هداياى ازدواج
سوال 41 :
- شخصى قبل از شهادتش برادر کوچکتر خود را وکيل خويش قرار داده، همسر شهيد نيز داراى فرزند نمى‌باشد، هم اکنون پس از شهادت ايشان مشکلاتى پيش آمده. لطفا بيان فرمائيد لباسهائى که داماد براى زنش آورده (مقدارى را پوشيده و مقدارى را دست نزده) و نيز لباسهائى که از طرف عروس به داماد داده شده تکليفش چيست؟
جواب:
- آنچه به داماد تمليک شده ملک او شمرده مى‌شود و جزء ترکه او محسوب است.
سوال 42 :
- شوهرى فوت کرده، دو فرزند صغير، زن، و پدر و مادرش ورثه او مى‌باشند. آيا هدايائى که از طرف بستگان زوجه در زمان ازدواج براى زوجه آورده شده متعلّق به زوجه مى‌باشد يا جزء أموال شوهر است؟
جواب:
- تا احراز نشود که به شوهر اهداء شده از ترکه او محسوب نمى‌شود، و در صورتى که معلوم نيست به شوهر اهداء شده يا به زن أحوط مصالحه است، و اگر صغير در بين باشد بايد مراعات مصلحت او هم بشود.
سوال 43 :
- آيا زوجه‌اى که زندگى او با شوهرش حرجى بوده (و دادگاه از روى مدارک و شواهد حرجى بودن را تشخيص و حکم به طلاق داده است) بعد
استفتاءات، ج3، ص: 193
از طلاق حقّ گرفتن مقدار مهريّه‌اى که بر ذمّه زوج باقى است دارد؟ و آيا اسباب و أشياء جهيزيّه را که به خانه شوهر برده (که بعضى از آنها را هم شوهر در وقت عقد خريده، يا عيدى آورده، و خانم آنها را به صورت جهيزيّه به خانه شوهر برده) حقّ دارد از شوهرش پس بگيرد؟
جواب:
- زن حقّ مطالبه مهريّه خود را دارد، و شوهر مى‌تواند آنچه را به زن بخشيده با وجود عينش از او پس بگيرد، مگر ذى رحم باشد، و در اين جهت ربطى به طلاق ندارد.
سوال 44 :
- شخصى دختر کسى را براى فرزند خود نامزد کرده، ولى پيش از عقد آن دختر از دنيا رفته است، آيا آن مال را که پدر دختر گرفته پس گرفته مى‌شود يا خير؟
جواب:
- اگر مهريّه بوده و قبل از عقد، دختر فوت کرده، يا در مقابل عملى داده‌اند که انجام نشده مى‌توانند پس بگيرند*.
سوال 45 :
- هدايائى که بستگان شوهر به عنوان کرايه زبان به زن مى‌دهند هبه معوّضه مى‌باشد يا خير؟
جواب:
- هبه غير معوّضه است.
سوال 46 :
- پدرى مى‌خواهد براى فرزند خودش زن بگيرد، پدر دختر و يا کسى که اختيار عقد با اوست مبلغى پول (مثلا از چهل هزار تومان
استفتاءات، ج3، ص: 194
تا يک صد هزار تومان بر حسب قدرت طرف) از وى مى‌خواهد، يا صورتى مى‌دهد که داماد أشيائى براى جهيزيّه دختر تهيّه کرده و تحويل پدر دختر و يا کسان وى نمايد تا دختر با خود به خانه شوهر ببرد- در صورتى که اين عمل نشود اين مواصلت انجام نمى‌گيرد- آيا زن مالک اين پول و يا اين أشياء مى‌شود؟ و در صورتى که پس از انجام مواصلت زن بميرد و يا طلاق بگيرد اين وجهى که بابت خريد جهيزيّه گرفته شده و يا أشيائى که داماد خريدارى کرده (و تحويل کسان زن داده و زن با خود به خانه شوهر برده) مال کيست؟ آيا اقوام زن که ورثه او مى‌باشند حقّ ادّعاء آن أشياء را دارند؟ يا در موقع أخذ طلاق، زن حقّ مطالبه آن جهيزيّه را دارد؟ مستدعى است حکم اللّه را در اين مسأله بيان فرمائيد؟
جواب:
- پول يا أشيائى که داماد داده اگر جزء مهريّه است نمى‌تواند پس بگيرد، و اگر از مهريّه نيست تا عين آن باقى است پس گرفتن آن إشکال ندارد.
سوال 47 :
- اينجانب از عشاير ايل استان کرمان هستم، و با دخترى ازدواج کردم، مبلغى پول به عنوان مهريّه معلوم شد و مبلغى هم براى خريد أجناس دختر، علاوه بر موارد فوق من مصالح يک قالى را دادم که دختر ببافد و بياورد، و همچنين دو انگشتر طلا و النگو و يک ساعت و تعدادى لباس و چمدان و ...
براى استفاده و پوشيدن دختر بردم، أمّا دختر قبل از عروسى در خانه پدرش فوت کرد، و اکنون همه موارد مذکور را پدر دختر تصرّف کرده است. استدعا دارم در اين زمينه نظر خود را بفرمائيد؟
استفتاءات، ج3، ص: 195
جواب:
: با فرض اينکه زن بعد از عقد و قبل از دخول فوت کرده نصف مهريّه را مستحقّ است، و اموالى که با پول نقد شوهر صرف در تهيّه جهيزيّه شده ملک خود شوهر است مگر هبه کرده باشد، و اموالى که در حين موت ملک زن است به ورثه او که از جمله شوهر است مى‌رسد، و سهم شوهر نصف است.
سوال 48 :
- پول نقدى که قبل از عقد براى تهيّه جهيزيّه به خانواده زن داده مى‌شود از آن کيست؟ گاهى پدر داماد مى‌گويد که اين مبلغ را براى ما هر چه مى‌شود بخريد. با اين قيد اين پول مال کيست؟
جواب:
- اگر پول را به کسى نبخشيده باقى بر ملک مالک أوّل است.
سوال 49 :
- شوهرى براى زنش طلاهائى را خريده است و زن استفاده مى‌کرده و دفعة شوهر تصادف کرده و فوت نموده است، آيا اين طلاها جزء إرث حساب مى‌شود يا ملک زوجه است؟
جواب:
- اگر امارات و علائمى نيست که به زن بخشيده از ترکه ميّت است و به إرث مى‌رسد.
استفتاءات، ج3، ص: 196
سوال 50 :
- شخصى خواهر اينجانب را عقد بست، و مبلغ 45000 ريال پول نقد بابت شيربها داد، و دو انگشتر طلا و يک اللّه طلا و يک ساعت و يک چمدان لباس و غيره و پنج کيلو پشم داد، ولى دختر پس از هشت ماه قبل از دخول، فوت نمود، حالا ادّعاء نموده که أشياء مذکوره از اينجانب است، و علاوه بر آن ادّعاء إرث بردن از دختر را هم دارد، يعنى مى‌گويد نصف سهميّه إرث دختر به من که شوهرش هستم مى‌رسد، و پدر دختر هنوز زنده است. آيا از نظر شرعى حقّ دارد يا خير؟ لطفا جواب آن را در ذيل مرقوم فرمائيد؟
جواب:
- اگر أشياء مذکوره را به دختر تمليک نموده حقّ مطالبه ندارد، لکن از مجموع ترکه سهم الإرث خود را حقّ دارد، و در خصوص شيربها تفصيلى است که در رساله مذکور است*.
سوال 51 :
- طلائى که هنگام خواستگارى داماد پيش از شهادت براى زنش آورده تکليفش چيست؟
جواب:
- آنچه به زن تمليک شده ملک زن است و جزء ترکه محسوب نيست.
سوال 52 :
- طلائى که از طرف همسر شهيد به شهيد داده شده (طلاى سفيد) حکمش چيست؟
جواب:
- اگر به شوهر تمليک شده به ورثه شوهر مى‌رسد.
استفتاءات، ج3، ص: 197
استفتاءات ج3 203 ج ..... ص : 203