احکام نجاسات
مسأله :
نجاست هرچيز از سه راه ثابت مى‌شود:
اوّل: خود انسان اطمينان کند چيزى نجس است، و اگر گمان داشته باشد چيزى نجس است لازم نيست از آن اجتناب نمايد. بنابراين غذا خوردن در قهوه‌خانه و مهمانخانه‌ها اشکال ندارد.
دوّم: کسى که چيزى در اختيار اوست بگويد آن چيز نجس است، مثلاً همسر انسان يا نوکربگويدظرف يا چيزديگرى که در اختيار اوست نجس‌مى‌باشد.
سوّم: يک نفر ثقه بگويد چيزى نجس است.
مسأله :
اگر به واسطه ندانستن مسأله، نجس بودن و پاک بودن چيزى را نداند مثلاً نداند عرق جنب از حرام پاک است يا نه، بايد مسأله را بپرسد، ولى اگر با اينکه مسأله را مى‌داند، چيزى را شک کند پاک است يا نه، مثلاً شک کند آن چيز خون است يا نه، يا نداند که خون پشه است يا خون انسان، پاک مى‌باشد. و جستجو کردن يا پرسيدن هم لازم نيست.
مسأله :
چيز نجسى که انسان شک دارد پاک شده يا نه نجس است، و چيز پاک را اگر شک کند نجس شده يا نه، پاک است. و اگر هم بتواند نجس بودن يا پاک بودن آن را بفهمد لازم نيست جستجو کند.
مسأله :
اگر بداند يکى از دو ظرف يا دو لباسى که از هر دوى آنها استفاده مى‌کند نجس شده و نداند کدام است بايد از هر دو اجتناب کند، بلکه اگر مثلاً نمى‌داند لباس خودش نجس شده يا لباسى که بعد از اين علم، از مورد ابتلاى او خارج شده و از آن استفاده نمى‌کند و مال ديگرى است باز هم واجب است که از لباس خودش اجتناب کند. ولى اگر مثلاً نداند لباس خودش نجس شده يا لباس شخص ديگر که مورد استفاده او نيست اجتناب لازم نمى‌باشد.
مسأله :
اگر چيز پاک به چيز نجس برسد و هر دو يا يکى از آنها به طورى تر باشد که ترى يکى به ديگرى برسد چيز پاک نجس مى‌شود. و اگر ترى به قدرى کم باشد که به ديگرى نرسد چيزى که پاک بوده نجس نمى‌شود.
مسأله :
اگر چيز پاکى به چيز نجس برسد و انسان شک کند که هر دو يا يکى از آنها تر بوده يا نه، آن چيز پاک نجس نمى‌شود.
مسأله :
دو چيزى که انسان نمى‌داند کدام پاک و کدام نجس است اگر چيز پاکى با رطوبت به يکى از آنها برسد نجس نمى‌شود.
مسأله :
زمين و پارچه و مانند اينها اگر رطوبت داشته باشد هر قسمتى که نجاست به آن برسد نجس مى‌شود و جاهاى ديگر آن پاک است و همچنين است خيار و خربزه و مانند اينها.
مسأله :
هرگاه شيره و روغن روان باشد همين که يک نقطه از آن نجس شد تمام آن نجس مى‌شود. ولى اگر روان نباشد فقط محل ملاقات نجس مى‌شود.
مسأله :
اگر مگس يا حيوانى مانند آن روى چيز نجسى که تر است بنشيند و بعد روى چيز پاکى که آن هم تر است بنشيند، آن چيز پاک نجس نمى‌شود.
مسأله :
اگر جايى از بدن که عرق دارد نجس شود و عرق از آنجا به جاى ديگر برود هرجا که عرق به آن برسد نجس مى‌شود.
مسأله :
اخلاطى که از بينى يا گلو مى‌آيد اگر خون داشته باشد، جايى که خون دارد نجس و بقيه آن پاک است.
مسأله :
هرگاه ظرفى را که ته آن سوراخ است روى زمين نجسى بگذارند چنانچه آب با فشار از آن خارج شود داخل ظرف نجس نمى‌شود.
مسأله :
اگر چيزى داخل بدن شود و به نجاست برسد، در صورتى که بعد از بيرون آمدن آلوده به نجاست نباشد پاک است، پس اگر اسباب اماله يا آب آن در مخرج غائط وارد شود، يا سوزن و چاقو و مانند اينها در بدن فرو رود و بعد از بيرون آمدن به نجاست آلوده نباشد نجس نيست و همچنين است آب دهان و بينى اگر در داخل به خون برسد و بعد از بيرون آمدن به خون آلوده نباشد.
مسأله :
چيزى که نجس‌شده (متنجّس) اگر به چيز ديگرى که رطوبت دارد برسد بنابر احتياط از آن اجتناب‌شود و فرقى‌ميان واسطه اوّل و واسطه‌هاى‌ديگر نيست.
مسأله :
نجس کردن خط و ورق قرآن حرام است و اگر نجس شود بايد فوراً آن را آب بکشند.
مسأله :
اگر جلد قرآن نجس شود در صورتى که بى‌احترامى به قرآن باشد بايد آن را آب بکشند.
مسأله :
گذاشتن قرآن روى عين نجسى که خشک باشد مانند ميّت مانعى ندارد مگر آنکه بى احترامى به قرآن باشد.
مسأله :
نوشتن قرآن با مرکّب نجس، گرچه يک حرف آن باشد حرام است و اگر عمداً يا سهواً نوشته شود بايد آن را محو کنند.
مسأله :
دادن‌قرآن به کافر مانعى‌ندارد مگر آنکه‌بى‌احترامى به قرآن يا اسلام باشد.
مسأله :
اگر ورق قرآن يا چيزى که احترام آن لازم است - مثل کاغذى که اسم خدا يا پيامبر يا امام بر آن نوشته شده يا تربت - در مستراح بيفتد بيرون آوردن و آب کشيدن آن گرچه خرج داشته باشد واجب است، و اگر بيرون آوردن آن ممکن نباشد رفتن به آن مستراح مانعى ندارد و نيز انداختن آنها در سطل زباله و يا نهادن چيزى مثل گوشت و مانند آن در آنها جايز نيست.
مسأله :
خوردن و آشاميدن چيز نجس حرام است و خورانيدن عين نجس به اطفال يا ديوانه‌ها اگر ضرر داشته باشد مانند مسکرات نيز جايز نيست ولى خورانيدن غذاهايى که نجس شده به آنها اشکال ندارد.
مسأله :
فروختن و عاريه دادن چيز نجس اشکال ندارد و اطلاع دادن نيز لازم نيست ولى اگر انسان بداند که عاريه گيرنده و خريدار آن را در خوردن و آشاميدن استعمال‌مى‌کند يا آنکه‌نزدعاريه‌گيرنده نجس‌شوداحتياط در اعلام‌است.
مسأله :
اگر انسان ببيند کسى چيز نجسى را مى‌خورد يا با لباس نجس نماز مى‌خواند لازم نيست به او بگويد.
مسأله :
اگر جايى از خانه يا فرش کسى نجس باشد و ببيند بدن يا لباس يا چيز ديگر کسانى که وارد خانه او مى‌شوند با رطوبت به جاى نجس رسيده است لازم نيست به آنان بگويد.
مسأله :
اگر صاحب خانه يا يکى از مهمانها در بين غذا خوردن بفهمد غذا نجس است لازم نيست به ديگران بگويد ولى چنانچه طورى با آنان معاشرت دارد که مى‌داند به واسطه نگفتن، خود او هم نجس مى‌شود بايد بعد از غذا به آنان بگويد.
مسأله :
بچه‌اى که خوب و بد را مى‌فهمد اگر بگويد چيزى را آب کشيدم لازم نيست دوباره آن را آب بکشند و اگر بگويد چيزى که در دست اوست نجس است بايد از آن اجتناب کنند.