ارث زن و شوهر (آیت الله سید محمد حسینی شاهرودی)

ارث زن و شـــوهـر

مسأله 2778 :

اگر زنى که به عقد دائم عقد شده بميرد و اولاد نداشته باشد، نصف همه مال را شوهر او و بقيه را ورثه ديگر مى برند و اگر از آن شوهر يا از شوهر ديگر اولاد داشته باشد، چهار يک همه مال را شوهر و بقيه را ورثه ديگر مى برند.

مسأله 2779 :

اگر مردى بميرد و اولاد نداشته باشد، چهار يک مال او را زن دائمى و بقيه را ورثه ديگر مى برند، و اگر از آن زن يا از زن ديگر اولاد داشته باشد، هشت يک مال را زن و بقيه را ورثه ديگر مى برند، و زن از زمين خانه مسکونى و غيره بطور کلى، نه از خود زمين و نه از قيمت آن ارث نمى برد و از هوائى خانه مانند بنا و درخت ارث نمى برد ولى از قيمت آنها ارث مى برد و همچنين از درخت و زراعت و ساختمانى که در زمين باغ و زراعت و زمينهاى ديگر است از قيمت ارث مى برد.

مسأله 2780 :

اگر زن بخواهد در چيزهائى که از آنها ارث نمى برد، مانند زمين خانه مسکونى، تصرف کند، بايد از ورثه ديگراجازه بگيرد. و نيز احتياط واجب آنست که ورثه تا سهم زن را نداده اند، در چيزهائى که زن از قيمت آنها ارث مى برد، مانند بنا و درخت بدون اجازه او تصرف نکنند، و چنانچه پيش از دادن سهم زن، اينها را بفروشند در صورتى که زن معامله را اجازه دهد، صحيح وگرنه باطل است.

مسأله 2781 :

اگر بخواهند بنا و درخت آنرا قيمت نمايند، بايد حساب کنند که اگر آنها بدون اجاره در زمين بمانند تا از بين بروند، چقدر ارزش دارند و سهم زن را از آن قيمت بدهند.

مسأله 2782 :

مجراى آب قنات و مانند آن حکم زمين را دارد و آجر و چيزهائى که در آن بکار رفته، در حکم ساختمان است.

مسأله 2783 :

اگر ميت بيش از يک زن داشته باشد، چنانچه اولاد نداشته باشد، چهار يک مال، و اگر اولاد داشته باشد، هشت يک مال به شرحى که گفته شد، بطور مساوى بين زنهاى او قسمت مى شود، اگر چه شوهر با هيچيک از آنان يا بعض آنان نزديکى نکرده باشد، ولى اگر در مرضى که به آن مرض از دنيا رفته، زنى را عقد کرده و با او نزديکى نکرده است، آن زن از او ارث نمى برد و حق مهر هم ندارد.

مسأله 2784 :

اگر زن در حال مرض، شوهر کند و به همان مرض بميرد، شوهرش اگر چه با او نزديکى نکرده باشد، از او ارث مى برد.

مسأله 2785 :

اگر زنى را به ترتيبى که در احکام طلاق گفته شد، طلاق رجعى بدهند و در بين عده بميرد، شوهر از او ارث مى برد. و نيز اگر شوهر در بين عده زن بميرد، زن از او ارث مى برد، ولى اگر بعد از گذشتن عده رجعى يا در عده طلاق بائن، يکى از آنان بميرد، ديگرى از او ارث نمى برد.

مسأله 2786 :

اگر شوهر در حال مرض عيالش را طلاق دهد و پيش از گذشتن دوازده ماه هلالى بميرد، زن با سه شرط از او ارث مى برد:

اول ـ آنکه در اين مدت شوهر ديگر نکرده باشد.

دوم ـ به واسطه بى ميلى به شوهر مالى به او نداده باشد که به طلاق دادن راضى شود که در اين صورت ارث بردن او اشکال دارد، بلکه اگر چيزى هم به شوهر ندهد، ولى طلاق به تقاضاى زن باشد، باز هم ارث بردنش اشکال دارد.

سوم ـ شوهر در مرضى که در آن مرض زن را طلاق داده، به واسطه آن مرض يا به جهت ديگرى بميرد، پس اگر از آن مرض خوب شود و به جهت ديگرى از دنيا برود، زن از او ارث نمى برد.

مسأله 2787 :

لباسى که مرد براى پوشيدن زن خود گرفته و به او نبخشيده، اگر چه زن آنرا پوشيده باشد، بعد از مردن شوهر، جزء مال شوهر است.