رکوع
مسأله 1029 :
در هر رکعت بعد از قرائت بايد به اندازه اى خم شود که بتواند دست را به زانو بگذارد واين عمل را رکوع مى گويند
مسأله 1030 :
اگر به اندازه رکوع خم شود ، ولى دستها را به زانو نگذارد اشکال ندارد
مسأله 1031 :
هرگاه رکوع را بطور غير معمول بجا آورد ، مثلا به چپ يا راست خم شود ، اگر چه دستهاى او به زانو برسد ، صحيح نيست
مسأله 1032 :
خم شدن بايد به قصد رکوع باشد ، پس اگر به قصد کار ديگر مثلا براى کشتن جانور خم شود ، نمى تواند آن را رکوع حساب کند ، بلکه بايد بايستد ودوباره براى رکوع خم شود ، وبه واسطه اين عمل ، رکن زياد نشده ونماز باطل نمى شود
مسأله 1033 :
کسى که دست يا زانوى او با دست وزانوى ديگران فرق دارد ، مثلا دستش خيلى بلند است که اگر کمى خم شود به زانو مى رسد ، يا زانوى او پايين تر از مردم ديگر است که بايد خيلى خم شود تا دستش به زانو برسد ، بايد به اندازه معمول خم شود
مسأله 1034 :
کسى که نشسته رکوع مى کند ، بايد بقدرى خم شود که صورتش مقابل زانوها برسد وبهتر است بقدرى خم شود که صورت ، نزديک / صفحة 181 / جاى سجده برسد
مسأله 1035 :
بهتر است در رکوع سه مرتبه سبحان الله يا يک مرتبه سبحان ربى العظيم وبحمده بگويد وظاهر آن است که گفتن ذکر ديگر مانند الحمد لله که به اين مقدار باشد کفايت مى کند ولى در تنگى وقت ودر حال ناچارى گفتن يک سبحان الله کافى است
مسأله 1036 :
ذکر رکوع بايد دنبال هم وبه عربى صحيح گفته شود ، و مستحب است آن را سه يا پنج يا هفت مرتبه بلکه بيشتر بگويند
مسأله 1037 :
در رکوع بايد به مقدار ذکر واجب ، بدن آرام باشد ودر ذکر مستحب آرام بودن بدن لازم نيست
مسأله 1038 :
اگر موقعى که ذکر واجب رکوع را مى گويد ، بى اختيار بقدرى حرکت کند که از حال آرام بودن خارج شود ، لازم نيست بعد از آرام گرفتن بدن ، دوباره ذکر را بگويد ولى بهتر است واگر کمى حرکت کند که از حال آرام بودن بدن خارج نشود يا انگشتان را حرکت دهد هيچ اشکال ندارد
مسأله 1039 :
اگر پيش از آنکه به مقدار رکوع خم شود وبدن آرام گيرد عمدا ذکر رکوع را بگويد ، نمازش باطل است
مسأله 1040 :
اگر پيش از تمام شدن ذکر واجب ، عمدا سر از رکوع بردارد نمازش باطل است واگر سهوا سر بردارد ، چنانچه پيش از آنکه از حال رکوع خارج شود يادش بيايد که ذکر رکوع را تمام نکرده بايد در حال آرامى بدن دوباره ذکر را بگويد واگر بعد از آنکه از حال رکوع خارج شد ، يادش بيايد نماز او صحيح است
مسأله 1041 :
اگر نتواند بمقدار ذکر در رکوع بماند ، احتياط واجب آن است که بقيه آن را در حال برخاستن بگويد يا آنکه قبل از رسيدن به رکوع شروع کند ودر رکوع تمام نمايد
مسأله 1042 :
اگر به واسطه مرض ومانند آن در رکوع آرام نگيرد ، نماز صبح / صفحة 182 / است ولى بايد پيش از آنکه از حال رکوع خارج شود ، ذکر واجب را بگويد
مسأله 1043 :
هر گاه نتواند به اندازه رکوع خم شود ، بايد به چيزى تکيه دهد ورکوع کند واگر موقعى هم که تکيه داده ، نتواند بطور معمول رکوع کند ، بايد يا رکوع نشسته بنمايد يا ايستاده با سر اشاره کند ولازم نيست به هر اندازه مى تواند خم شود وهمچنين اگر هيچ نتواند خم شود ، بايد موقع رکوع بنشيند ونشسته رکوع کند يا ايستاده با سر اشاره نمايد به رکوع
مسأله 1044 :
کسى که مى تواند ايستاده نماز بخواند ، اگر در حال ايستاده يا نشسته نتواند رکوع کند ، بايد ايستاده نماز بخواند وبراى رکوع با سر اشاره کند واگر نتواند اشاره کند بايد به نيت رکوع چشمها را هم بگذارد وذکر آن را بگويد وبه نيت برخاستن از رکوع ، چشمها را باز کند واگر از اين هم عاجز است بايد در قلب ، نيت رکوع کند وذکر آن را بگويد
مسأله 1045 :
کسى که نمى تواند ايستاده يا نشسته رکوع کند وبراى رکوع فقط مى تواند در حالى که نشسته است کمى خم شود ، يا در حالى که ايستاده است با سر اشاره کند ، بايد ايستاده نماز بخواند وبراى رکوع با سر اشاره نمايد
مسأله 1046 :
اگر بعد از رسيدن به حد رکوع وآرام گرفتن بدن ، سر بردارد ودو مرتبه به اندازه رکوع خم شود نمازش باطل است ، وهمچنين اگر بعد از آنکه به اندازه رکوع خم شد وبدنش آرام گرفت ، بقدرى خم شود که از اندازه رکوع بگذرد ودوباره به رکوع برگردد نمازش باطل است
مسأله 1047 :
بعد از تمام شدن ذکر رکوع ، بايد راست بايستد وبنابر احتياط بعد از آنکه بدن آرام گرفت به سجده رود واگر عمدا پيش از ايستادن ، يا پيش از آرام گرفتن بدن به سجده رود نمازش باطل است
مسأله 1048 :
اگر رکوع را فراموش کند وپيش از آنکه به سجده برسد ، يادش بيايد بايد بايستد بعد به رکوع رود وچنانچه به حالت خميدگى به رکوع برگردد نمازش باطل است
مسأله 1049 :
اگر بعد از آنکه پيشانى به زمين رسيد ، يادش بيايد که رکوع نکرده چنانچه در سجده اولى باشد بايد برگردد ورکوع را بياورد بعد دو سجده کند ، نمازش صحيح است واگر در سجده دوم باشد نمازش باطل است
مسأله 1050 :
بنابر احتياط واجب پيش از رفتن به رکوع در حالى که راست ايستاده تکبير بگويد ، ومستحب است در رکوع زانوها را به عقب دهد وپشت را صاف نگهدارد وگردن را بکشد ومساوى پشت نگهدارد وبين دو قدم را نگاه کند وپيش از ذکر يا بعد از صلوات بفرستد ، وبعد از آنکه از رکوع برخاست وراست ايستاده ، در حال آرامى بدن اگر امام يا منفرد است بگويد سمع الله لمن حمده واگر مأموم است بگويد ربنا لک الحمد يا الحمد لله رب العالمين
مسأله 1051 :
مستحب است در رکوع زنها دست را از زانو بالاتر بگذارند وزانوها را به عقب ندهند