جواهرى که به واسطه فرو رفتن در دريا به دست مى آيد
مسأله 1828 :
اگـر بـه واسـطـه غـواصـى يـعنى فرو رفتن در دريا لؤ لؤ و مرجان يا جواهر ديگرى بيرون آورند , رويـيـدنـى بـاشد , يا معدنى , چنانچه قيمت او به 18 نخود طلا برسد بايد خمس آن را بدهند , چه در يک دفـعـه آن را از دريـا بـيرون آورده باشند يا در چند دفعه , البته به شرطى که فاصله ميان هر دفعه و دفعه ديـگـر زياد نباشد , - مثل آن که در دو فصل غوص نموده باشند - و گرنه اگر هر کدام به قيمت 18 نخود طلا نرسد واجب نيست خمس آن را بدهند و هم چنين اگر قسمت هر يک از افراد شرکت کننده در غوص به قيمت 18 نخود طلا نرسد واجب نيست خمس آن را بدهند.
مسأله 1829 :
اگـر بـدون فـرو رفتن در دريا به وسيله اسبابى جواهر بيرون آورد , بنابر احتياط خمس آن واجب است .
ولى اگر از روى آب دريا يا از کنار دريا جواهر بگيرد , در صورتى بايد خمس آن را بدهد که آنچه را به دست آورده به تنهايى يا با منفعتهاى ديگر کسب او از مخارج سالش زيادتر باشد.
مسأله 1830 :
خـمـس مـاهـى و حيوانات ديگرى که انسان بدون فرو رفتن در دريا مى گيرد , در صورتى واجب است که به تنهايى يا با منفعتهاى ديگر کسب او از مخارج سالش زيادتر باشد.
مسأله 1831 :
اگـر انـسـان بـدون قـصـد اين که چيزى از دريا بيرون آورد در دريا فرو رود , و اتفاقا جواهرى به دسـتـش آيـد , و قصد تملک آن را نمايد بايد خمس آن را بدهد بلکه احتياط واجب آن است که در هر حال خمس آن را بدهد.
مسأله 1832 :
اگـر انـسان در دريا فرو رود و حيوانى را بيرون آورد و در شکم آن جواهرى پيدا کند , چنانچه آن حيوان مانند صدف باشد که نوعا در شکمش جواهر است , اگر به حد نصاب برسد بايد خمس آن را بدهد , و اگـر اتفاقا جواهر بلعيده باشد , احتياط لازم آن است که هر چند به حد نصاب نرسيده باشد خمس آن را بدهد.
مسأله 1833 :
اگـر در رودخـانـه هاى بزرگ مانند دجله و فرات فرو رود و جواهرى بيرون آورد , چنانچه در آن رودخانه جواهر عمل مى آيد , بايد خمس آن را بدهد.
مسأله 1834 :
اگـر در آب فـرو رود و مـقـدارى عنبر بيرون آورد که قيمت آن 18 نخود طلا يا بيشتر باشد بايد خمس آن را بدهد , بلکه چنانچه از روى آب يا از کنار دريا به دست آورد , باز هم همين حکم را دارد.
مسأله 1835 :
کـسـى که کسبش غواصى يا بيرون آوردن معدن است اگر خمس آنها را بدهد و چيزى از مخارج سالش زياد بيايد , لازم نيست دوباره خمس آن را بدهد.
مسأله 1836 :
اگـر بـچـه اى مـعـدنى را بيرون آورد , يا گنجى پيدا کند , يا به واسطه فرو رفتن در دريا جواهر بـيـرون آورد , بايد ولى او خمس آن را بدهد و چنانچه ندهد بايد خود او بعد از بلوغ خمسش را بدهد و هم چنين اگر مال حلال مخلوط به حرام داشته باشد , ولى او بايد آن مال را تطهير نمايد.