سوالات ديگر روزه مسافر
سوال 56 :
کسى که در ماه رمضان، قبل از ظهر، به قصد مسافرت شرعى از منزل حرکت مى‌کند، ولى حرکتش را طورى تنظيم مى‌کند که قبل از اذان ظهر از حدّ ترخّص خارج نشود، آيا روزه‌اش صحيح است؟
جواب :
بنا بر احتياط بايد آن روز را روزه بگيرد و سپس قضا نمايد.
سوال 57 :
شخصى يقين دارد قبل از ظهر، در ماه مبارک رمضان مسافرت مى‌کند و بنا بر اين از ابتدا نيّت روزه آن روز را نمى‌کند. اگر قبل از شروع سفر با توجه به اين که نيّت روزه نداشته، افطار کند، جايز است يا نه؟
جواب :
در صورت فرض شده، جايز نيست افطار کند تا اين که از حدّ ترخّص بگذرد.
سوال 58 :
کسى که در ماه رمضان، سحرى خورده و يقين دارد که قبل از ظهر به وطنش مى‌رسد، آيا بايد قبل از اذان صبح، نيّت روزه کند يا بعد از رسيدن به وطن؟
جواب :
نيّت کردن براى روزه، در حال سفر صحيح نيست؛ ولى اگر قبل از ظهر به وطن برسد و تا آن زمان، افطار نکرده باشد، بايد نيّت روزه کند و روزه‌اش صحيح است.
سوال 59 :
در رساله‌هاى عمليه آمده است: «کسى که حکم شکسته شدن نماز در سفر را نمى‌داند و نمازش را چهار رکعتى مى‌خواند، نمازش صحيح است و اعاده در وقت و
(352)
قضاى در خارج وقت لازم ندارد». آيا اين حکم، در مورد روزه در سفر هم وجود دارد يا خير؟
جواب :
اگر جاهل باشد که در مسافرت بايد روزه را افطار کند و روزه بگيرد، روزه‌اش صحيح است و قضا ندارد و همچنين اگر به علت جهل به موضوع يا خصوصيات موضوع روزه بگيرد (مثل اين که سفرش به اندازه مسافت شرعى باشد، ولى او نداند که به اندازه مسافت شرعى است)، باز هم روزه‌اش صحيح است و قضا ندارد.
سوال 60 :
کسى که در ماه رمضان، به مقدار مسافت شرعى به سفر مى‌رود و در همان روز، پيش از اذان ظهر به وطن بر مى‌گردد، اگر چيزى از مفطرات روزه را انجام نداده باشد، آيا مى‌تواند آن روز را روزه بگيرد؟
جواب :
در فرض سوال، وقتى به وطن رسيد، بايد نيّت روزه رمضان نمايد و روزه‌اش صحيح است.
سوال 61 :
اگر مسافرى در ماه رمضان جنب باشد و پيش از ظهر با حال جنابت به محلّ سکونت خود برسد، آيا روزه آن روز بر او واجب است؟
جواب :
اگر قبل از طلوع فجر جنب شده و عمدا تا طلوع فجر بر جنابت باقى مانده يا اين که پس از طلوع فجر در سفر عمدا خودش را جنب کرده باشد، آن روز را نمى‌تواند روزه بگيرد و بايد بعد از رمضان قضاى آن را به جا آورد و اگر پس از طلوع فجر بدون اختيار جنب شده باشد (مثل اين که در خواب محتلم شده باشد)، بايد آن روز را روزه بگيرد و روزه‌اش صحيح است و اگر پيش از طلوع فجر جنب شده باشد، ولى بقاى بر جنابت او تا طلوع فجر عمدى نباشد (مثل اين که در خواب، پيش از طلوع فجر محتلم شود و بعد از اذان صبح از خواب بيدار شود)، احتياط واجب اين است که آن روز را روزه بگيرد و بعد از رمضان نيز آن را قضا نمايد.
(353)
سوال 62 :
مسافرى در حال روزه ماه رمضان، نزديک غروب در هواپيما مى‌نشيند و به سوى مغرب حرکت مى‌کند. اگر هنوز در هواپيما آفتاب را ببيند و آفتاب غروب نکرده باشد، ولى در مبدئى که از آن حرکت کرده، قدرى هم از غروب آفتاب گذشته باشد، آيا مى‌تواند روزه خود را بخورد؟
جواب :
مادامى که آفتاب براى آن شخص غروب نکرده است، افطار جايز نيست، هر چند در شهرى که او بوده، آفتاب غروب کرده باشد.
سوال 63 :
کسى که در ماه رمضان هر شب از حدّ ترخّص محلّ اقامت خود و به مقدار کمتر از مسافت شرعى خارج مى‌شود و در همان شب يا بعد از اذان صبح و قبل از زوال باز مى‌گردد، روزه‌اش صحيح است يا خير؟
جواب :
اگر به محلّى که مى‌رود، جزء توابع محلّ اقامت مثل مزارع و بساتين و... و ملحق به محلّ اقامت باشد، به طورى که رفتن به آن جا منافى با صدق عرفى اقامه در بلد نداشته باشد و يا اگر اين طور نيست، زمان خروج از محلّ اقامه بيش از يکى دو ساعت نباشد، اشکال ندارد، وگرنه تحقّق اقامه مشکل است.
سوال 64 :
تعدادى از ايرانيان در ماه مبارک رمضان عازم سوريه مى‌شوند و مايلند قصد ده روز کنند و روزه بگيرند. زائران معمولاً در منطقه زينبيه يا دمشق مستقر مى‌شوند و هر روز بين اين دو مکان تردّد دارند و فاصله ميدان مرجه در مرکز دمشق تا زينبيه، حدود سيزده کيلومتر است و هم اکنون تقريبا دمشق و زينبيه به هم متصل شده‌اند. آيا زائران مى‌توانند در يکى از اين دو مکان، قصد ده روز نموده، روزه بگيرند و روزها بين اين دو مکان تردّد نمايند؟
جواب :
اگر به طورى به هم متصل يا نزديک باشند که مجموعا يک شهر محسوب شوند يا آن که منطقه زيارتگاه، جزء حومه و توابع شهر باشد و عرفا رفت و آمد و توقّف در آن جا منافى با اقامت در آن شهر محسوب نشود، مى‌توانند قصد اقامت کنند و نمازشان تمام و روزه‌هايشان صحيح است.
(354)
سوال 65 :
اگر به يکى از چهار مکانى سفر کنيم که در مسافرت مى‌توان نماز را در آن مکان‌ها هم قصر و هم تمام خواند و قصدمان اين باشد که نمازمان را تمام بخوانيم، آيا مى‌توانيم در اين صورت در مکان‌هاى ذکر شده، روزه هم بگيريم يا نه؟
جواب :
روزه گرفتن در آن چهار مکان صحيح نيست، مگر آن که مانند ديگر جاهايى که به آنها سفر مى‌کنيد، قصد ده روز نماييد و يا اگر قصد ده روز نمى‌کنيد، سى روز به حال ترديد بمانيد که پس از گذشت سى روز مى‌توانيد روزه بگيريد. البته مى‌توان براى برآورده شدن حاجات، در شهر مدينه بدون قصد ده روز، سه روز روزه مستحبّى گرفت و احتياط اين است که در روزهاى چهار شنبه، پنجشنبه و جمعه باشد.
سوال 66 :
اين جانب به اتفاق همسر و سه نفر از دوستان، در روز اول ماه مبارک رمضان، زيارت عتبات عاليات عراق نصيبمان شده است. با توجه به اين که نمى‌توان در موقع زيارت روزه گرفت، رفتن به اين سفر، چه طور است؟
جواب :
اشکالى در اين سفر نيست و ان شاء اللّه ثواب هم دارد.
سوال 67 :
مردى شغلش سفر کردن است و همسرش هم در سفر او را همراهى مى‌کند؛ ولى شغل همسرش سفر کردن نيست؛ بلکه مى‌خواهد صرفا همراه شوهرش باشد و يا به قصد خدمت کردن به شوهر، او را همراهى مى‌کند. حکم نماز و روزه اين زن چگونه است؟
جواب :
در فرض مذکور، در هر دو صورت بايد نمازش را قصر بخواند و روزه‌اش را افطار نمايد و اشکالى ندارد.