آیا روزه بر دیوانه‌‌ی ادواری واجب است؟

پاسخ

• امام، خویی، فاضل، تبریزی، وحید و نوری: بر دیوانه ادواری روزه‌ی واجب نیست، اما اگر قبل از اذان صبح خوب شود، روزه آن روز واجب است.[1]
• مکارم، صافی و شبیری: روزه بر دیوانه ادواری واجب نیست، البته اگر بعد از اذان صبح و قبل از ظهر حالش خوب شود و دیوانگی‌اش بهبود یابد، اگر تا آن موقع یکی از کارهایی که روزه را باطل می‌کند انجام نداده باشد، بنابر احتیاط واجب باید روزه‌ی آن روز را بگیرد و اگر نگیرد باید بعداً قضا نماید. اما اگر بعد از ظهر خوب شود، روزه‌ی آن روز واجب نیست.[2]
• بهجت: روزه بر دیوانه ادواری واجب نیست، البته اگر بعد از اذان صبح و قبل از ظهر حالش خوب شود و دیوانگی‌اش بهبود یابد، بنابر احتیاط واجب باید روزه‌ی آن روز را بگیرد و بعداً قضا نماید. اما اگر بعد از ظهر خوب شود، روزه‌ی آن روز واجب نیست. [3]
• سیستانی: اگر قبل از اذان صبح دیوانه نباشد و نیّت روزه کند و بعد از آن دیوانه شود ولی همان روز خوب شود، در این صورت بنابر احتیاط واجب باید روزه‌ی آن روز را تمام کند و اگر آن روز را روزه نگرفت، قضا کند.[4]
• توجه: طبق نظر آیت الله شبیری اگر احتیاط به صورت مطلق بیاید، می‌‌توان به نظر مجتهد اعلم دیگر رجوع کرد؛ امّا اگر احتیاط با قید واجب (احتیاط واجب) بیاید، باید به آن احتیاط عمل کرد و نمی‌‌توان به فتوای مجتهد دیگر رجوع نمود.

منابع:

1. امام: تحریرالوسیلة، ج 1، کتاب الصوم، القول فی شرائط صحة الصوم و وجوبه، م 1 و 3 و العروة الوثقی، کتاب الصوم، فصل فی شرائط وجوب الصوم، الاول و الثانی؛ ، خویی، تبریزی و وحید: منهاج الصالحین، کتاب الصوم، شرائط صحة الصوم و م 1036؛ فاضل، نوری: العروة الوثقی، کتاب الصوم، فصل فی شرائط وجوب الصوم، الاول و الثانی.
2. مکارم: العروة الوثقی، کتاب الصوم، فصل فی شرائط وجوب الصوم، الاول و الثانی؛ صافی: هدایه العباد، ج 1، کتاب الصوم، م 1346؛ شبیری: رساله، م 1758، مورد هشتم و 1575.شبیری: رساله، م 1571.
3. بهجت: وسیلة النجاة، با استفاده از م 1139 و 1150.
4. سیستانی: العروة الوثقی، کتاب الصوم، فصل فی شرائط وجوب الصوم، الاول و الثانی.