مسائل متفرّقه حجّ
سوال 646 :
اين حقير براى اداى فريضه حج از طريق آزاد مشرّف شدم، در مکّه به يک کاروان، که حجّاج آن هم از طريق آزاد مشرّف شده بودند ملحق گرديدم، چند نفر ديگر مثل بنده به آن کاروان ملحق شدند، مبلغى که با مدير کاروان قرار گذاشتند 500 دلار بود، ولى بنده فقط در مکّه با کاروان مزبور بودم و براى زيارت مدينه جداگانه مشرّف شدم، بعد از مراجعت از مکّه از مدير کاروان، که از دوستان بود، سوال کردم چه مبلغ بايد بابت اقامت در مکّه به شما بدهم؟ ايشان فرمودند: «هر مقدار که مايل هستى» چندين مرتبه سوال کردم، ايشان همين جواب را دادند، تا اين که در يک مسأله شغلى بين بنده و ايشان مشاجره و درگيرى واقع شد، حال ايشان مى گويد: «براى چند روز اقامت در مکّه که در کاروان من بوديد بايد مبلغ 800 دلار بدهيد» بنده عرض کردم: «شما جهت اقامت در مکّه و مدينه از ديگران 500 دلار گرفتيد، حال من که فقط در مکّه با شما همسفر بودم بايد 800 دلار بدهم؟» لطفاً وظيفه بنده را مرقوم فرماييد که چگونه عمل کنم تا مديون نباشم؟
جواب :
بايد محاسبه شود مبلغى که از ديگران مى گرفته طبق نظر اهل خبره چه مقدار آن در مقابل اقامت در مکّه و چه مقدار در مقابل اقامت در مدينه قرار مى گرفته، به همان نسبت بپردازيد و بيش از آن بدهکار نيستيد.
سوال 647 :
فردى که قبلاً حجّ واجب خود را انجام داده است، هنگام تشرّف به مکّه مکرّمه به قصد حجّ تمتّع استحبابى محرم به احرام عمره تمتّع مى شود و بعد از انجام اعمال عمره تمتّع، به عللى از انجام حجّ تمتّع پشيمان مى گردد;
الف) آيا اين فرد مى تواند حجّ تمتع را انجام ندهد و به ايران مراجعه کند؟
ب) آيا او مى تواند براى شخص ديگرى نايب شود تا حجّ تمتّع براى او انجام دهد، يعنى به ميقات برگردد و به نيابت از او به احرام عمره تمتّع محرم شود و بعد از انجام عمره تمتّع، حجّ تمتّع را هم به نيابت انجام دهد؟
جواب :
اگر اصل عمل جايز باشد و اين فرد نتواند به ميقاتهاى معروفه عمره تمتّع برود، آيا مى تواند از ادنى الحل، محرم شود؟
جواب :
اگر مجبور نباشد بنابر احتياط واجب بايد حجّ تمتّع خود را تکميل کند، و به سراغ نيابت از ديگرى نرود.
سوال 648 :
اين جانب مى خواهم به وصيّت پدرم عمل نمايم. ايشان وصيت نموده است که به جاى او به حج بروم و اعمال را انجام بدهم، آيا عمل به اين وصيّت بر من واجب است؟ در صورتى که چيزى براى من به ارث نگذاشته است، و اگر واجب است آيا مى توانم به مکّه رفته و کسى را اجير نمايم تا به جاى پدرم حجّ کند و خودم براى خودم عمل حجّ را انجام دهم؟ در ضمن آيا قربانى براى او و خودم واجب است؟
جواب :
اگر هيچ مالى از خود به جا نگذاشته، بر شما واجب نيست براى او حجّ بجا بياوريد; و اگر خودتان مايل باشيد مى توانيد کسى را در آن جا نايب بگيريد که براى او حجّ بجا آورد، و هر کدام بايد يک قربانى انجام دهيد.
سوال 649 :
آيا با اذان مغرب اهل تسنّن، مى شود نماز فرادى يا جماعت خواند؟
جواب :
در مورد نماز صبح و ظهر، چنانچه از اذان آنها يقين يا گمان قابل ملاحظه اى حاصل شود، کافى است; ولى در مورد نماز مغرب احتياط آن است کمى صبر شود تا حمره زائل گردد. اين در صورتى است که مى خواهيد جداگانه نماز بخوانيد; ولى اگر با آنها نماز بخوانيد کافى است.
سوال 650 :
شرکت در نماز جماعت اهل تسنّن بدون رعايت اتّصال صفوف، چگونه است؟
جواب :
اتّصال صفوف را رعايت کنيد.
سوال 651 :
با توجّه به اين که در صورت استفاده از مهر يا کاغذ و يا سجّاده حصيرى، موجبات انگشت نما شدن فراهم مى شود، سجده بر فرش داخل حرمين و مساجد چه حکمى دارد؟
جواب :
اشکالى ندارد; ولى در مواردى که مى توان از سنگهاى خود مسجد استفاده کرد، از آنها استفاده کنيد.
سوال 652 :
با توجّه به اين که در اين ايّام فاصله عرفات با مکّه، کمتر از مسافت شرعى است، آيا مى شود با احتساب ايّام عرفات و مشعر و منى قصد ده روز کرد؟
جواب :
نظر به اين که قصد اقامه بايد در يک محل يا دو محلّ نزديک به هم باشد (مثلاً با فاصله سه چهار کيلومتر) قصد مزبور صحيح نيست; ولى اگر قصد ده روز توقّف در مکّه کند و پس از گذشت ده روز به عرفات و مشعر و منى برود نمازش در همه اين مکانها کامل است.
سوال 653 :
در جايى که عدّه اى منتظر نوبتشان براى رفتن به حجّ واجب هستند، آيا جايز است عدّه اى براى مرتبه دوّم يا بيشتر به حجّ رفته و جاى آنها را بگيرند؟
جواب :
بهتر است رعايت حال آنها را بکنند.
سوال 654 :
اگر مدير کاروان با توجّه به اين که مى داند توقّف زائران در مدينه، يا مکّه کمتر از ده روز است، به آنها اعلام کند که ده روز مى مانيم و آنان به اعتماد گفته او نمازشان را تمام بخوانند و روزه بگيرند; ولى قبل از ده روز از آن جا بروند، حکم شرعى نسبت به کار مدير کاروان و نماز و روزه زائران چيست؟
جواب :
نماز و روزه زائران صحيح است; ولى مدير کاروان نبايد دروغ بگويد.