جاهايى که فقط قضاى روزه واجب است
مسألة 1689 :
- در چند صورت فقط قضاى روزه بر انسان واجب است وکفارهواجب نيست : اول - آنکه در شب ماه رمضان جنب باشد وبه تفصيلى که در
مسألة 1639 :
گفته شد تا اذان صبح از خواب دوم بيدار شود . دوم - عملى که روزهراباطل مى کند بجا نياورد ولى نيت روزه نکند يا ريا کند ، يا قصد کند که روزهنباشد ، يا قصد کند کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد . سوم - آنکه در ماهرمضان غسل جنابت را فراموش کند وبا حال جنابت يک روز يا چند روز روزهبگيرد . چهارم آنکه در ماه رمضان بدون اينکه تحقيق کند صبح شده يا نه ، کارىکه روزه را باطل مى کند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده ونيز اگر بعد ازتحقيق با اينکه گمان دارد صبح شده ، کارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد/ صفحة 290 /بعد معلوم شود صبح بوده ، قضاى آن روز ، بر او واجب است ، واگر بعد از تحقيق شک کند که صبح شده يا نه وکارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد بعد معلومشود صبح بوده احتياط آن است که قضاى روزه آن روز را بجا آورد . پنجم - آنکهکسى بگويد صبح نشده وانسان به گفته او کارى که روزه را باطل مى کند انجامدهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است . ششم - آنکه کسى بگويد صبح شده وانسان به گفته او يقين نکند وخود او هم موثق نباشد وکارى که روزه را باطلمى کند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده است . هفتم - آنکه کور ومانند آنبه گفته کس ديگر افطار کنند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده است . هشتم - آنکه درهواى صاف به واسطة تاريکى يقين کند که مغرب شده وافطار کند بعد معلوم شودمغرب نبوده است وهمچنين اگر در هواى ابر به اعتقاد اينکه مغرب شده ، افطارکند ، بعد معلوم شود مغرب نبوده ، قضاء لازم است . نهم - آنکه برا خنک شدن يابى جهت مضمضه کند يعنى آب در دهان بگرداند وبى اختيار فرو رود . ولى اگرفراموش کند که روزه است وآب را فرو دهد يا براى وضوء نماز واجب مضمضهکند وبى اختيار فرو رود ، قضاء بر او واجب نيست . ودر مضمضه براى وضوء غيرنماز واجب احتياطا قضاء نمايد .
مسأله 1690 :
- اگر غير آب چيز ديگرى را در دهان ببرد وبى اختيار فرو رود ياآب داخل بينى کند وبى اختيار فرو رود ، قضاء بر او واجب نيست .
مسأله 1691 :
- مضمضه زياد براى روزه دار مکروه است واگر بعد از مضمضهبخواهد آب دهان را فرو برد ، بهتر است سه مرتبه آب دهان را بيرون بريزد .
مسأله 1692 :
- اگر انسان بداند که به واسطة مضمضه بى اختيار يا از روىفراموشى آب وارد گلويش مى شود ، نبايد مضمضه کند .
مسأله 1693 :
- اگر در ماه رمضان ، بعد از تحقيق يقين کند که صبح نشده وکارى که روزه را باطل مى کند انجام دهد ، بعد معلوم شود صبح بوده ، قضاء لازمنيست ./ صفحة 291 /
مسألة 1694 :
- اگر انسان شک کند که مغرب شده يا نه ، نمى تواند افطار کند .ولى اگر شک کند که صبح شده يا نه ، پيش از تحقيق هم مى تواند کارى که روزه راباطل مى کند انجام دهد .