جاهائيکه فقط قضاى روزه واجب است
مسأله 1697 :
در چند، مورد قضاى روزه بر انسان واجب است و کفاره واجب نيست:
(اول) آن که در شب ماه رمضان جنب باشد و بتفصيلى که در مسأله (1639) گفته شد تا اذان صبح از خواب دوم بيدار نشود.
(دوم) عملى که روزه را باطل مىکند بجا نياورد، ولى نيت روزه نکند يا ريا کند، يا قصد کند که روزه نباشد، يا قصد کند کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد.
(سوم) آن که در ماه رمضان غسل جنابت را فراموش کند و با حال جنابت يک روز يا چند روز روزه بگيرد.
(چهارم) آن که در ماه رمضان بدون اين که تحقيق کند صبح شده يا نه، کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، و نيز اگر بعد از تحقيق با اين که گمان دارد صبح شده کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضاى آن روزه بر او واجب است. بلکه اگر بعد از تحقيق شک کند که صبح شده يا نه و کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد بعد معلوم شود صبح بوده بايد قضاى روزه آنروز را بجا آورد.
(پنجم) آن که کسى بگويد صبح نشده و انسان بگفته او کارى که روزه را باطل مىکند، انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است.
(ششم) آن که کسى بگويد صبح شده و انسان بگفته او يقين نکند، يا خيال کند شوخى مىکند و کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده است.
(هفتم) آن که کور و مانند آن بگفته کسى ديگرى افطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است.
(هشتم) آن که در هواى صاف بواسطه تاريکى يقين کند که مغرب شده و و افطار کند، بعد معلوم شود مغرب نبوده است. ولى اگر در هواى ابر بگمان اين که مغرب شده افطار کند بعد معلوم شود مغرب نبوده، قضا لازم نيست.
(نهم) آن که براى خنک شدن يا بىجهت مضمضه کند يعنى آب در دهان بگرداند و بىاختيار فرو رود و همچنين است بنابر احتياط واجب اگر مضمضه براى وضوى غير نماز واجب باشد ولى اگر فراموش کند که روزه است و آب را فرو دهد، يا براى وضوى نماز واجب مضمضه کند و بىاختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست.
(دهم) آن که کسى از جهت اکراه يا اضطرار يا تقيه افطار کند لازم است قضاء نمايد و کفاره واجب نيست.
مسأله 1698 :
اگر غير آب چيز ديگرى را در دهان ببرد و بىاختيار فرو رود يا آب داخل بينى کند و بىاختيار فرو رود، قضا بر او واجب نيست.
مسأله 1699 :
مضمضه زياد براى روزه دار مکروه است واگر بعد از مضمضه بخواهد آب دهان را فرو برد، بهتر آنست که سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد.
مسأله 1700 :
اگر انسان بداند که بواسطه مضمضه بى اختيار آب يا از روى فراموشى وارد گلويش مىشود، نبايد مضمضه کند.
مسأله 1701 :
اگر در ماه رمضان، بعد از تحقيق يقين کند که صبح نشده، و کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد، بعد معلوم شود صبح بوده، قضا لازم نيست.
مسأله 1702 :
اگر انسان شک کند که مغرب شده يا نه، نمىتواند افطار کند، ولى اگر شک کند که صبح شده يا نه، پيش از تحقيق هم مىتواند کارى که روزه را باطل مىکند انجام دهد.