تصرفات مريض
سوال 1290 :
شخصى دو سال قبل از فوتش با وجود مرضى که منجر به فوت او شده است
(صفحه337)
جميع مايملک خود را به همسرش فروخته است که در نتيجه، ورثه شرعى او از ارث محروم شده اند، مستدعى است بفرماييد:
1 ـ آيا اين معامله صحت شرعى دارد يا خير؟
2 ـ اگر معامله صورى باشد، صحيح است يا خير؟
3 ـ اگر احتمال اجبار در معامله باشد، حکم آن چيست؟
4 ـ اگر احتمال قصد ضرر زدن به ورثه باشد، حکم آن چيست؟
جواب :
معامله در مرض موت، در صورتى که واجد شرايط مذکور در مسأله 2142 و 2151 توضيح المسائل باشد، صحيح است. و تا احراز صورى بودن يا اجبارى بودن آن نشود، محکوم به صحت است. و نيز احتمال قصد ضرر زدن به ورثه، مانع از حکم به صحت نمى شود.
سوال 1291 :
شخصى در زمان حيات خويش حقوق تنها وارث خود را که خواهرش بوده، بعنوان مصالحه از او سلب کرده، که با پرداختن مبلغ 14000 تومان به مشاراليها، هيچگونه حقى نسبت به ارث برادر خود، بعد از وفات وى نداشته باشد. و جميع مايملک خود را به همسر خويش صلح کرده است. اين صلح و مصالحه دو سال قبل از فوت مشاراليه و در حالت مرضى بوده است که منجر به وفات وى شده است. آيا اين صلح و مصالحه صحيح است و مانع ارث مى شود يا خير؟
جواب :
اقوى صحت صلحى است که در مرض موت واقع شده. و اگر صلح مورد سوال ساير شرايطى را که در توضيح المسائل مسأله 2223 بيان شده دارا بوده است، نافذ و صحيح است. و در فرض سوال، با صحت صلح مايملک به همسر، مالى باقى نمى ماند که به خواهر ارث برسد.
سوال 1292 :
شخصى در مرضى که منجر به موت وى شده است، منزل مسکونى خود را به نوه هايش مصالحه کرده، و زمين زراعتى خود را فروخته است. آيا اين تصرفات جايز است؟
جواب :
بلى، اظهر اين است که معامله و فروش و مصالحه انسان، در مرضى که به آن مرض از دنيا مى رود، صحيح است. اگرچه مازاد بر ثلث باشد.
(صفحه338)