مصدود و محصور

مصدود و محصور

(کسانى که به خاطر مانعى از ادامه اعمال حج

يا عمره بازمانده اند)

مسأله 342- «مصدود» به کسى گفته مى شود که شخصى (خواه دشمن يا مأموران دولت) او را بعد از احرام براى عمره يا حج، از انجام اعمال بازدارد و «محصور» به کسى گفته مى شود که بر اثر بيمارى و امثال آن نتواند اعمال حج يا عمره را به جا آورد.

مسأله 343- کسى که محرم به احرام «حج» يا «عمره» شود و دشمنى يا فرد ديگرى مانند عمّال دولت يا سارقين يا غير آنها او را از رفتن به مکّه بازدارند، و راه ديگرى براى رفتن به مکّه نداشته باشد، و يا اگر راهى باشد هزينه آن را

[168]

ندارد، در همانجا يک قربانى مى کند، و از احرام بيرون مى آيد و احتياط آن است که قربانى را به قصد بيرون آمدن از احرام انجام دهد، و نيز احتياط آن است که موى سر خود را کوتاه کند، و اگر دسترسى به قربانى پيدا نکرد همانجا «نيّت» خارج شدن از احرام مى کند، و احتياط آن است به جاى قربانى ده روز، روزه بگيرد (آن گونه که در «مسأله 347» گفته مى شود و اگر به آن صورت نتوانست روزه بگيرد تمام آن را در بازگشت روزه بگيرد.)

مسأله 344- مصدود شدن حاصل مى شود به جلوگيرى از آمدن به مکّه، و يا آمدن به مکّه و ممنوع شدن از انجام همه اعمال حج بر اثر زندان و بازداشت و هر عامل ديگر، و يا ممنوع شدن از وقوف به عرفات و مشعر، امّا اگر تنها از انجام اعمال منى ممنوع گردد نائب براى رمى و قربانى مى گيرد، سپس موى سر را مى تراشد يا کوتاه مى کند و از احرام بيرون مى آيد، و بقيّه اعمال مکّه را شخصاً انجام مى دهد; و اگر وقوفها را انجام داده و فقط از انجام اعمال

[169]

منى و اعمال مکّه ممنوع شود، براى رمى و قربانى نائب بگيرد سپس خودش تقصير مى کند، و بعد براى اعمال مکّه نائب بگيرد. و در تمام اين صورتها حجّ او صحيح است، و از احرام بيرون مى آيد; مگر در جايى که ممنوع از ورود به مکّه يا انجام وقوف به عرفات و مشعر گردد، و به تعبير ديگر از به جا آوردن اعمالى که با ترک آنها (حتّى بدون عمد) حج باطل مى شود، ممنوع گردد که در اين صورت اگر قبلاً مستطيع بوده يا استطاعت او تا سال آينده باقى بماند حج بر او واجب مى شود و الاّ حج بر او واجب نيست.

مسأله 345- «محصور»، يعنى کسى که بر اثر بيمارى يا مجروح شدن يا شکستگى اعضاء و مانند آن نتواند اعمال حج و عمره را به جا آورد، داراى چهار حالت است:

1- محرم به احرام عمره مفرده باشد، ولى بر اثر بيمارى و مانند آن مجبور است به وطن بازگردد، يا در همان جا بسترى شود، و قادر به انجام اعمال عمره نيست، چنين کسى بايد پول يک قربانى را به مکّه بفرستد و با دوستان

[170]

خود قرار بگذارد که در فلان روز و فلان ساعت در مکّه براى او قربانى کنند، سپس در همان موعد معيّن تقصير مى کند و از احرام بيرون مى آيد، و همه چيز براى او حلال مى شود مگر زن، تا زمانى که حالش خوب شود و عمره مفرده به جا آورد، و اگر حالش خوب شد و نتوانست عمره به جا آورد، نائب مى فرستد، و در صورتى که کسى نباشد که براى او در مکّه قربانى کند در همان جا که هست قربانى مى کند و از احرام خارج مى شود و اگر آن هم ممکن نشد، در بازگشت به وطن قربانى مى کند، و مطابق دستور بالا عمل مى نمايد.

2- هرگاه محرم به احرام «عمره از حجّ تمتّع» باشد، مانند مسأله قبل عمل مى کند (بنا بر احتياط واجب) و اگر حجّ او واجب بوده بايد سال بعد به جا آورد.

3- هرگاه محرم به احرام حجّ تمتّع (از مکّه) شده باشد و بر اثر يکى از اين موانع نتواند هيچ يک از وقوف به «عرفات» يا «مشعر» را به جا آورد، در اين صورت پول يک قربانى به وسيله دوستان خود به منى مى فرستد تا در روز

[171]

عيد (يا بعد از آن تا سيزدهم ماه) براى او قربانى کنند و در آن روز و ساعتى که با دوستان خود قرار داده تقصير مى کند، و از احرام بيرون مى آيد، و همه چيز بر او حلال مى شود جز زن (بنا بر احتياط واجب) که بايد در سال آينده حج به جا آورد تا بر او حلال شود، يا قبل از فرا رسيدن سال آينده عمره مفرده به جا آورد، و اگر نمى تواند نائب مى فرستد.

چنين کسى اگر حج بر واجب بوده بايد سال آينده حجّ واجب را به جا آورد.

4- هرگاه يکى از دو وقوف را درک کند حجّ او صحيح است و براى بقيّه اعمال، هرچه را بتواند خودش به جا مى آورد و هرچه را نتواند نائب مى گيرد.

مسأله 346- هرگاه بيمار بهبودى يابد و بتواند خود را به حج برساند و لا اقل يکى از دو وقوف را درک کند بايد برود و بقيّه اعمال را نيز به جا آورد.

* * *

[172]