‌توانيد کسى را وکيل کنيد که با پول شما طعام تهيّه کند و به فقرا برساند.
سوال 12 :
- در کفاره تأخير، اطعام کفايت مى‌کند يا تسليم مدّ معيّن است؟
جواب:
- مدّ طعام بايد داد.
سوال 13 :
- مدت چندين سال کفاره روزه بدهکار مى‌باشم و از آنجايى که پرداخت اين مبلغ به طور کلى بسيار بسيار سنگين مى‌باشد و براى من مقدور نيست آيا مى‌توانم جمع مبلغ مذکور را تقسيط نموده و در مدت عمر و به مرور زمان به يکى از حسابهاى جارى دولتى (از قبيل سيل زدگان،
استفتاءات، ج2، ص: 489
جبهه‌ها، جنگ زدگان، حساب 100 امام، بنياد شهيد و غيره) واريز نمايم يا خير؟
جواب:
- کفاره بايد در مورد خودش صرف شود و اگر قدرت نداريد به تدريج بپردازيد، و دادن پول کفايت نمى‌کند.