احکام اَنفال
«اَنفال» يعنى اموال عمومى که براى اداره جامعه در اختيار امام معصوم عليه‌السلام قرار دارد و در زمان غيبت براى تصرّف در آن بنابر احتياط واجب بايد از حاکم شرعى (يعنى مجتهد جامع الشرايط) اجازه گرفت.
مسأله 1969 :
انفال عبارتند از:
الف ـ زمين‌هاى موات و زمين‌هايى که صاحبان آنها از آنها اِعراض و آنها را رها کرده باشند.
ب ـ کوه‌ها، درّه‌ها، جنگل‌ها و نيزارهاى طبيعى.
ج ـ درياها و سواحل آنها و رودخانه‌هاى بزرگ.
د ـ معادن.
هـ ـ اموال برگزيده و گرانبهايى که متعلّق به شاهان بوده و در جنگ به دست مسلمانان آمده باشند.
و ـ غنيمت‌هايى که در جنگ‌هاى بدون اجازه امام معصوم عليه‌السلام به دست آمده باشند.
ز ـ زمين‌هايى که بدون جنگ و خونريزى از کفّار در اختيار مسلمانان قرار مى‌گيرند.
ح ـ اموال کسانى که از دنيا مى‌روند و وارث ندارند.
ط ـ گنجى که از عتائق باشد.
و به طور کلّى هر چيزى که عرفا داراى ماليّت بوده ولى مالک نداشته باشد و منفعت آن متعلّق به عموم مردم باشد، جزء انفال به حساب مى‌آيد.
تفصيل موارد ذکر شده در کتاب‌هاى فقهى بيان شده است.
(351)
مسأله 1970 :
در صورت تحقق دولت عدل اسلامىِ جامع الشرايط، استخراج معادن و گنج‌ها و استفاده از جنگل‌ها و اموال عمومى، بايد با اجازه آن باشد.
مسأله 1971 :
انفال يکى از مهمترين منابع مالى و اقتصادى حکومت اسلامى است و حفظ آن از هر گونه تجاوز و آفت و زيان طبيعى و غير طبيعى، وظيفه همه مردم بخصوص حکومت‌ها مى‌باشد؛ بنابراين براى استفاده افراد از آن و يا فروش آن توسّط حکومت‌ها به ديگران ـ مخصوصا به اجانب ـ بايد کاملاً مصلحت عموم مردم ملاحظه گردد.
(352)