اگر کیفیت وقف مکانی معلوم نباشد، آیا تخلی در چنین مکانی جایز است؟

پاسخ

• امام: جایز نیست مگر در صورتی که سیره متدیّنین بر استفاده از آن مکان باشد[1]
• خویی: جایز نیست مگر اینکه متولّی وقف یا برخی از اهل آنجا به عمومی بودن وقف خبر دهند.[2]
• تبریزی:جایز نیست مگر اینکه متولّی وقف یا برخی از اهل آنجا به عمومی بودن وقف خبر دهند یا سیره متدیّنین بر استفاده از آن مکان باشد به گونه ای که اطمینان به عمومی بودن وقف حاصل شود.[3]
• فاضل: جایز نیست مگر در صورتی که سیره متدیّنین بر استفاده از آن مکان باشد به گونه ای که اطمینان به عمومی بودن وقف حاصل شود یا متولّی وقف اجازه دهد، البته در مواردی که بدانیم حرف متولّی خلاف واقع است، استفاده از آن مکان جایز نیست.[4]
• سیستانی: در صورتی که باعث مزاحمت (برای کسانی در آن مکان وقفی هستند) باشد یا موجب ضرر به آن ها شود جایز نیست و در غیر این دو مورد نیز بنابر احتیاط واجب جایز نیست ولی اگر متولّی وقف، که ذوالید است یا از گفته او اطمینان حاصل می شود، اجازه دهد، تخلّی نمودن در آن مکان جایز خواهد بود.[5]
• وحید: جایز نیست مگر اینکه متولّی وقف یا برخی از اهل آن مکان که ذوالید و صاحب اختیار در امور آن مکان اند و مورد اتهام نیستند و یا در گفتارشان ثقه و صادق اند و گمان به خلاف گفته آنها نمی رود و یا از گفته آنها اطمینان حاصل می شود، به عمومی بودن وقف خبر دهند.[6]
• مکارم: جایز نیست مگر در صورتی که متولّی وقف اجازه دهد، البته در مواردی که بدانیم حرف متولّی خلاف واقع است، استفاده از آن مکان جایز نیست.[7]
• نوری: جایز نیست مگر در صورتی که سیره متدیّنین بر استفاده از آن مکان باشد و این سیره ناشی از بی مبالاتی نباشد یا متولّی وقف اجازه دهد، البته در مواردی که بدانیم حرف متولّی خلاف واقع است، استفاده از آن مکان جایز نیست.[8]

منابع:

1. امام: العروة الوثقی، کتاب الطهارة، فصل فی احکام التخلی، م 22.
2. خویی: منهاج الصالحین، ج1، کتاب الطهارة، م 58.
3. تبریزی: منهاج الصالحین، ج1، کتاب الطهارة، م 58.
4. فاضل: العروة الوثقی، کتاب الطهارة، فصل فی احکام التخلی، م 22.
5. سیستانی: العروة الوثقی، کتاب الطهارة، فصل فی احکام التخلی، م 22.
6. وحید: منهاج الصالحین، ج2، کتاب الطهارة، م 58.
7. مکارم: العروة الوثقی، کتاب الطهارة، فصل فی احکام التخلی، م 22.
8. نوری: العروة الوثقی، کتاب الطهارة، فصل فی احکام التخلی، م 22.