14ـ دعاها
سوال 1606 :
در برخى روايات پيرامون فضيلت خواندن برخى از دعاها، و تسبيحات حضرت زهرا بعد از نماز، آمده است: «هر کس اين دعاها و تسبيحات را بخواند مثل اين است که تازه از مادر متولّد شده، و هيچ گناهى ندارد.» نسبت به کرم و بخشندگى خداوند هيچ شکّى ندارم، ولى کسى که گناهان فراوانى دارد، آيا با خواندن اين دعاها تمام گناهانش بخشيده مى شود؟ اگر نمازهاى قضاى زيادى داشته باشد، آيا (مثلا) با احيا گرفتن شبهاى قدر، يا خواندن اين دعاها، خداوند تمام گناهانش را مى بخشد؟
جواب :
اين گونه روايات شامل حقّ النّاس نمى شود، آنها بايد پرداخته شود. و همچنين شامل گناهانى که حدّ شرعى دارد نمى گردد، بلکه بايد حدّ آنها شرعاً اجرا گردد، و شامل گناهانى که جبرانى، مانند قضا و کفّاره دارد نيز نمى شود، چون قضا و کفّاره با اين اعمال ساقط نمى گردد، و شمول آن نسبت به بقيّه گناهان، با توجّه به عفو و کرم خداوند، چيز بعيدى نيست.
سوال 1607 :
در اثناى قرائت دعاهايى همچون دعاى کميل، ندبه، توسّل و مانند آن، خواننده، يا شرکت کنندگان جملاتى از آن را با خود زمزمه، و حتّى بعضى کلمات دعا را چند بار تکرار مى نمايند، در حالى که در دعا تکرار نشده است. اين کار چه حکمى دارد؟ نقل داستان و ذکر مصيبت در وسط دعا چطور؟
جواب :
بهتر است دعاها را به همان صورتى که از ائمّه(عليهم السلام) رسيده بخوانند. و اگر قصد عزادارى و ذکر مصيبت دارند، قبل يا پس از اتمام دعا بخوانند. و چيزى از دعا را تکرار نکنند.
سوال 1608 :
دعاى توسّل در چه شب يا روزى بايد خوانده شود؟
جواب :
دعاى توسل شب و روز خاصّى ندارد.
سوال 1609 :
دعاهايى از ائمّه(عليهم السلام)، بخصوص حضرت على(عليه السلام) و امام سجّاد(عليه السلام)، نقل شده که مضمون آن چنين است: «خداوندا! گناهانى که باعث قطع باران، يا تغيير نعمت ها، و نزول بلاها مى شود، ببخش و بيامرز.» يا دعاهايى که از ترس قبر و حساب و صراط سخن مى گويد، و شبيه اين مضامين. در حالى که ما عقيده داريم آنان مصون از هر گناهى هستند. اين دو مطلب را چگونه مى توان توجيه کرد؟
جواب :
اين سوال دو پاسخ دارد; اوّل اين که منظور، تشويق مردم، و بعد تعليم آنان است; يعنى هنگامى که مردم مرتکب معاصى مى شوند، و رحمت الهى قطع مى شود، راه چاره چيست؟ ديگر اين که منظور، اشاره به ترک اولى هاست. البتّه ترک اولى به اين معنى نيست که کار حرام يا مکروهى انجام شده، بلکه ترک اولى ممکن است مستحبّ باشد، که نسبت به مستحبّ بالاتر، عنوان ترک اولى به خود مى گيرد. شرح اين مسأله را در جلد 7 «پيام قرآن» صفحه 103 به بعد آورده ايم.
سوال 1610 :
فرموده اند: «اگر کسى بخواهد به کمالات معنوى برسد، بايد ادعيه و اذکار را مانند دارو بداند، و آن را زير نظر طبيب روحانى و مجتهد مصرف کند; زيرا ادعيه داراى مراتب روحى است.» آيا صحيح است؟
سوال 1611 :
آيا کتاب «جامع الدّعوات» سند معتبرى دارد؟
جواب :
سند معتبرى ندارد.
سوال 1612 :
اخيراً در بعضى از محافل «ختم يا على» معمول شده است. نظر مبارک حضرت عالى در اين زمينه چيست؟
جواب :
شکّى نيست که توسّل به معصومين(عليهم السلام)، مخصوصاً وجود مبارک اميرمؤمنان، على(عليه السلام)، و شفيع قرار دادن آنها در درگاه خداوند متعال، از بهترين عبادات و سبب حلّ مشکلات است. ولى سزاوار است پيروان مکتب اهل بيت به سراغ دعاها وتوسّلاتى بروند که در کتب معتبره از معصومين(عليهم السلام) نقل شده است; مانند دعاى توسّل که علاّمه مجلسى و ديگران آن را از کتب معتبره از ائمّه معصومين(عليهم السلام) نقل کرده اند، و براى برآمدن حاجات بسيار مؤثّر است.