ارث
ميراث زن و مرد
سوال 1310 :
در چند مورد زن برابر مرد ارث مى‌برد.
جواب :
بستگان مادرى مثل برادر و خواهر مادرى و يا دايى و خاله و امثال اينها مساوى ارث مى‌برند.
حکم مرکب ميّت در ارث
سوال 1311 :
آيا اتومبيل ميّت به عنوان حبوه به پسر بزرگ مى‌رسد؟
جواب :
ماشين و يا مرکب ديگر جزو حَبْوه نيست و جزو ميراث حساب مى‌شود و به همه ورّاث تعلق دارد.
ميراث ميتى که مخلوط به مال ديگران است
سوال 1312 :
جد مادرى من در زمان حيات، حق دو خواهرش را از ارث پدرى‌‌شان به صورت کامل به آنها واگذار نکرده آيا اکنون ورثه ايشان وظيفه دارند اين کار را بکنند يا نه؟
جواب :
اگر بدانيد حق آنان پرداخت نشده است، شما که ورثه او هستيد اگر از ميراث او به شما رسيده است، بايد حق ذى‌حق را بپردازيد و اگر خودشان نيستند به ورثه آنها طبق دستور ارث بپردازيد و بهتر آن است که با آنان مصالحه کنيد و رضايت‌شان را کسب کنيد.
ارث بردن زوجه از ساختمان
سوال 1313 :
اگر از ميت منزلى بجا مانده باشد و ورثه‌اى جز زوجه و فرزند نداشته باشد، آيا زوجه از زمين و ساختمان، هر دو، ارث مى‌برد؟
جواب :
در فرض سوال، زوجه فقط از قيمت زمين و قيمت ساختمان روى آن حق ارث دارد و از عين زمين ارث نمى‌برد.
حدود و صغور حبوه
سوال 1314 :
آيا امروزه مى‌توان اتومبيل را بجاى اسب حساب کرد و آن را به پسر بزرگ خانواده داد؟
جواب :
اتومبيل جزو "حَبْوَه" محسوب نمى‌شود بلکه جزو تَرَکه متوفّى مى‌باشد.
وصيت در بيش از ثلث
سوال 1315 :
اگر خود متوفّي وصيّت نموده باشد که اموالش بعد از فوت بين ورثه تقسيم نشود تا همه ورثه به حدّ رشد برسند چه حکمى دارد؟
جواب :
چنين وصيّتي نافذ نيست.
ارث زن از قيمت زمين
سوال 1316 :
در باب ارث زوجه از قيمت زمين دو فتوى بين فقهاى عظام وجود دارد و شنيده‌ايم که نظر مبارک حضرتعالى اين است که زوجه از قيمت زمين ارث مى‌برد.
خواهشمند است بفرماييد آيا در اين مسأله بين اينکه زوجه از ميّت، صاحب فرزند باشد يا خير تفاوتى وجود دارد؟
جواب :
زوجه خواه داراى فرزند از شوهرش باشد يا نباشد از قيمت زمين خواه زمين خانه يا مغازه يا زمين باغ يا مزرعه باشد ارث مى‌برد.
سهم ارث شوهر از همسرش
سوال 1317 :
سهم شوهر از زن متوفّى خود چه اندازه است؟
جواب :
اگر متوفّى اولاد داشته باشد، سهم شوهر يک چهارم اموال متوفى مى‌باشد.
ارث کافر با داشتن فرزند مسلمان
سوال 1318 :
اگر فرزند يک پدر زرتشتى، شيعه باشد آيا پس از مرگ پدر، فرزندان ديگر که زرتشتى هستند از او ارث مى‌برند؟
جواب :
در فرض سوال، تنها وارث مسلمان از شخص متوفّى ارث مى‌برد.
تعدّد بدهى ميّت
سوال 1319 :
مردي فوت شده است که هم مردم از او طلب دارند و هم خمس مال او بايد داده شود و هم همسرش مهريه خودش را از اموال او طلب مي‌کند، کدام يک بر ديگري مقدم است؟
جواب :
اگر مال او کفايت مى‌کند، بايد همه را از اصل مال بردارند والا بايد به نسبت، بين همه توزيع شود.
ارث بردن از مهريه به قيمت روز
سوال 1320 :
مهريه شخصى در سال 1352 مبلغ 3500 تومان بوده و شوهر زن در سال 1363 و زن در سال 1368 فوت نموده‌اند حال پولى که در سال 1384 بابت مهريه به وراث زن مى‌رسد چه مقدار مى‌باشد؟
جواب :
مهريه استحقاقى زن همان مبلغى است که در عقد نکاح تعيين و عقد بر آن واقع شده است ولکن با فرض تفاوت چشمگير قدرت خريد در زمان عقد نسبت به زمان حاضر، اگر طلب زن بابت مهريه تا به حال ادا نشده و ما تَرَک شوهر هم تقسيم نشده و به حال خود باقى است، احتياط در مصالحه مقدار تفاوت با ورثه زن مى‌باشد.
افزايش مبلغ بدهى از ميزان ترکه ميّت
سوال 1321 :
بدهى شخص ميّتى بيش از ترکه اوست. و مورد بدهى او خمس، زکات، ديه، حج، رد مظالم و کفّاره است. ترکه او را چگونه بايد صرف کرد؟
جواب :
اگر مالى که متعلق خمس يا زکات شده موجود باشد بايد اول مقدار بدهى بابت خمس و زکات را از ترکه بپردازند و بقيه ترکه را بين بقيه واجبات توزيع نمايند، و اگر عين مال متعلق خمس يا زکات موجود نباشد، ترکه موجود را بين همه بدهى‌ها به نسبت بايد توزيع نمايند و سهم حج اگر وافى به حج ميقاتى باشد لازم است صرف در حج شود وگرنه تکليف از زنده‌ها در اين باره ساقط است.
عمل به وصيت ميت نسبت به مکان دفن
سوال 1322 :
شخصى سالها پيش فوت شده و وصيت کرده که جسدش به کربلا منتقل گردد اما تاکنون امکان انتقال نبوده است و جسد ميّت در جعبه‌اى روى خاک به امانت مى‌باشد آيا اکنون که امکان سفر به کربلا فراهم شده با فرض اينکه وصى نيز در قيد حيات نمى‌باشد بر ديگران فرض است که او را منتقل کنند؟
جواب :
اگر جسد ميت خاک نشده و بحال خود باقى است با فرض اينکه دفن شرعى نشده بلکه در جعبه‌اى روى خاک به امانت گذاشته شده است، دفن شرعى آن بر مؤمنين واجب مى‌باشد، و اما بردن جسد به کربلا براى عمل به وصيت با فرض اينکه وصى فوت کرده، بر ديگران واجب نيست، گرچه اگر ديگران خواستند اشکال ندارد جسد ميت را به کربلا منتقل کنند.
ارث بردن نوه از پدر بزرگ بعد از مرگ پدر
سوال 1323 :
اگر کسى قبل از پدرش فوت کند آيا بعد از فوت پدر به فرزندان او از سهم‌الارث پدرشان چيزى مى‌رسد يا نه؟
جواب :
در فرض سوال ارث نمى‌برند.
تقسيم ارثى که از مادر به فرزندان مى‌رسد
سوال 1324 :
آيا ارثى که از طريق مادر به فرزندان مى‌رسد همانند ارثى که از طرف پدر مى‌رسد تقسيم مى‌شود؟ يعنى پسر دو سهم و دختر يک سهم مى‌برد؟
جواب :
در حکم مذکور تفاوتى ميان تَرَکه پدر و مادر وجود ندارد.
مالکيت طلاهاي مادر پس از مرگ او
سوال 1325 :
در بين بعضي از مردم اين اعتقاد وجود دارد که طلاهاي متعلق به مادر پس از مرگش فقط به دختر تعلق دارد. مي‌خواستم ببينم آيا از نظر شرعي طلاهاي زينتي مادر پس از مرگش بين دختر و پسر تقسيم مي‌شود يا فقط به دختر مي‌رسد؟
جواب :
مطلب مذکور صحيح نيست و بايد بين ورثه ـ بر طبق قانون ارث که در رساله‌هاي عمليه مذکور است ـ تقسيم شود.