راههای بدست آوردن نظر مجتهد کدامند؟

پاسخ

• امام، خامنه ای، خویی، بهجت، مکارم، صافی و نوری: نظر مجتهد را از سه راه می توان بدست آورد: اول؛ شنیدن از خود مجتهد. دوم؛ نقل کردن دو یا یک نفر عادل بلکه شنیدن از یک نفر موثق که به گفته اش اطمینان است. سوم؛ دیدن در رساله ی مجتهد که به درستی و بی غلط بودن آن اطمینان باشد. [1].
• تبریزی، فاضل و سیستانی: فتوای مجتهد با یکی از این راهها بدست می آید: اول؛ شنیدن از خود مجتهد. دوم؛ شنیدن از دو نفر عادل؛ سوم: شنیدن از شخصی که مورد اطمینان است هر چند عادل نباشد. چهارم: دیدن در رساله ی مجتهد که به درستی و بی غلط بودن آن اطمینان باشد. [2]
• وحید: بدست آوردن فتوای مجتهد چهار راه دارد: اول؛ شنیدن از خود مجتهد. دوم؛ شنیدن از دو نفر عادل. سوم؛ شنیدن از شخصی که مورد اطمینان است و ظنّ برخلاف گفته ی او نیست یا به گفته ی او اطمینان دارد. چهارم؛ دیدن در رساله ی مجتهد در صورتی که انسان به درستیِ آن رساله اطمینان داشته باشد. [3]
• شبیری: بدست آوردن فتوا دو راه دارد: اول؛ از هر طریقی که علم یا اطمینان حاصل شود، مثل شنیدن از خود مجتهد یا دیدن در رساله ی مجتهد یا شنیدن از کسی که از گفته ی وی اطمینان حاصل شود. دوم؛ شنیدن از دو مرد عادل ضابط که فتوای مجتهد را نقل کنند (مراد از ضابط کسی است که اشتباه او در نقل از متعارف مردم بیشتر نباشد) [4]

منابع:

1. امام: تحریرالوسیلة، ج 1، کتاب التقلید، م 21؛ ؛ خامنه ای: اجوبة الاستفتائات، س 25؛ خویی، مکارم و نوری: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 36؛ بهجت: وسیلة النجاة، م 27؛ صافی: هدایة العباد، ج 1، التقلید، م 24.
2. تبریزی: رساله، م 5؛ فاضل: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 36 و رساله، م 9؛ سیستانی: العروة الوثقی، ج 1، کتاب التقلید، م 36. شبیری: رساله، م 10.
3. وحید: رساله، م 5.
4. شبیری: رساله، م 5.