چنانچه فرد به وسیله نوشتن، کنایه، اشاره و غیره به خدا یا پیامبر(ص) و امامان علیهم السلام دروغی را نسبت دهد، آیا باطل شدن روزه اش منوط به وجود مخاطب است؟

پاسخ

• امام، فاضل و نوری: بله، اگر مخاطب نداشته باشد یا مخاطب معنای آن خبر و نسبت دروغ را نفهمد، روزه اش باطل نمی شود هرچند احتیاط مستحب این است که آن را قضا نماید. [1]
• خویی، تبریزی و وحید: اگر کلامش مخاطب نداشته باشد یا مخاطب معنای کلام را نفهمد، بنابر احتیاط واجب روزه اش را بگیرد و بعداً آن را قضا نماید. [2]
• سیستانی: بله، اگر مخاطب نداشته باشد و یا مخاطب معنای آن خبر و نسبت دروغ را نفهمد، روزه اش باطل نمی شود. گر چه احتیاط مستحب این است که روزه اش را قضا نماید. و اگر کلام وی، هر چند الان مخاطب نداشته باشد ولی بعداً در معرض شنیدن کسی باشد که معنایش را می فهمد، مثل اینکه با ضبط صوت، ضبط شود و در اختیار دیگری قرار بگیرد، در این صورت بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود. [3]
• مکارم: بله، اگر مخاطب وجود داشته باشد که معنای آن را می فهمد، بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل می شود، و اگر مخاطب نداشته باشد، یا مخاطب معنای آن خبر و نسبت دروغ را نمی فهمد، روزه اش باطل نمی شود، هر چند که به احتیاط مستحب روزه اش را قضا کند.[4]

منابع:

1. امام، فاضل و نوری: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الخامس و م 20.
2. خویی، تبریزی و وحید: منهاج الصالحین، کتاب الصوم، المفطرات، م 982.
3. سیستانی: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، م 20.
4. مکارم: العروة الوثقی، کتاب الصوم، المفطرات، الامر الخامس و م 20.