شخصی که نمی داند اماله روزه را باطل میکند، در صورتی که اماله کند، حکم روزه اش چیست؟

پاسخ

• خامنه ای، خویی، تبریزی، وحید و شبیری: روزه اش باطل است و قضا دارد ولی کفاره ندارد.[1]
• امام: اگر در یادگیری مسأله کوتاهی کرده (جاهل مقصر) روزه اش باطل است و باید قضا کند و اگر در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده (جاهل قاصر) بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل است. جاهل مقصر بنابر احتیاط واجب باید کفاره بدهد. ولی اگر جاهل قاصری بوده که توجه نداشت که باید سؤال کند، کفاره بر او واجب نیست هر چند بنابر احتیاط مستحب بهتر است کفاره بدهد.[2]
• بهجت: روزه اش باطل است، چه اینکه در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد (جاهل مقصر) و چه اینکه در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد (جاهل قاصر). اما اگر جاهل مقصر بوده، روزه اش علاوه بر قضا، بنابر احتیاط واجب کفاره هم دارد. ولی اگر جاهل قاصری بوده که توجه نداشت که باید سؤال کند، کفاره بر او واجب نیست هر چند احتیاط مستحب دادن کفاره است. [3]
• فاضل: جاهل مطلقاً چه در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد (جاهل مقصر) و چه کوتاهی نکرده باشد (جاهل قاصر)، روزه اش باطل است و باید قضا کند ولی بر جاهل قاصر کفاره واجب نیست هر چند احتیاط مستحب این است که کفاره بدهد، برخلاف جاهل قاصر که بنابر احتیاط واجب دادن کفاره بر او واجب است. [4]
• سیستانی: روزه جاهلی که در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد (جاهل قاصر) و جاهلی که کوتاهی کرده باشد (جاهل مقصر)، بنابر احتیاط واجب باطل است مگر جاهل قاصری که خیال نمی کرده اماله روزه را باطل می¬کند یا جاهلی که بر مفطر نبودن آن حجت شرعیه داشته، که در این صورت روزه اش باطل نیست و در هیچ یک از صورت ها کفاره واجب نیست. [5]
• مکارم: جاهل غافل چه قاصر باشد (در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد) و چه مقصر باشد (در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد) روزه اش باطل نیست. اما جاهلی که التفات دارد، در صورت انجام چیزهایی که روزه را باطل می¬کند، روزه اش باطل است و بنابر احتیاط واجب کفاره دارد. [6]
• صافی: اگر جاهل در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد (جاهل مقصر) روزه اش باطل است ولی اگر کوتاهی نکرده باشد (جاهل قاصر)، بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل است. بر جاهل مقصر علاوه بر قضا، کفاره است. اما بر جاهل قاصری که التفات ندارد، کفاره واجب نیست اگر چه احتیاط مستحب در دادن کفاره است. [7]
• نوری: جاهلی که در یادگیری مسأله کوتاهی کرده باشد (جاهل مقصر)، روزه اش باطل است و باید قضا کند و اگر جاهلی در یادگیری مسأله کوتاهی نکرده باشد (جاهل قاصر) بنابر احتیاط واجب روزه اش باطل شده و قضا دارد و در خصوص جاهل مقصر بنابر احتیاط واجب دادن کفاره هم لازم است. اما در مورد جاهل قاصر کفاره لازم نیست هر چند احتیاط مستحب این است که کفاره بدهد. [8]

منابع:

1. خامنه ای: اجوبة الاستفتائات، س 817؛خویی، تبریزی و وحید: منهاج الصالحین، کتاب الصوم، المفطرات، تتمیم و فصل فی کفارة الصوم؛ ؛ شبیری: رساله، م 1668.
2. امام: تحریرالوسیلة، ج 1، کتاب الصوم، القول فیما یجب الامساک عنه، م 18 و القول فیما یترتب علی الافطار، م 1.
3. بهجت: وسیلة النجاة، م 1109 و 1117.
4. فاضل: العروة الوثقی، کتاب الصوم، فیما یعتبر فی مفطریة المفطرات و فصل فی کفارة الصوم.
5. سیستانی: العروة الوثقی، کتاب الصوم، فیما یعتبر فی مفطریة المفطرات و فصل فی کفارة الصوم.
6. مکارم: العروة الوثقی، کتاب الصوم، فیما یعتبر فی مفطریة المفطرات و فصل فی کفارة الصوم.
7. صافی: هدایة العباد، ج 1، کتاب الصوم، م 1311 و 1318.
8. نوری: العروة الوثقی، کتاب الصوم، فیما یعتبر فی مفطریة المفطرات و فصل فی کفارة الصوم.