شرایط استفاده ی مالی که اجاره می دهند (آیت الله حسین وحید خراسانی)

استفاده اى که مال را براى آن اجاره مى دهند چهار شرط دارد :

( اول ) آن که حلال باشد ، بنابراين اجاره دادن دکان - مثلا - براى شراب فروشى ، و اجاره دادن وسيلهء حمل و نقل براى حمل شراب باطل است .

( دوم ) آن که پول دادن براى آن استفاده سفهى و غير عقلايى نباشد ، و همچنين آن عمل در شرع به طور مجان واجب نباشد ، پس اجير شدن - مثلا - براى تجهيز اموات جايز نيست .

( سوم ) آن که اگر چيزى را که اجاره مى دهند چند فايده داشته باشد ، استفاده اى که مستأجر از آن مى کند بايد معين نمايند ، مثلا اگر حيوانى را که سوارى مى دهد و بار مى برد اجاره دهند ، بايد معين کنند که فقط سوارى يا باربرى آن مال مستأجر است ، يا همهء استفاده هاى آن .

( چهارم ) آن که مدت استفاده را معين نمايند ، و اگر مدت معلوم نباشد و به تعيين عمل رفع جهالت بشود کافيست ، مثلا کسى را اجير کنند براى خياطى به مدت ده روز و يا با خياط قرار بگذارند که لباس معينى را به طور مخصوصى بدوزد .

مسأله 2216 :

اگر ابتداى مدت اجاره را معين نکنند ، ابتداى آن بعد از تحقق عقد اجاره است . مسأله 2217 - اگر خانه اى را مثلا يک ساله اجاره دهند و ابتداى آن را يک ماه بعد از عقد اجاره قرار دهند اجاره صحيح است ، اگر چه موقع عقد اجاره خانه در اجاره ء ديگرى باشد .

مسأله 2218 :

اگر مدت اجاره را معلوم نکند و بگويد : ( هر وقت در خانه نشستى اجاره ء آن ماهى ده تومان است ) اجاره صحيح نيست .

مسأله 2219 :

اگر به مستأجر بگويد : ( خانه را ماهى ده تومان به تو اجاره دادم ) يا بگويد : ( خانه را يک ماهه به ده تومان به تو اجاره دادم ، و بعد از آن هم هر قدر بنشينى اجاره ء آن ماهى ده تومان است ) در صورتى که ابتداى مدت اجاره را معين کنند يا ابتداى آن معلوم باشد ، اجاره ء ماه اول صحيح است .

مسأله 2220 :

خانه اى را که مثلا مسافر و زوار در آن منزل مى کنند و معلوم نيست چقدر در آن مى مانند ، اگر به طور اجاره قرار بگذارند که مثلا شبى يک تومان بدهند ، چون مدت اجاره را معلوم نکرده اند اجاره نسبت به غير از شب اول صحيح نيست ، و صاحب خانه بعد از شب اول هر وقت بخواهد مى تواند آنها را بيرون کند ، ولى بعد از شب اول با رضايت صاحب خانه استفاده از منزل اشکال ندارد .