غيبت
سوال 6 :
- من در خانواده‌اى زندگى مى‌کنم که همه طرفدار انقلاب مى‌باشند ولى هنوز آنطور که بايد با نفسشان مبارزه نکردند و من دچار مشکلاتى شده‌ام مثلا هنگامى که افراد به غيبت مشغول هستند و من هر چه مى‌گويم غيبت نکنيد مى‌گويند اين که غيبت نمى‌شود در صورتى که مى‌دانم غيبت است و من مجبور مى‌شوم محل را ترک کنم حال اگر در سر سفره بودم و آنها باز غيبت را شروع کردند و به تذکر من گوش ندادند آيا من در آن مورد مى‌توانم در دل غضبناک شوم يا اينکه بايد محل را ترک کنم يا هنگامى که در تلويزيون مخصوصا در برنامه ورزش و مردم که من فکر مى‌کنم آهنگهايش با جمهورى اسلامى منافات دارد گذاشته مى‌شود و برادران من هم علاقمند هستند من نمى‌توانم آن کانال ديگر ببرم و در ضمن سر سفره غذا خوردن مى‌باشم در آن موقع من بايد چه کنم؟
جواب:
- اگر به اعتقاد شنونده غيبت است جايز نيست گوش کند ولى ترک مجلس اگر دشوار باشد لازم نيست، و موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد.
استفتاءات، ج2، ص: 618
سوال 7 :
- صحبت کردن پشت سر فردى که در تلويزيون در حال اجراى برنامه مى‌باشد چه حکمى دارد؟
جواب:
- عيبجويى و تنقيص مسلمان جايز نيست.
سوال 8 :
- پشت سر امام جمعه‌ها صحبت کردن، به عنوان مثال: گفتن اينکه فلانى نمى‌تواند خوب جملات را به هم ربط دهد و يا فلانى خيلى قضيه را کش مى‌دهد- آيا غيبت محسوب مى‌شود؟ و در اين صورت، فردى که اين جملات را گفته چه بايد بکند؟ و آيا پشت سر مسؤولين کشورى هم نمى‌توان صحبت کرد؟
جواب:
- عيبجويى از مؤمنين جايز نيست و بايد توبه کند.
سوال 9 :
- لطفا مسأله غيبت را کلّا شرح دهيد، چه براى غيبت کننده و چه براى غيبت شونده و يک مثال بزنيد که چه سخنى غيبت مى‌شود؟
جواب:
- اگر صفتى- ناروا- در شخص باشد يا کارى انجام داده باشد- که خلاف است- که ديگران از آن بى‌اطلاعند و دوست ندارد کسى آن را براى ديگران بازگو کند، بازگو کردن آن در غياب او پيش ديگران غيبت است که چنين کارى براى گوينده و شنونده حرام است، حتى اگر آن شخص راضى باشد بازگو شود.
استفتاءات، ج2، ص: 619
سوال 10 :
- آيا غيبت کردن از يک نفر يا دو نفر نامشخصّ (از يک گروه 300 نفرى يا از يک هيئت) يا از يک بازارى که نامش مشخص نيست حرام است؟
جواب:
- مانع ندارد.
سوال 11 :
- اگر شخصى قدش کوتاه است و از اين بابت ناراحتى نداشته باشد اگر پشت سرش حرف بزنند و بگويند قدش کوتاه است آيا غيبت محسوب مى‌شود؟
جواب:
- نسبت به صفات ظاهره که همه از آن آگاهى دارند اگر قصد هتک و تحقير نداشته باشد اشکال ندارد.
سوال 12 :
- آيا غيبت در مورد اشخاص ناشناس نيز هست؟ مثلا من و دوستم در اتوبوس نشسته‌ايم و شخص غريبى وارد مى‌شود و وضع ناجورى دارد من به دوستم عيب او را مى‌گويم، آيا اين غيبت است؟ در صورتى که او را اصلا ديگر نمى‌بينيم.
جواب:
- اگر عيب آشکار نيست ذکر آن در غياب شخص غيبت است.
سوال 13 :
- از نظر شرعى، چه نوع صحبتى غيبت محسوب مى‌شود؟
جواب:
- اگر به قصد تنقيص و عيبجويى کلامى پشت سر مؤمنى بگويد که مطابق واقع هم باشد غيبت است.
استفتاءات، ج2، ص: 620
سوال 14 :
- آيا غيبت بچه نابالغ مميّز يا غير مميّز جايز است؟
جواب:
- در بچه مميز جايز نيست.
سوال 15 :
- اگر کسى غيبت کرد و نتوانست رضايت طرف را- که مورد غيبت واقع شده- بخواهد آيا چيزى بر او واجب است يا توبه کفايت مى‌کند؟
جواب:
- توبه کفايت مى‌کند.
سوال 16 :
- اگر کسى غيبتى از شخصى کرده، همچنين تهمتى زده يا شنيده، در اين مورد بايد رضايت فرد غيبت شده و شخص تهمت زده شده را جلب کرد يا خير؟
جواب:
- لازم نيست ولى بايد توبه کنند.
سوال 17 :
- چون بنده آگاهى نداشتم پشت سر يک روحانى غيبت کردم چه کنم تا گناهم بخشيده شود؟
جواب:
- توبه کنيد انشاء اللّه قبول است.
سوال 18 :
- آيا کسى که نماز نمى‌خواند غيبت او جايز است يا نه؟
جواب:
- اگر آشکار نمى‌کند که نماز نمى‌خواند جايز نيست غيبت او.
سوال 19 :
- هرگاه کسى به واسطه عدم عدالت يا عدم صحت قرائت امام جماعتى به او اقتدا نکند آيا حق دارد و مى‌تواند به ديگرى هم اطلاع دهد يا خير؟
جواب:
- غيبت مؤمن و تهمت زدن جايز نيست.
استفتاءات، ج2، ص: 621
سوال 20 :
- اگر انسان پشت سر امام جماعتى غيبت کند مثلا اداى او را در آورد آيا اقتدا کردن به او اشکال دارد؟
جواب:
- غيبت و هتک مؤمن جايز نيست. و در صورتى که امام جماعت عادل باشد اقتداى به او صحيح است.
سوال 21 :
- اگر فردى غيبت فرد ديگر را نموده آيا بايد براى توبه کردن از طرف مقابل طلب رضايت نمايد يا اينکه تنها استغفار کافى است؟ در صورت مانع بودن شرم و حيا چه بايد کرد؟
جواب:
- استغفار کافى است.
سوال 22 :
- اگر عادلى غيبت عادل ديگرى را کند آيا غيبت کننده از عدالت ساقط مى‌شود يا نه؟ و وظيفه ما در قبال او چيست؟
جواب:
- اگر عدالت هر دو محرز بوده تا يقين به فسق يکى پيدا نشده هر دو محکوم به عدالت هستند و کار هر کدام محکوم به صحت است ولى اگر معلوم است که غيبت کننده بدون مجوز غيبت مى‌کند از عدالت ساقط مى‌شود.