استطاعت
حصول استطاعت با هداياى ازدواج
سوال 638 :
اگر هداياى ازدواج به ميزانى باشد که بتوان با آن براى حج تمتع ثبت نام کرد در صورتى که اطلاع از آينده و توان يا عدم توان پرداخت بقيه مبلغ و همچنين هزينه‌هاى جانبى سفر را نداشته باشند آيا واجب الحج مى باشند يا خير در صورتى که مبالغى بدهکار باشند ولى بدهى‌ها يا به صورت وام باشد يا با مهلت مسئله چطور مى‌شود اگر حج تمتع در مهريه عروس وبه عهده داماد باشد از اين محل قابل پرداخت است يا خير؟
جواب :
اگر به حسب ظاهر با انجام حج، خللى در زندگى شما ايجاد نشود، حجّ بر شما واجب است؛ و اگر هدايا به داماد داده شده باشد، ملک او مى‌باشد و پرداخت مهريه از آن صحيح است.
دوران امر بين مسکن و حجّ واجب
سوال 639 :
من خانه‌اى در ملکيت خود ندارم در حاليکه مردم در سطح من و يا پايين‌تر از سطح من خانه شخصى دارند. آيا مى‌توانم با پول موجودم که به مقدار حجّ مى‌باشد خانه بخرم و حجّ رفتن را به تأخير بيندازم؟
جواب :
اگر خانه نداريد و نياز داريد مستطيع نيستيد.
حصول استطاعت براى بدهکار
سوال 640 :
کسى که با دريافت وام منزل مسکونى ساخته و يا ساير لوازم زندگى را بصورت قسطى تهيه کرده است، آيا در صورت فراهم بودن شرايط استطاعت بايد حجة الاسلام بجا آورد؟
جواب :
اگر مطمئن است که در زمان پرداخت اقساط وام مى‌تواند آنها را ادا کند و ساير شرايط استطاعت را نيز دارد حج بر او واجب است.
استطاعت کارگزاران حج
سوال 641 :
خدمه کاروانها و پزشکان و امدادگران و افراد ديگرى که با مأموريت به ميقات آمده‌اند آيا مستطيع هستند و بايد حجةالاسلام بجا آورند يا نه؟
جواب :
اگر انجام مناسک حج مزاحم با وظايف مأموريت نباشد، و در برگشت از سفر حج وسايل ادامه زندگى متناسب با شؤون عرفى خود را در اختيار دارند مستطيع هستند.
حج بذلى
سوال 642 :
اينجانب از سوى همسرم يک فيش حج واجب هديه دريافت نموده‌ام آيا بعد از انجام اين حج واجب اگر اينجانب از لحاظ مالى مستطيع شوم باز هم حج به من واجب است يا خير؟ در صورتى که جواب مثبت باشد با توجه به اينکه دولت اعزام به حج واجب را يکبار مجاز دانسته تکليف من چيست؟
جواب :
اگر جهت رفتن به حج به شما بخشيده و مخارج ديگر حجّ را هم قبول کرده که بپردازد و يا خودتان به راحتى مى‌توانيد بقيه را تهيه کنيد، شما در اين شرايط با اين حجِّ بذلى مستطيع هستيد و کفايت از حجة الاسلام مى‌کند.
تأخير حج واجب به سبب پرستارى از کودک دو ساله
سوال 643 :
دارا بودن فرزند دوساله و مشکلات آن مى‌تواند دليل به تاخير انداختن حج تمتع باشد؟ مصاديق پاسخ سوالات در خصوص اينجانب و همسرم که هردو کارمند هستيم و درآمدمان با يکديگر پس انداز و يا خرج مى‌شود، چگونه است؟
جواب :
اگر کسى نباشد از او سرپرستى کند و با نبودن شما کودک بى‌سرپرست مى‌ماند و خطر او را تهديد مى‌کند، مى‌توانيد تأخير بيندازيد ولى اگر بتوانيد او را نزد شخص امين دلسوزى بگذاريد، حجّ بر شما واجب فورى است.
خارج کردن خود از استطاعت
سوال 644 :
با وجوديکه در حال حاضر امکان حج تمتع در سال استطاعت محقق نيست به اين معنى که وقتى انسان از نظر مالى مستطيع مى‌شود همان سال نمى‌تواند به حج برود آيا مى‌تواند در اموال خود تصرف کند و خود را از استطاعت مالى خارج کند؟
جواب :
بنابر احتياط واجب نبايد خود را از استطاعت خارج کند.
استفاده از فيش حجّ ميّت بدون اذن ورثه
سوال 645 :
آيا کسى با اجازه ورثه مى‌تواند با فيش ميّت به حج مشرف شود، آيا استجازه از ساير ورثه به عنوان مقدمه واجب (مثل ثبت‌نام و تهيه بليط و امثال آن) واجب است يا نه؟ و نيز با فرض عدم استجازه چنانچه با همان فيش به حج برود و ساير شرايط را داشته باشد، حج او صحيح است و کفايت از حَجة‌الاسلام مى‌کند يا نه؟
جواب :
در استفاده از فيش ميّت اجازه ورثه لازم است، و چنانچه بدون اجازه از آن استفاده نمايد، اگر از ميقات به بعد هم استطاعت از ناحيه فيش باشد، حج او حجةالاسلام محسوب نيست ولى اگر از ميقات به بعد خودش هزينه حج را داشته باشد و ساير شرايط هم متحقق باشد حج او مجزى از حجةالاسلام است.
شرايط استطاعت کسى که از وجوه شرعيه ارتزاق مى‌کند
سوال 646 :
کسى که از وجوه شرعى نظير خمس و زکات ارتزاق مى‌کند، اگر از آن خمس يا زکات اضافه آيد که به قدر مخارج حجّ باشد، آيا با وجود ساير شرايط مستطيع خواهد بود يا نه؟
جواب :
اگر استحقاق دريافت را به وجه شرعى داشت و باقيمانده وافى به هزينه حج بود و ساير شرايط را هم دارا بود، مستطيع است.
قراردادن حج تمتع به عنوان مهريه
سوال 647 :
اگر مهريه من حج تمتع باشد و به من ارث هم برسد آيا بايد با پول ارث به مکه بروم يا بايد شوهرم مرا به مکه بفرستد؟
جواب :
بايد ابتداءً مهريه را از شوهرش مطالبه کند و چنانچه مهريه را نداد، به شوهر بگويد اگر با مال‌الارث خود به حج رفتم بايد هزينه حج تمتع را به من بدهى.
خروج عمدي از استطاعت براي رفع نياز ديگران
سوال 648 :
من مستطيع شده‌ام و فيش حج هم خريده‌ام. اکنون به خاطر مشکل برادرم نياز به پول دارم آيا مي‌توانم فيش حج خود را فروخته و به برادرم بدهم؟
جواب :
کسى که مستطيع شده، نمى‌تواند بعد از رسيدن زمانى که بايد مال را براى رفتن به حج صرف کند، خود را از استطاعت خارج سازد. بلکه احتياط واجب آن است که قبل از آن زمان نيز خود را از استطاعت خارج نکند.