جاهل مقصری که به وجوب تقلید توجه نداشته است و پس از مدتی متوجه شود، حکم اعمال گذشته وی چیست؟

پاسخ

• خامنه ای، خویی، تبریزی و وحید: اعمال گذشته ی جاهل مقصّری که غافل بوده اگر مطابق با واقع یا فتوای مجتهدی که الآن باید از او تقلید کند، باشد، صحیح است. [1].
• امام: جاهل مقصّر اگر اعمال خود را به قصد درک واقع انجام دهد و مطابق با واقع یا فتوای مجتهدی که الآن باید از او تقلید کند، باشد، صحیح است. [2]
• بهجت: اعمال گذشته ی جاهل مقصّر اگر با قصد قربت و مطابق با واقع باشد، صحیح است. همچنین اگر مخالف با واقع باشد ولی مجتهد فعلی که الآن از او تقلید کرده حکم به عدم وجوب قضای اعمال گذشته کند، در این صورت نیز صحیح است. [3]
• فاضل: اعمال گذشته ی جاهل مقصّر اگر با قصد قربت و مطابق با فتوای مجتهدی که در زمان عمل باید از او تقلید می کرده، باشد، صحیح است. [4]
• سیستانی: اعمال گذشته ی جاهل مقصّر اگر مطابق با واقع یا مطابق با فتوای مجتهدی که الآن باید از او تقلید کند، باشد، صحیح است. همچنین اگر شک در مطابقت هم داشته باشد، مادامی که بر مخالفت این عمل با واقع اثری غیر از وجوب قضاء مترتب نشود، صحیح است. [5]
• صافی: اعمال گذشته ی جاهل مقصّر اگر با قصد قربت و مطابق با واقع باشد، صحیح است. [6]
• شبیری: اگر اعمال گذشته ی او را مجتهدی که الآن از وی تقلید می کند صحیح بداند، آن اعمال صحیح است و اگر باطل بداند، محکوم به بطلان است و چنانچه نسبت به صحت آن اعمال احتیاط کند، باید به وظیفه ی احتیاطی عمل کند. [7]
• نوری: اعمال گذشته ی جاهل مقصّر اگر مطابق با واقع باشد (که راه فهمیدن آن مطابقت با فتوای مجتهدی است که الآن باید از او تقلید کند است)، صحیح است هر چند قصد قربت از جاهل مقصّر اگر عمل عبادی باشد در برخی موارد مشکل است. [8]

منابع:

1. خامنه ای: اجوبة الاستفتائات، س 7 و 32؛خویی، تبریزی و وحید: منهاج الصالحین، ج 1، کتاب التقلید، م 2؛ مکارم: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 16.
2. امام: تحریرالوسیلة، ج 1، کتاب التقلید، م 20.
3. بهجت: وسیلة النجاة، م 20.
4. فاضل: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 16.
5. سیستانی: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 16.
6. صافی: هدایة العباد، ج 1، التقلید، م 23.
7. شبیری: رساله، م 14.
8. نوری: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 16.