دروغ

دروغ

سوال 490 :

امروزه از افراد زيادى دروغ مى شنويم، و هنگامى که نهى از منکر مى کنيم مى گويند: «شوخى کرديم!» يا مى گويند: «دروغ مصلحتى است!» لطفاً بفرماييد دروغى که به شوخى باشد چه حکمى دارد؟ و دروغ مصلحتى چيست؟

جواب :

در صورتى که مخاطب بفهمد قصد جدّى ندارد و شوخى مى کند دروغ محسوب نمى شود. و دروغ مصلحتى آن است که دروغ، مصلحت مهمترى از راست گفتن داشته باشد; مانند دروغ گفتن براى اصلاح ذات البين.

سوال 491 :

هرگاه شخصى بدهى خود را پرداخته، يا طلبکار آن را بخشيده باشد، ولى پس از مدّتى شکايت کند. آيا مديون مى تواند براى رهايى از ادّعاى آن شخص توريه نموده، يا قسم بخورد که اصلا از او قرض نگرفته است؟

جواب :

در فرض سوال اگر راه منحصر به اين باشد عيب ندارد.

سوال 492 :

توريه چيست؟ لطفاً با ذکر مثالى آن را توضيح بفرماييد.

آيا توريه اختصاص به موارد ضرورت دارد، يا در غير آن هم جايز است؟

جواب :

توريه آن است که انسان سخنى دو پهلو بگويد، و قصدش چيزى باشد، ولى مخاطب چيز ديگرى بفهمد. مثل اين که کسى پشت در خانه بيايد، و بپرسد: آيا فلان کس در خانه است؟ و گوينده سخن در جواب بگويد: اين جا نيست، و منظورش از «اين جا» پشت در باشد، ولى شنونده خيال مى کند شخص مورد نظر در خانه نيست. و اين گونه توريه مشروط به حال ضرورت نمى باشد; هر چند بهتر رعايت ضرورت است.