مسائل متفرقه خمس
خمس ندادن شريک
سوال 597 :
با توجه به اينکه شريکم اهل خمس نيست آيا من مى توانم سهم سرمايه خودم را به تنهايى حساب کنم؟
جواب :
اگر به‌هم زدن شرکت و جدا شدن از شريکى که اهل خمس نيست بر شما حرجى باشد مانع ندارد، سهم خودتان را تخميس کنيد و سهم درآمد خود را در پايان هر سال خمسى جهت تعيين مقدار خمس محاسبه نماييد.
خمس پرنده و ماهى زينتى
سوال 598 :
کسى که در منزل پرنده نگه ميدارد يا آکواريوم ماهى دارد آيا پرندگان يا ماهى‌ها خمس دارد خصوصاً اگر گرانقيمت باشد يا جنبه زينتى داشته باشد؟
جواب :
اگر زايد بر مؤونه و شأن عرفى شخص باشد و از درآمد بين سال تهيه شده باشد، خمس دارد و در غير اين صورت خمس ندارد.
خمس اسکناس‌ها و سکههاى قديمى
سوال 599 :
مدت 2 سال است که به جمع‌آورى اسکناس و سکههاى قديمى ياجديد ـ ايرانى يا خارجى مشغول هستم. با توجه به اينکه با والدين زندگى مى‌کنم و مخارجم به عهده آنهاست آيا اين پولهاى جمع‌آورى شده خمس دارد؟
جواب :
اگر اين پول‌ها فعلاً در بازار به عنوان ثمن ردّ و بدل نمى‌شوند و قبلاً نيز به آنها خمس تعلق نگرفته و اکنون براى تجارت نيز تهيه نشده باشند بلکه صِرفاً براى جمع‌آورى و تشکيل کلکسيون و آلبوم تهيه شده‌اند و در حدّ شأن شما نيز باشند، مشمول وجوب خمس نيستند.
پرداخت خمس و سلب استطاعت حجّ
سوال 600 :
اگر فردى مستطيع شده و سال خمسيش نيز قبل از ثبت نام حج تمتع فرا مى‌رسد، اگر بخواهد خمس بپردازد ديگر وجه کافى براى ثبت نام نخواهد داشت. آيا خمس به آن تعلق مى گيرد؟ و آيا اين فرد از استطاعت ساقط مى شود؟
جواب :
اگر قبلاً استطاعت حاصل شده در فرض سوال بايد مبلغ مذکور را با وکيل مجاز ولىّ امر خمس دستگردان کرده و بدهى خويش را به تدريج بپردازد.
هزينه کردن از پولهاى مخمس با غير مخمس
سوال 601 :
پس از پرداخت خمس در فروردين امسال مبلغ 5500000 ريال در حساب اينجانب باقى ماند، به مرور حقوق ماه‌هاى بعدى هم اضافه شده به طورى که پول خمس داده شده و نشده باهم مخلوط شده است. وظيفه من در هنگام هزينه کردن اين پول‌ها چيست؟
جواب :
با نيّت خود مى‌‌توانيد مشخص کنيد که پول مخمّس را از حساب خود دريافت مى‌کنيد يا پول مربوط به حقوق سال جديد را.
تفکيک پول مخمّس و غير مخمّس با نيّت
سوال 602 :
طبق فتوى جنابعالى تفکيک مال مخمس و غير مخمس موجود در يک حساب بانکى واحد با نيت ميسر است
آيا نيت کلى براى اين امر کفايت مى‌کند؟ مثلاً فردى مايل است که اموال مخمس به حال خود باقى مانده و در طول سال تنها از در آمد جارى استفاده کند. ولى به طور موردى در برداشت‌ها اين امر را نيت نکرده است. در اين شرايط تکليف شرعى چگونه است؟
جواب :
هر موقع، برداشت مى‌کند نيّت کند و چنانچه ابتداءً نيّت کند که هر چه از بانک برداشت مى‌کند از اموال غير مخمّس باشد، مادامى که خلاف آن را قصد نکرده لازم نيست به طور موردى در هر مرتبه چنين نيتى داشته باشد.
فرار از خمس با بخشش پول به همديگر
سوال 603 :
آيا اگر زن و شوهر پول خود را براى تهيه مسکن به هم ببخشند تا خمس به آن تعلق نگيرد اشکال شرعى دارد؟
جواب :
فرار از خمس از طريق مذکور موجب سقوط تکليف نمى‌شود.
امانت دادن وجوهات شرعيه
سوال 604 :
من در منطقه حقوق شرعى جمع‌آورى مى‌کنم و مجاز به اين کار هستم. بعضى اوقات که بانک‌ها بسته مى‌شوند بعضى افراد پيش من مى‌آيند تا چک‌هايشان را نقد کنم آيا براى من جايز است که عين پول خمس را بدهم و در عوض او چک بگيرم تا آن شخصى که نياز فورى به پول دارد، نياز خود را بر طرف کند؟
جواب :
شما مجاز نيستيد امانات دريافتى بابت حقوق شرعيه را به کسى بدهيد؛ مگر آنکه از سوى مرجعى که از او وکالت داريد يا پرداخت‌کنندگان وجوه، اجازه داشته باشيد.
احتساب اضافه پرداخت، به عنوان خمس سال بعد
سوال 605 :
در صورتى که شخصى خمس اضافه در سال مالى پرداخت کرده است، آيا مى‌تواند در سال‌هاى بعد آن مبلغ را بابت خمس حساب نمايد؟
جواب :
اگر پول پرداختى بابت خمس اضافى، در دست گيرنده در سال بعد موجود نباشد، نمى‌تواند آن را بابت بدهى خمس سال آينده حساب نمايد.