4- غنا و موسيقى
سوال 25 :
- شنيدن و نواختن موسيقى که امروز به نام سرودهاى انقلابى از صدا و سيماى جمهورى اسلامى ايران شنيده مى‌شود چه صورتى دارد و در صورت مجوز شرعى موسيقى فوق، تعليم و تعلم موسيقى و نيز خريد و فروش ابزار و آلات موسيقى به منظور فوق چه صورت دارد؟
استفتاءات، ج2، ص: 12
جواب:
- شنيدن و نواختن موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد و خريد و فروش آلات مختص به لهو جايز نيست و در آلات مشترکه اشکال ندارد.
سوال 26 :
- دانشجوى مسلمانى است که معتقد و متعهد به اسلام فقاهتى و انقلاب اسلامى بوده و از اعضاى انجمن اسلامى دانشکده خود مى‌باشد اين فرد تصميم دارد براى فراگرفتن موسيقى به محلى به نام "مرکز حفظ و اشاعه موسيقى ايرانى" که زير نظر دولت جمهورى اسلامى اداره مى‌شود مراجعه کند و نواختن يکى از آلات موسيقى را فرا گيرد استدلال او در نزد برادران و دوستانش براى انجام اين عمل اين است که او و امثال او که معتقد به مبانى اسلام و جمهورى اسلامى هستند بايستى در آينده جانشين معدودى از افراد غير متعهد و غير مسؤولى بشوند که هم اکنون براى صدا و سيماى جمهورى اسلامى سرود و آهنگ مى‌سازند و ساخته‌هاى آنان نيز که ظاهرا مباينتى با اسلام ندارد از صدا و سيما پخش مى‌شود، حکم شرعى در اين مورد چيست و آيا فرد مذکور شرعا مجاز است براى هدف مشخصى که دارد اين کار را انجام دهد يا خير؟
جواب:
- موسيقى مطرب حرام است و ياد گرفتن و ياد دادن آن جايز نيست و در غير مطرب اشکال ندارد.
سوال 27 :
- در رساله توضيح المسائل امام در قسمت سوالات متفرقه سوالى شده در رابطه با طبل و موزيک که در ارتش مى‌زنند جائز است يا خير؟ و نيز
استفتاءات، ج2، ص: 13
آنچه مرسوم است در زورخانه‌ها که افراد ضرب مى‌زنند فرموده‌ايد: اگر به نحو مناسب با مجالس لهو و لعب باشد جايز نيست و در بعضى از مجلات از حضرتعالى سوال شده از آهنگ‌هائى که در راديو تلويزيون پخش مى‌شود فرموده‌ايد: موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد، و در جاى ديگر که سوال شده چه نوع موسيقى در اسلام حرام است؟ فرموده‌ايد:
موسيقى مطلقا حرام است با توجه به اين سوال و جوابها خواهشمند است توضيح کافى بيان فرمائيد.
جواب:
- موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد و منظور از تعبيرات ذکر شده يکى است و اختلاف در تعبير است.
سوال 28 :
- حکم صداهائى که از صدا و سيما پخش مى‌شود و بعضى از آنها در زمان طاغوت نيز پخش مى‌شد و بعض ديگر موزيک متن فيلمهاى خارجى است و بعضى موسيقى بدون صداى خوانندگان زمان طاغوت است، موارد مباح و حرام آنها را بيان فرمائيد؟
جواب:
- موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد.
سوال 29 :
- متمنّى است فتواى امام را در مورد سوالات زير مرقوم فرماييد:؟
1- آيا موسيقى‌هائيکه در حال حاضر در راديو و تلويزيون نواخته و خوانده ميشود مجاز است؟
2- آيا يادگيرى آلات موسيقى به عنوان نواختن و همراهى سرودهاى انقلابى و مذهبى- عرفانى مجاز است؟
استفتاءات، ج2، ص: 14
جواب:
- 1 و 2- موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد و يادگيرى هم حکم اصل آن را دارد.
سوال 30 :
- اينجانب در ساعات آزاد خود به عنوان هنر آموز موسيقى صدا و سيماى جمهورى اسلامى و عضو گروه شماره 2 وزارت ارشاد اسلامى مرکز سرود و آهنگهاى انقلابى مى‌باشم و دقيقا برايم روشن نيست که آيا خدمات اينجانب مشروعيت دارد، يا خير؟ استدعا دارم نظر خود را در اين مورد اعلام بفرمائيد.
جواب:
- اگر در ارتباط با موسيقى‌هاى مطرب کار نکنيد مانع ندارد ولى از استعمال آلات لهو بايد اجتناب نمائيد اگر آلات ممحّض براى لهو است.
سوال 31 :
- حکم موسيقى چيست و به چه نوع آهنگهايى موسيقى گفته مى‌شود و با صداى مشکوک چه فرقى مى‌کند و آيا آهنگهايى که راديو تلويزيون پخش مى‌کند از نظر شرعى اشکال دارد؟
جواب:
- موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد و تشخيص با عرف است.
سوال 32 :
- خواندن آيات قرآن به صورت سرود و آهنگ دار جايز است يا نه؟
استفتاءات، ج2، ص: 15
جواب:
- اگر مطرب باشد جايز نيست.
سوال 33 :
- ما مسؤول برنامه صبح جمعه صداى جمهورى اسلامى هستيم و در مدت يک ساعت از برنامه يک مسابقه تفريحى داريم که طى آن دو برادر و دو خواهر شرکت کننده داريم و از آنها سوالاتى شده آنها نيز پاسخ مى‌دهند و هر يک امتياز بيشترى بياورند برنده مسابقه هستند و شايد اکثر سوالات ما عقيدتى يا علمى و سازنده است، و ما بر آنيم براى تشويق شرکت کنندگان از ناظرين بخواهيم کف بزنند، آيا اين کف زدن از نظر شرعى ايرادى دارد يا نه؟
جواب:
- اشکال ندارد.
سوال 34 :
- آيا آواز خواندن زوجه براى زوج خود در صورتى که منجر به غنا شود جايز است يا خير؟
جواب:
- حرام است.
سوال 35 :
- آيا زن مى‌تواند براى همسر خود برقصد و همينطور مرد؟
جواب:
- مانع ندارد.
سوال 36 :
- در راديو مدح ائمه طاهرين (عليهم السّلام) يا واقعه کربلا را با وزن و ساز و با لحن خوب مى‌خوانند آيا استماعش جايز است يا خير؟
استفتاءات، ج2، ص: 16
جواب:
- اگر غنا و موسيقى نباشد مانع ندارد.
سوال 37 :
- زدن ساز بى‌حلقه در عروسى چه صورت دارد؟
جواب:
- ساز اشکال دارد.
سوال 38 :
- ما حکم السماع و الاستماع الى الأناشيد المذاعة من راديو الجمهورية الاسلامية الايرانية ام هناک استثناء؟
جواب:
- يحرم الاستماع الى ما احرزانّه من الموسيقى المطرب و يجوز فيما سوى ذلک.
سوال 39 :
- ما مسؤولان برنامه صبح جمعه هستيم و در برنامه گهگاهى قطعات کوتاه شعر و قطعات ادبى خوانده مى‌شود براى اينکه اين قسمت از برنامه به صورتى خشک اجرا نگردد از يک نوع قطعات موزيک در فواصل و در زير صداى گوينده استفاده مى‌کنيم که در اصطلاح واحد موزيک صداى جمهورى اسلامى ايران به آنها "ساز سلو" به معناى ساز تنها گفته مى‌شود اين قطعات اکثرا از ميان آثار موسيقى‌دان‌هاى به نام و خوب مى‌باشد و محتواى اکثر آنها دور از ابتذال و طرب است آيا استفاده و پخش اين چنين قطعات موزيک توأم با مطلب و شعر اشکال شرعى دارد يا نه؟
جواب:
- موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد.
استفتاءات، ج2، ص: 17
سوال 40 :
- بعضى از سرودهايى که از صدا و سيماى جمهورى اسلامى پخش مى‌شود آهنگهاى تندى دارد که حتى انسان را از حالت طبيعى خارج مى‌نمايد، شنيدن اين نوع سرودها چه حکمى دارد؟
و آيا شنيدن کليه آهنگهائي که از راديو پخش مى‌شود موافق شرع است؟
و ديگر اينکه نواختن آهنگ براى نوازنده چه حکمى دارد؛ مثلا شخصى که آهنگهاى شهيد مطهرى را مى‌نوازد و اين غم انگيز است او چه حکمى دارد؟
جواب:
- موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد.
سوال 41 :
- گيتار و يا ساير وسايلى را که هم اکنون ما در منزل داريم اگر چه اصلا از آنها استفاده نمى‌شود چه کار کنيم؟
جواب:
- آلات لهو را بايد از بين ببريد.
سوال 42 :
- آيا شخص يا اشخاصى که حرمت يک آهنگ يا موسيقى براى آنها مسجل نيست مى‌توانند بعضى ديگر را وادار به شنيدن يا گوش دادن به آن نمايند؟
جواب:
- کسى را نمى‌توانند وادار به آن کنند.
سوال 43 :
- در حال نگاه کردن به فيلمهاى تلويزيونى که گاهى زنهاى بى‌حجاب نيز دارد و گوش دادن به صداى تارى که نواخته مى‌شود چه صورت دارد؟
استفتاءات، ج2، ص: 18
جواب:
- نظر به فيلم اجنبيه که صاحبش را نمى‌شناسد و ريبه و فساد در آن نيست اشکال ندارد و موسيقى مطرب حرام است و صداهاى مشکوک مانع ندارد.
سوال 44 :
- موزيک نظامى و سرودهايى که از راديو و تلويزيون پخش مى‌شود و همچنين سرودهايى که به وسيله خانمها در حضور مردها اجرا مى‌شود شرعا جايز هستند يا خير؟
جواب:
- اشکال ندارد مگر محرز باشد که موسيقى مطرب است.
سوال 45 :
- هيئتهاى نوازنده و کسانى که در مراسم تشييع جنازه شهدا موزيک عزا مى‌زنند از لحاظ شرعى چه حکمى دارند؟ و آيا خريد و فروش آن لوازم حرام است يا خير؟
جواب:
- خريد و فروش آلات لهو حرام است و موسيقى مطرب جايز نيست و صداهاى مشکوک مانع ندارد.