مفقود شدن شوهر
سوال 1599 :
همسر خانمى مفقود شده و يقين حاصل کرديم که کشته شده است، آيا مى توان با اجازه مرجع تقليد زن را طلاق داد و ازدواج ديگرى بکند؟
جواب :
چنانچه يقين حاصل شده که شخص از دنيا رفته، زن نياز به طلاق ندارد، بلکه پس از عده وفات، مى تواند ازدواج کند و اگر يقين يا اطمينان حاصل نشده باشد، لازم است به حاکم شرع مراجعه شود و در اين صورت برنامه خاصى دارد که حاکم پياده مى کند.
سوال 1600 :
شخصى همسر خود را رها کرده; مدت 2 سال به خارج مى رود و همسرش با تبانى چند نفر با شهادت دروغ که شوهر او مدت 4 سال است که مفقود شده است، باعث مى شود که فرد عالمى او را طلاق مى دهد و بعد از عده، با کسى ازدواج مى کند حال شوهر اول برگشته است، حکم او را بيان کنيد.
جواب :
در فرض سوال، عقد دوم باطل است و زن، همسر شوهر اوّل است.
(صفحه425)
سوال 1601 :
اينجانب اهل افغانستان مى باشم، از مدت حکومت کمونيسم شوهرم مفقود شد و بعد از 7 سال تفحص، هيچگونه اطلاعى پيدا نکرديم. به علماى منطقه و وکيل مرحوم حضرت امام (قدس سره) مراجعه و با درخواست طلاق، مطلقه ام کردند و عدّه نگهداشتم و بعد از يکسال صبر و شوهر کردم، آيا اين ازدواج خلاف شرع است؟
جواب :
على القاعده، علماى منطقه و نماينده حضرت امام (قدس سره) همه جوانب مسأله را رعايت کرده و طلاق داده اند; لذا طلاق صحيح و در نتيجه ازدواج بعدى شما نيز صحيح است.
سوال 1602 :
سربازى پنج سال است که ناپديد شده است. زنش به پدر شوهر مى گويد يا پيدايش کنيد يا طلاقم دهيد. کسانى که وکالتى از حاکم نداشتند جبراً طلاق دادند و او شوهر کرد و بعد معلوم شد شوهرش زنده است، اين ازدواج چه حکمى دارد؟
جواب :
اگر شرايط رعايت نشده باشد، ازدواج دوّم باطل است و وطى دوّمى، وطى شبهه خواهد بود.
سوال 1603 :
براى فحص از شوهر مفقودالاثر، آيا اعلان در جرايد و وسايل ارتباط جمعى مثل راديو، کفايت مى کند؟
جواب :
در فرض سوال، اعلان در جرايد و راديو و ارائه عکس شخص مفقود، و درخواست از کسانى که از او خبر دارند کافى است.
سوال 1604 :
آيا عسر و حرج باعث جواز طلاق، براى حاکم مى شود؟ مخصوصاً اگر غيبت به وسيله رفتن و فرار کردن خود زوج مى باشد; يا موردى که منفقى نيست که نفقه زوجه را بدهد.
جواب :
در صورتى که زوجه براى نداشتن شوهر در حرج است، نه از جهت نفقه، بطورى که در صبر کردن معرضيت فساد است; حاکم پس از گذشتِ مدت چهار سال مى تواند طلاق بدهد.
سوال 1605 :
زنى که مدتى است شوهرش، مفقود شده و هيچگونه اطلاعى از او در دست نيست، آيا مى تواند خود را مطلقه کرده و با شخص ديگرى ازدواج کند؟
(صفحه426)
جواب :
چنانچه يقين به فوت او پيدا کرده، عده وفات بگيرد و پس از آن مى تواند شوهر کند. و اگر يقين به فوت همسر خود ندارد، ولى از ترس وقوع در فساد و نابسامانى زندگى و يا نداشتن زندگى و يا نداشتن نفقه، نمى تواند در بلاتکليفى بسر برد، دراين صورت نيز مجاز است به حاکم شرع مراجعه کند و درخواست طلاق کند و بعد از بررسى و حصول شرائط حاکم او را طلاق دهد و پس از طلاق، احتياطاً عده وفات گرفته و پس از آن ازدواج کند.
سوال 1606 :
شوهرِ زنى مفقودالاثر شده و زن علم به فوت او پيدا کرده و ازدواج کرده است. بعد از مدتى شوهر اول برگشته، حکم زن چيست؟
جواب :
در فرض سوال زن بايد از شوهر دوم جدا شود و به شوهر اول حلال است. ولى اگر شوهر دوم با او نزديکى کرده باشد، بايد عدّه نگهدارد.
سوال 1607 :
هفت سال از شوهرم هيچ اطلاعى نداشتم; بعد از جستجوى بسيار، يقين به فوت او پيدا کردم. و بعد از مدت هفت الى هشت ماه، با فردى ازدواج موقت نمودم; و در اين ازدواج يک دختر هم پيدا کردم، و بعد با گرفتن طلاق رسمى از دادگاه، به ازدواج دائم همان مرد درآمدم، آيا اين ازدواج من صحيح است يا خير؟
جواب :
از قضيه مورد سوال اطلاع ندارم، ولى حکم کلى مسأله اين است که اگر زن بين خود و خدا يقين کند که شوهرش فوت شده است، بعد از گذشتن عدّه وفات مى تواند شوهر کند. و در اين صورت فرقى بين ازدواج موقت و دائم نيست و کسى هم حق اعتراض به او ندارد. بنابراين اگر شما يقين به فوت شوهر خود پيدا کرده ايد و پس از آن اقلا چهار ماه و ده روز گذشته و بعد از آن ازدواج موقت يا دائم کرده ايد، ازدواج شما شرعاً صحيح و بى اشکال است.
سوال 1608 :
همسر اينجانب بعد از يک ماه زندگى با من منزل را ترک کرده و تا به حال مراجعه نکرده است. من مدتها بدنبال او گشتم، ولى اثرى از او پيدا نکردم، با وجود اينکه جوان هستم و بدون شوهر ممکن است به فساد کشيده شوم و کسى هم نيست نفقه من را بدهد و راهى هم براى امرار معاش ندارم، وظيفه من را مشخص کنيد؟
(صفحه427)
جواب :
در فرض سوال که زوج را پيدا نکرده ايد، و امکان دستيابى به زوج هم نيست و به هيچ وجه نمى توانيد حتى با نامه به وى اخطار کنيد و امکان تأمين نفقه از مال او نيست، شما مى توانيد به حاکم شرع مراجعه کنيد و خود را مطلقه کنيد. و پس از طلاق عدّه نگهداريد که احتياط اين است عدّه وفات نگهداريد. يعنى پس از طلاق چهار ماه و ده روز صبر کنيد. پس از گذشتن عدّه، ازدواج شما اشکال ندارد.