مسائل متفرّقه خمس
سوال 571 :
اگر کسى شک داشته باشد که پدر يا برادر او، خمس يا زکات مالش را مى دهد، آيا مى تواند به صرف اين که با چشم خود نمى بيند حمل بر صحّت کند؟ تکليف ساير اعضاى خانواده در مصرف پول و مايحتاج روزانه که به آن احتياج دارند چيست؟
جواب :
فعل او را حمل بر صحّت کنيد و بگوييد ان شاءاللّه به وظيفه خود عمل مى کند، و براى شما اشکال ندارد.
سوال 572 :
مدّتى قبل خانه اى از شخصى خريدارى شد; ولى مبلغى از قيمت اين خانه مانده بود; بعد از عقد قرارداد، شخص بنگاهى باقيمانده پول را بابت خمس قبول مى کند و معامله تمام مى شود و سند خانه هم طبق قرارداد به نام مشترى مى شود; امّا بعد از چند ماهى شخص قبول کننده خمس، از عمل خود پشيمان مى شود، آيا با پشيمانى اين شخص لازم است مبلغى را که بابت خمس قبول کرده، به او برگردانده شود؟
جواب :
اين پشيمانى اثرى ندارد، و خمس برنمى گردد.
سوال 573 :
کسانى که توانايى پرداخت خمس را ندارند، چه بايد بکنند؟
جواب :
به اقساط و بطور تدريجى مى پردازند و حاکم شرع مى تواند با ملاحظه حال آنها تخفيفى به آنها بدهد.
سوال 574 :
آيا اشخاصى که معتقد به خمس نيستند، يا هستند و خمس نمى دهند (سنّى يا شيعه)، پولى که از آنها مى گيريم اشکال دارد؟ و آيا خمس آن را بايد بدهيم؟
جواب :
اگر يقين داشته باشيد که به آن پول خمس تعلّق گرفته، و طرف شيعه باشد، بايد خمس آن را بدهيد، و امّا اگر از اهل سنّت و يا از غير مسلمين بگيريد، خمس دادن از آن لازم نيست.
سوال 575 :
اگر بدانيم صاحب خانه از پولى که خمس نداده غذا تهيّه نموده است، استفاده از آن چه حکمى دارد؟
جواب :
اگر يقين نداريد خانه يا غذاى او از پول غير مخمّس تهيّه شده، تصرّف در آن مانعى ندارد، و اگر يقين داريد ما به شما اجازه مى دهيم تصرّف کنيد و معادل خمس آن را، که تصرّف کرده ايد، به سادات نيازمندى بپردازيد و اگر تمکّن نداريد بر ذمّه بگيريد و هر موقع توانستيد بپردازيد.
سوال 576 :
اگر کودک، يا سفيه، يا کسى که جنون ادوارى دارد پولى به دست آورد، يا کسى پولى را به حساب او از طرف کسى واريز کند، خمس آن بر عهده چه کسى است؟
جواب :
در مورد کودک نابالغ احتياط آن است که خودش پس از بلوغ بپردازد، و در مورد مجنون خمس به مال او تعلّق نمى گيرد; ولى مجنون ادوارى در آن زمانى که عاقل است بايد خمسش را بپردازد، و امّا سفيه اداى خمس مالش با ولىّ اوست.
سوال 577 :
خانمى است که مقيّد به نماز مى باشد; ولى همسر او گهگاه، آن هم به اجبار زن نماز مى خواند. همچنين شوهر حساب سال ندارد; آيا ماندن در خانه شوهر و استفاده از خوراک و پوشاک او جايز است؟
جواب :
ماندن در خانه او جايز است و مى تواند از خوراک و پوشاک او استفاده کند و ما اجازه مى دهيم وجوه شرعيّه آن را بر ذمّه بگيرد و هر وقت توانايى پيدا کرد بپردازد و از امر به معروف و نهى از منکر، در مورد نماز و وجوه شرعيّه، خوددارى نکند.
سوال 578 :
با توجّه به اين که خمس يکى از ضروريّات اسلام است و جماعت صوفيّه فقط عشريّه مى دهند، آن هم به قطب شان، استفاده کردن از غذاها، منزل آنها، مخصوصاً نماز خواندن در منازل آنها، چه حکمى دارد؟
جواب :
جايز نيست; مگر اين که خمس آن مقدارى که تصرّف مى کنيد بر ذمّه بگيريد و بعداً بپردازيد.
سوال 579 :
آيا جايز است شخص قبل از رسيدن سال، اموال خود را به قصد فرار از خمس به همسرش، يا به شخص ديگرى ببخشد؟
جواب :
چنانچه واقعاً ببخشد و اين مقدار بخشش در شأن او باشد خمس به او تعلّق نمى گيرد; ولى از فضيلتى محروم شده است.
سوال 580 :
کسى براى فرار از خمس، قبل از سال خمسى پولش را به کسى مى بخشد تا بعد از سال خمسى آن شخص دوباره همان پول را به او ببخشد، آيا اين کار باعث ساقط شدن خمس است؟
جواب :
اشکال دارد و خمس ساقط نمى شود (بنابر احتياط واجب).