شکهاى صحيح
مسأله 1208 :
در نه صورت اگر در شماره رکعتهاى نماز چهار رکعتى شک کند,بايد فورا فکر نـمـايـد, پـس اگر يقين يا گمان به يک طرف شک پيدا کرد همان طرف رابگيرد, و نماز را تمام کند.
والا به دستورهايى که گفته مى شود, عمل نمايد.
وآن نه صورت از اين قرار است : اول - آن کـه بعد از تمام شدن ذکر واجب سجده دوم شک کند دو رکعت خوانده ياسه رکعت , که بـايـد بـنا بگذارد سه رکعت خوانده , و يک رکعت ديگر بخواند و نماز راتمام کند, وبعد از نماز يک رکعت نماز احتياط ايستاده به دستورى که بعدا گفته مى شود بجا آورد.
دوم - بـيـن دو و چـهـار بـعد از تمام شدن ذکر واجب سجده دوم که بايد بنا بگذارد چهار رکعت خوانده و نماز را تمام کند, وبعد از نماز دو رکعت نماز احتياطايستاده بخواند.
سوم - شک بين دو وسه وچهار بعد از تمام شدن ذکر واجب سجده دوم که بايد بنابر چهار بگذارد, وبعد از نماز دو رکعت نماز احتياط ايستاده , وبعد دو رکعت نشسته بجا آورد.
چهارم - شک بين چهار وپنج بعد از تمام شدن ذکر واجب سجده دوم که بايد بنا برچهار بگذارد و نـمـاز را تـمـام کـند, وبعد از نماز دو سجده سهو بجا آورد, ولى اگر يکى از اين چهار شک بعد از سجده اول , يا پيش از تمام شدن ذکر واجب سجده دوم ,براى او پيش آيد نماز باطل است .
پـنـجم - شک بين سه و چهار که در هر جاى نماز باشد, بايد بنا بر چهار بگذارد ونماز راتمام کند, وبعد از نماز يک رکعت نماز احتياط ايستاده يا دو رکعت نشسته بجا آورد.
شـشـم - شـک بـين چهار وپنج در حال ايستاده که بايد بنشيند وتشهد بخواند, و بعداز سلام يک رکعت نماز احتياط ايستاده يا دو رکعت نشسته بجا آورد, و احتياط لازم آن است که در اين صورت و همچنين در صورت هفتم وهشتم بعد از نماز احتياطدو سجده سهو نيز بجاى آورد.
هفتم - شک بين سه و پنج در حال ايستاده که بايد بنشيند وتشهد بخواند, وبعد ازسلام دو رکعت نماز احتياط ايستاده بجا آورد.
هشتم - شک بين سه و چهار وپنج در حال ايستاده که بايد بنشيند وتشهد بخواند, وبعد از سلام دو رکعت نماز احتياط ايستاده , و بعد دو رکعت نشسته بجا آورد.
نهم - شک بين پنج وشش در حال ايستاده که بايد بنشيند وتشهد بخواند, و بعد ازسلام دو سجده سهو بجا آورد.
وبنا بر احتياط واجب دو سجده سهو ديگر هم براى ايستادن بيجا بجا آورد.
مسأله 1209 :
اگر يکى از شکهاى صحيح براى انسان پيش آيد, نبايد نماز رابشکند.
و چنانچه نماز را بـشـکـنـد مـعـصـيـت کـرده است .
پس اگر پيش از انجام کارى که نمازرا باطل مى کند, مثل پشت کردن به قبله نمازرا از سرگيرد, نماز دوم هم باطل است واگربعد از انجام کارى که نماز را باطل مى کند, مشغول نماز شود, نماز دوم صحيح است .
مسأله 1210 :
اگر يکى از شکهايى که نماز احتياط براى آنها واجب است در نمازپيش آيد, چنانچه انـسان نماز را تمام کند وبدون خواندن نماز احتياط, نماز را از سربگيرد معصيت کرده است , پس اگر پيش از انجام کارى که نماز را باطل مى کند, نمازرا از سر گرفته , نماز دوم هم باطل است و اگر بعد از انجام کاريکه نماز را باطل مى کند, مشغول نماز شده نماز دوم صحيح است .
مسأله 1211 :
وقتى يکى از شکهاى صحيح براى انسان پيش آيد, چنانکه گفته شد, بايد فورا فکر کند, ولى اگر چيزهايى که بواسطه آنها ممکن است يقين يا گمان به يک طرف شک پيدا شود, از بـيـن نمى رود, چنانچه کمى بعد فکر کند اشکال ندارد, مثلا اگر در سجده شک کند, مى تواند تا بعد از سجده فکر کردن را تاخيربيندازد.
مسأله 1212 :
اگر اول گمانش بيک طرف بيشتر باشد, بعد دو طرف در نظر اومساوى شود, بايد بـه دسـتـور شـک عمل نمايد.
و اگر اول دو طرف در نظر او مساوى باشد و به طرفى که وظيفه اوست بنا بگذارد, بعد گمانش بطرف ديگر برود, بايدطرف گمان را بگيرد و نماز را تمام کند.
مسأله 1213 :
کـسـى که نمى داند گمانش به يک طرف بيشتر است يا هر دو طرف در نظر او مـساويست , اگر احتمال مى دهد بيک طرف گمانش زيادتر باشد, بايد آن طرف را بگيرد, والا به دستور شک عمل کند.
مسأله 1214 :
اگر بعد از نماز بداند که در بين نماز حال ترديدى داشته , که مثلا دورکعت خوانده يـا سـه رکعت , و بنا را بر سه گذاشته , ولى نداند که گمانش به خواندن سه رکعت بوده , يا هر دو طرف در نظر او مساوى بوده , خوب است نماز احتياط رابخواند.
مسأله 1215 :
اگـر موقعى که تشهد مى خواند, يا بعد از ايستادن شک کند که دوسجده را بجا آورده يا نه , ودر همان موقع يکى از شکهايى که اگر بعد از تمام شدن دوسجده اتفاق بيفتد صحيح مـى باشد, براى او پيش آيد, مثلا شک کند که دو رکعت خوانده يا سه رکعت , چنانچه به دستور آن شک عمل کند, نمازش صحيح است .
مسأله 1216 :
اگر پيش از آن که مشغول تشهد شود, يا پيش از ايستادن , شک کندکه دو سجده را بـجـا آورده يـا نـه , ودر هـمان موقع يکى از شکهايى که بعد از تمام شدن دو سجده صحيح است , برايش پيش آيد, نماز باطل است .
مسأله 1217 :
اگر موقعى که ايستاده بين سه و چهار, يا بين سه و چهار و پنج شک کند, و يادش بيايد که يک سجده يا دو سجده را از رکعت پيش بجا نياورده , نمازش باطل است .
مسأله 1218 :
اگر شک او از بين برود وشک ديگرى برايش پيش آيد, مثلا اول شک کند که دو رکعت خوانده يا سه رکعت , بعد شک کند که سه رکعت خوانده ياچهار رکعت , بايد به دستور شک دوم عمل نمايد.
مسأله 1219 :
اگـر بعد از نماز شک کند که در نماز مثلا بين دو و چهار شک کرده , يابين سه وچهار, احتياط واجب آن است که به دستور هردو عمل کند, و نماز را هم دوباره بخواند.
مسأله 1220 :
اگـر بعد از نماز بفهمد که در نماز شکى براى او پيش آمده ولى ندانداز شکهاى بـاطـل بـوده يا از شکهاى صحيح , و اگر از شکهاى صحيح بوده کدام قسم آن بوده است , بايد دو رکـعـت نماز احتياط ايستاده , و يک رکعت ايستاده ودو رکعت نشسته ودو سجده سهو بجا آورد و نماز را هم دوباره بخواند.
مسأله 1221 :
کسى که نشسته نماز مى خواند, اگر شکى کند که مختار است براى آن يک رکعت نـمـاز احـتياط ايستاده يا دو رکعت نشسته بخواند, بايد يک رکعت نشسته را بجا آورد, و همچنين اگـر شکى کند که معين است براى آن يک رکعت نمازاحتياط ايستاده بخواند, يک رکعت نشسته بجاى يک رکعت ايستاده کافى است .
وهمچنين دو رکعت نشسته بجاى دو رکعت ايستاده , ولکن در مـثـل دو و سـه احـتـيـاطمستحب , جمع بين يک رکعت نشسته ودو رکعت نشسته , و دوباره خواندن نمازاست .
مسأله 1222 :
کسى که ايستاده نماز مى خواند, اگر موقع خواندن نماز احتياط ازايستادن عاجز شـود, بـايـد مـثـل کـسى که نماز را نشسته مى خواند, و حکم آن در مسأله پيش گفته شد, نماز احتياط را بجا آورد.
مسأله 1223 :
کسى که نشسته نماز مى خواند, اگر موقع خواندن نماز احتياطبتواند بايستد, بايد بوظيفه کسى که نماز را ايستاده مى خواند عمل کند.