وقف
سوال :
درصورتى که مدرسه اى وقف تحصيل براى شيعه اِثنا عشرى شده باشد آيا انجام کارهاى مباح مثل صحبت و خواب و کارهايى که نمى توان آنرا تحصيل ناميد خواه کم يا زياد د رمدرسه حرام است ؟ و نيز موقعى که انسان حالش براى درس مساعد نيست آيا جايز است در مدرسه بماند؟ ويا منظور واقف اين بوده که کارهايى که مخالف تحصيل است نبايد انجام شود؟
جواب :
اگر به نحو متعارف درس بخواند بقيه کارها جايز است.
سوال :
اگر متولى خيانت کند که باعث از بين رفتن تمام املاک وقف شود و متولى را نمى شود برکنار کرد الا مرگ او را مى تواند از اين عهده برکنار کند چه بايد کرد ؟
جواب :
اگر خيانت متولى ثابت شود و حاکم شرع با ضم امين به او نتواند از خيانت او جلوگيرى کند در صورتى که متولى ديگرى پس از او تعيين نشده حاکم شرع نصب متولى مى نمايد .
سوال :
يک قطعه زمين متعلق به قبرستان قديمى و متروکه ميباشد که هيچ گونه اثارى از قبر در آن مشاهده نمى شود و به گفته اهالى محل حدود 50 الى 60 سال است که ديگر کسى ياد نمى دهد که ميت در اين محل دفن شده باشد .زمين فوق از طرف اهالى و معتمدين محل در اختيار يک مرکز خيريّه باشد . آيا از نظر شرعى جهت ساخت و ساز مشکلى ندارد ؟
جواب :
اگر وقف نباشد اشکال ندارد .
سوال :
توليت يعنى چه ؟ و متولى چه وظايفى و چه اختياراتى نسبت به موقوفه دارد ؟
جواب :
توليت يعنى تدبير شوؤن وقف و اگر واقف در متن وقف وظيفه خاصى براى متولى تعيين ننمود پس وظيفه اش همان متعارف است در جهت حفظ موقوفه و رعايت جهت وقف است .
سوال :
آيا غير متولى مى تواند توليت را باطل اعلان کند ؟
جواب :
خير مگر در يک مورد که در مسأله توضيح المسائل ذکر شده است .
سوال :
آيا متولى مى تواند از توليت اعراض کند با فوت واقف و قبول متولى در حيات واقف ؟
جواب :
بعيد نيست جائز باشد هر چند بنا بر احتياط مستحب از عزل نمودن خود اجتناب نمايد .
سوال :
اگر وقف نامه ضايع شد آيا متولى يا منتظمين اين وقف مى توانند بخواست خود و در اين وقف تصرف کنند و مغازه بسازند و اجاره و سرقفلى بدهند ؟
جواب :
اگر مباشر متولى شرعى باشد و تصرفات مذکور جزء موارد وقف باشد مانعى ندارد و الا منوط باجازه حاکم شرع است .
سوال :
اگر مدرسه و امکاناتى را وقف براى تحصيل دروس حوزوى بشود آيا فرزندان مؤمنين مى توانند از اينها استفاده کنند و حال آنکه براى تحصيل دروس حوزوى نباشد يا خير ؟
جواب :
اگر وقف تحصيل علوم دينى شده است استفاده در شوؤن ديگر جايز نيست .
سوال :
آيا اصل مال را نيز ميتوان وقف نمود که علاوه بر منفعت مال در بعضى شرايط قيد شود که اصل مال نيز فروخته و صرف مورد وقف گردد؟
جواب :
چنين وقفى صحيح نيست ولى مى تواند واقف در ضمن صيغه وقف شرط کند که در شرايط خاصى عين موقوفه فروخته شود و ثمن در اين فرض به موقوف عليه بر مى گردد.
سوال :
استفاده از اب موقوفه مسجد جهت شرب در حد 2 يا 3 گالن اشکال دارد؟
جواب :
با اجازه متولي اشکال ندارد.
سوال :
قراني است گرانبها از لحاظ قدمت که در 400 سال قبل واقف نوشته است فرزند ارشد انرا قرائت نمايد اکنون بعلت فرسودگي امکان قرائت نبوده و نگهداري ان مشکل است تکليف چيست؟ ايا ميشود انرا فروخت ؟ در صورت فروش با بهاي ان چه بايستي کرد؟
جواب :
چنانچه استفاده از ان به هيچ وجه ممکن نيست ميتواند انرا بفروشد ولکن بايد با پول ان قران يا قران هايي خريداري کند و بنحو سابق وقف نمايد.
سوال :
شخص نيکوکاري قصد دارد منزلش را حسينيه کند لکن طبقه فوقانيي آنرا براي خود و فرزندانش نگهدارد نحوه وقف او بايد به چه نحوي باشد ؟
جواب :
مي تواند فقط طبقه پايين را وقف کند .
سوال :
در خرمشهر رسم است يک اتاق منزل را بعنوان حسينيه در نظر ميگيرند آيابا اقامه عزاي حسيني در آن وقف خواهد شد و از مالکيت آنها بيرون خواهد رفت يا مثل نمازخانه در منزل خواهد بود ؟
جواب :
مانند نمازخانه است .
سوال :
قرار است که فرش هاي مسجد را تعويض کنيم و فرش جديد براي مسجد بگيريم . آيامي توانيم فرش هايي که الآن در مسجد وجود دارند را فروخته و پول آن را صرف خريد فرش هاي جديد کنيم ؟ و يا مي توانيم که فرش ها را به مسجدي ديگر فروخته و از پول آن براي خريد فرش هاي جديد استفاده کنيم ؟
جواب :
اگر فرش کهنه با پول خود مسجد خريداري شده مي توانيد بفروشيد ولي اگر وقف باشد فروش جايز نيست پس ارگ در خود مسجد قابل هر نوع استفاده باشد بايد در مسجد بماند در غير اين صورت بايد به ساير مساجد داده شود .
سوال :
آيا واقف مي تواند متولي را عوض نمايد؟
جواب :
نمي تواند مگر اينکه تعيين متولي را در حين انشاء وقف براي خودش قيد کرده باشد.