شرايط و واجبات طواف
پاک بودن از حدث اکبر و اصغر
سوال 156 :
شخصى انزال را سبب وجوب غسل مى‌دانسته نه دخول را، نماز و روزه رمضان و حجّ او چگونه است؟
جواب :
نمازهاى واجب را که مى‌داند در حال جنابت خوانده است، بايد قضا کند. در مورد روزه رمضان، اگر جاهل مقصّر باشد، بنا بر اقوى و اگر جاهل قاصر باشد، بنا بر احتياط، قضاى روزه‌هايى که مى‌داند با حال جنابت طلوع فجر را در آنها درک کرده بر او واجب است؛ ولى کفّاره ندارد، مگر اين که جاهل مقصّر باشد و در هنگام عمل نيز ملتفت باشد؛ يعنى احتمال ابطال روزه را بدهد که در اين صورت بايد کفّاره نيز بدهد. براى طواف و نماز آن، اگر مى‌داند که آنها را در حال جنابت به جا آورده و زمان تدارک آن گذشته است، حجّ او باطل است.
سوال 157 :
سه سال قبل به حج رفتم و نمى‌دانستم که زن هم مانند مرد محتلم مى‌شود
(534)
و اين حالت در عرفات براى من پيش آمد و من جاهل به حکم بودم و از اين که در حال احرام، اين مسأله برايم پيش آمد، متأثّر شدم و سعى کردم که غسل کنم؛ ولى در عرفات نتوانستم غسل نمايم و در مقابل خيمه تيمّم کردم و پس از چند روز مسئول کاروان ما را براى طواف آورد. اکنون نمى‌دانم که وظيفه‌ام را انجام داده‌ام يا خير؟
جواب :
در مفروض سوال، چنانچه در صورت علم به اين که غسل بر شما واجب بوده نيز نمى‌توانسته‌ايد غسل کنيد تا بتوانيد طواف و نماز آن را پس از غسل به جا آوريد، حجّ شما صحيح است، وگرنه حجّتان خالى از اشکال نيست.
سوال 158 :
اگر خانمى در حين طواف شک کند که حيض شده است يا نه، چه بايد بکند؟
جواب :
با شک در عروض حيض، مى‌تواند بنا را بر پاک بودن بگذارد.
سوال 159 :
زنى به تصوّر اين که مستحاضه است، در ميقات مُحرم شده و با انجام وظايف مستحاضه، اعمال عمره تمتّع را به جا آورده و پس از اعمال متوجه شده که حائض بوده است. وظيفه او نسبت به اعمال عمره و حج چيست؟
جواب :
اگر پس از اعمال عمره تمتّع بفهمد که طواف و نماز آن را در حال حيض انجام داده، بايد طواف و نماز آن و بنا بر احتياط سعى و تقصير را اعاده کند؛ ولى اگر تا هنگامى که وقت براى احرام حج تنگ مى‌شود، طهارت براى او حاصل نمى‌شود، نيّت خود را به حجّ اِفراد باز گرداند و با همان احرام، حجّ اِفراد به جا آورد و پس از حج، عمره مفرده انجام دهد و اگر قبل از حج، طهارت حاصل شود، ولى وقتى متوجه مسأله شود که ديگر وقتى براى اعاده طواف و نماز آن ندارد، بايد احتياطا به نيّت اعم از تمتّع و اِفراد براى حج مُحرم شود و پس از اعمال حج، علاوه بر اعاده طواف عمره تمتّع و نماز آن، يک عمره مفرده نيز به جا آورد.
سوال 160 :
زنى داراى عادت وقتيه است و با خوردن قرص از عادت شدن جلوگيرى کرده؛ ولى در ايّام عادت خود در هر روز لحظاتى را خون مى‌بيند. آيا او مى‌تواند طواف و نماز آن را در اين حال انجام دهد؟
(535)
جواب :
در فرض مذکور، مستحاضه است و با انجام وظائف مستحاضه، طواف و نماز او صحيح است.
سوال 161 :
آيا بر مستحاضه کثيره واجب است که يک غسل براى طواف و يک غسل براى نماز طواف کند يا يک غسل براى هر دو کافى است؟ و آيا مى‌تواند نماز فريضه را بعد از اتمام نماز طواف، با همان غسل بخواند؟
جواب :
براى هر يک از طواف و نماز طواف، غسل جداگانه لازم است، مگر آن که از وقت شروع غسل براى طواف تا آخر نماز طواف، خون، در داخل نيز قطع شده باشد که در اين صورت يک غسل براى هر دو کافى است و مى‌تواند نمازهاى بعدى را هم با اين غسل بخواند، به شرط اين که تا پايان نماز، اين حالت ادامه داشته باشد.
سوال 162 :
شخص مسلوس و يا مبطونى، اگر خودش طواف کند، مقدار زيادى بول يا غائط از او خارج مى‌شود و اگر با چرخ ويلچر و يا تخت روان طواف داده شود، مقدار کمى بول يا غائط خارج مى‌شود و يا هيچ خارج نمى‌شود. آيا چنين شخصى براى طواف، بايد خودش طواف کند يا بايد طواف داده شود و يا اين که وظيفه‌اش گرفتن نايب است؟
جواب :
در صورتى که با استفاده از چرخ ويلچر و يا تخت روان بتواند طواف را با حفظ وضو انجام دهد، بايد اين چنين طواف کند و در صورتى که استفاده از ابزار مذکور، موجب کمتر شدن خروج بول و غائط شود، احوط اين است که با استفاده از آنها طواف کند و احتياط اين است که نايب هم بگيرد.
سوال 163 :
کسى بنا دارد تا آخر ذى الحجّه در مکه بماند و پس از اتمام اعمال حج متوجه مى‌شود که وضويش به هنگام طواف حج باطل بوده است. در اين صورت چه بايد بکند؟
جواب :
در فرض مذکور، واجب است طواف حج و نماز آن را اعاده کند و نيز به احتياط واجب، سعى و طواف نساء را نيز اعاده کند و حجّ او صحيح است.
(536)
پاک بودن بدن و لباس از نجاست
سوال 164 :
شخصى در حال طواف، بچه‌اى را در بغل دارد که نجس شده است، آيا ضررى به طواف او مى‌رسد؟
جواب :
مادامى که نجاست از بچه به بدن يا لباس طواف کننده سرايت نکرده است، اشکالى ندارد.
ستر
سوال 165 :
آيا طواف کردن با لنگ تنها و بدون داشتن ردا صحيح است؟
جواب :
طواف در حالت مذکور صحيح است، گرچه خلاف احتياط است.
بيرون بودن از کعبه و اجزاى آن
سوال 166 :
اگر طواف کننده به هنگام طواف، دست خود را بر روى ديوار خانه کعبه بگذارد و مقدارى از طواف را با اين حالت انجام دهد، طوافش صحيح است يا خير؟
جواب :
اگر در حال توقّف، دست بر روى ديوار کعبه بگذارد، اشکال ندارد و اگر در حال راه رفتن دست بر آن گذارد، در صورتى که در قسمت‌هايى که شاذروان است، اين کار را کند، بنا بر احتياط واجب بايد آن مقدار را اعاده نمايد.
سوال 167 :
شخصى بعد از اتمام اعمال عمره مفرده و به جا آوردن طواف نساء، مى‌فهمد که در محلّ طواف و در شاذروان، نبايد دست به ديوار خانه کعبه بگذارد و يقين دارد که در يکى از دو طواف عمره يا نساء، اين کار را کرده است. اکنون وظيفه‌اش چيست؟
جواب :
در فرض سوال، يک طواف به نيّت «ما فى الذمّه» به جا آورد و وظيفه ديگرى ندارد.
گرديدن به دور حجر اسماعيل
سوال 168 :
آيا تماس با ديواره حجر اسماعيل، در حال طواف جايز است؟
جواب :
تماس بدن با ديوار حجر اشکال ندارد؛ ولى گذاشتن دست بر بالاى
(537)
ديوار حجر، به احتياط وجوبى بايد ترک شود و اگر دست گذاشت، بايد احتياطا همان مقدار را اعاده کند.
هفت دور طواف کردن
سوال 169 :
اگر حاجى بعد از تمام شدن طواف، يک يا دو دور ديگر به احتمال کمبود دورهاى طواف و جبران نمودن آنها به دور خانه خدا بگردد، آيا اشکالى دارد يا خير؟
جواب :
چنانچه اطمينان دارد طواف را به طور کامل انجام داده، انجام شوط‌هاى بعدى مضر به صحّت طواف نيست؛ ولى چنانچه شک دارد طواف را به طور کامل انجام داده و دورهاى بعدى را به قصد تکميل مقدار مشکوک به جا آورده، طوافش باطل است.
سوال 170 :
دخترى شش يا هفت ساله، در دور ششم طواف يا سعى، از ادامه آن خوددارى مى‌کند. حکم آن چيست؟
جواب :
ولىّ او تکليفى ندارد و براى خروج از احرام، احتياطا تقصير کند.
سوال 171 :
زن و شوهرى با هم شروع به طواف حج يا طواف نساء مى‌کنند. يکى از آنها يقين دارد که هفت دور تمام شده و طواف را تمام مى‌کند و ديگرى يقين دارد که شش دور تمام شده و يک دور ديگر اضافه مى‌کند و طواف را تمام مى‌نمايد. آنها نسبت به طواف و نسبت به يکديگر چه وظيفه‌اى دارند؟
جواب :
طواف هر دو آنها که بر حسب اعتقاد خود، صحيح انجام شده، مجزى است و وظيفه ديگرى ندارند.